Z ogromną przyjemnością zapraszamy Państwa do wysłuchania wykładów organizowanych przez warszawską Fundację im. Prof. Mojżesza Schorra. Dotychczas jedynie mieszkańcy Warszawy mieli okazję korzystać z wiedzy wykładowców zapraszanych przez Fundację. Teraz, dzięki uprzejmości Fundacji, mamy możliwość udostępnienia wszystkim Państwu nagrań z tych wykładów.
(za FŻP)

http://www.fzp.net.pl/wyklady.html 

Składniki na cymes                                                    składniki na knedelki

1,5 kg ukośnie pokrojonej marchewki

18 suszonych śliwek                                                  szklanka rosołu

2-3 łyżki brązowego cukru                                        1,5 szklanki mąki macowej

1i1/2 szklanki wody                                                    2 roztrzepane jajka

50g margaryny                                                            sól, pieprz do smaku

Łyżka miodu

Sól i sok cytrynowy do smaku

Przygotowanie  cymesu                                                        

Śliwki moczyć godzinę w letniej wodzie. W płaskim szerokim rondlu roztopić cukier aż do uzyskania jasnego karmelu. Na gorący karmel wyłożyć margarynę i starannie wymieszać. Dodać wodę, marchewkę pokrojoną , miód i wymieszać, gotować pod przykryciem na małym ogniu 20 min.Dodać sól, odsączone śliwki, knedelki i gotować ok. 15 minut, po czym skropić sokiem cytrynowym i gotować jeszcze na małym ogniu ok. 10 min. Pozostawić potrawę pod przykryciem na pół godziny aby smaki wymieszały się.

Przygotowanie knedelków:

Do miski wlać szklankę rosołu, wsypać mąkę i starannie mieszając dodawać pozostałe składniki. W razie potrzeby dosypać nieco mąki macowej, aby masa była jednolita i gęstawa. Formować naoliwionymi dłońmi małe kuleczki. Takie knedelki można również stosować do rosołu lub innych zup.

6 dużych filetów z piersi kury

6 suszonych śliwek bez pestek

12 suszonych moreli, łyżka suszonej żurawiny

12 mrożonych małych marchewek

2 łyżki soku z cytryny

4 łyżki mąki przemieszanej z płaską łyżeczką mielonej ostrej papryki

5 łyżek oliwy do smażenia

Sól, pieprz do smaku

Składniki na sos:

2 duże kwaśne jabłka

2 łyżki soku z pomarańczy, 1 łyżka soku z cytryny

1 średnia posiekana cebula

1 łyżeczka cukru

1 rosołowa kostka

2 szklanki wody

Filety wymoczyć, osuszyć, oddzielić „polędwiczki” (nie będą potrzebne w tym przepisie), rozbić tłuczkiem, oprószyć nieco solą, pieprzem i skropić niewielką ilością soku z cytryny. Rozłożyć filety na blacie i na każdym kolejno układamy po dwie śliwki nadziane kawałkami marchewek, a pomiędzy nimi po 1-moreli wypełnionej żurawiną. Zrolować, zabezpieczyć nicią bawełnianą, oprószyć mąką wymieszaną z papryką, obsmażyć równomiernie na dobrze rozgrzanej oliwie, wyłożyć na papierowy ręcznik. Na tej samej patelni – dodając nieco oliwy w razie potrzeby – rumienimy cebulkę, dodajemy starte jabłka, cytrynę i cukier, dusimy kilka minut, po czym podlewamy kostką rozpuszczoną w ciepłej wodzie, doprowadzamy do wrzenia i delikatnie wkładamy roladki. Dusimy na małym ogniu pod przykryciem ok. 15 min, po czym roladki przekładamy do innego, nagrzanego naczynia aby nie wystygły, a powstały sos, wraz z pozostałymi marchewkami należy „odparować” aby zgęstniał, dodając pod koniec sok z pomarańczy, w razie potrzeby doprawiamy do smaku. Serwujemy polane jabłkowym sosem roladki z ryżem „curry” .

4 1/2 szklanki przesianej mąki 

W małej miseczce połączyć drożdże, cukier i 1 / 4 szklanki letniej wody. Odstawić na pięć minut, aby drożdże mogły się aktywować. W dużej misce połączyć mąką i sól. W środku utworzyć dołek, do którego wlewamy jaja, olej, 1 szklanka wody, oraz zaczyn drożdżowy. Wymieszać wszystkie składniki razem. Zagnieść ciasto na stolnicy, uformować kulę, przełożyć do miski i nakryć naoliwioną folią. Pozostawić przez ok godzinę w ciepłym miejscu, aby zwiększyło swoją objętośc. Po tym czasie folię zdejmujemy i używając obu "pięści" ugniatamy ciasto kilkakrotnie. I znowu formujemy kulę, nakrywamy folią i odstawiamy na następną godzinę. W tym czasie powinno podwoić swoją objętość.

Lekko posyp mąką stolnicę, wyłóż ciasto i podziel je na cztery części.Trzy z nich zostaną przeznaczona na sześciosplotową chałkę, a czwarta część będzie dla trzysplotowej.

Specjalnie dla Państwa przygotowałam zilustrowane krok po kroku -jak zaplatać chałkę. Z trzy-splotową pewnie nikt nie będzie miał problemu, ale z sześcioma - mozna mieć problem.

A więc zaczynamy :)

Autor: Jerzy Nowak, Maria Andruszkiewicz-Nowak

Wydawnictwo: Austeria

Te wspomnienia dwójki znakomitych aktorów, znających teatr, jak mało kto, obdarzonych też świadomością tego, czym teatr powinien być w kulturze, pełne są nostalgii i tęsknoty za „dawnymi czasy”. Ton „staroświeckości”, dowcipny i przejmujący zarazem, sprawia, że książkę czyta się jednym tchem

Jak przystosowała się do twardych pionierskich warunków nowopowstałego Izraela "panienka z dobrego polskiego domu"? Nili Amit ma wielki dystans zarówno do siebie, jak i do świata który opisuje. Ułatwia to ogromne poczucie humor, dzięki czemu tę niewielką książeczkę czyta się z niezwykłą przyjemnością. Dzięki niezwykłemu darowi obserwacji autorki, dowiadujemy się wiele o tym, jak wyglądało- i jak wygląda obecnie codzienne zycie w Izraelu.

/www.austeria.pl/ 

19.01.2010

Każda Parsza ma swojego własnego „Rasziego”, znanego jej, ponieważ napisał on coś wspaniałego, niesamowitego, lub po prostu niezrozumiałego. Również nasz Parsza ma takiego „Rasziego”. Bóg nakazał Izraelitom, przed wyjściem z Egiptu, następująco: Pan rzekł do Mojżesza:… Oznajmij to ludowi, ażeby każdy mężczyzna u sąsiada swego i każda kobieta u sąsiadki swej wypożyczyli przedmioty srebrne i złote...(Szemot 11, 1-2)

Następnie było tak: Synowie Izraela uczynili według tego, jak im nakazał Mojżesz, i wypożyczali od Egipcjan przedmioty srebrne i złote oraz szaty. Pan wzbudził życzliwość Egipcjan dla Izraelitów, i pożyczyli im. I w ten sposób Izraelici złupili Egipcjan. (Szemot- 12, 35).
Na temat tego pasuku Raszi pisze:

Oznajmij to ludowi – możemy jedynie to rozumieć jako błaganie. (dla przykładu,) „Błagam cię, porozmawiaj z nimi o tym” [tj. żeby wypożyczyli oni cenne rzeczy], tak żeby Awraham- człowiek sprawiedliwy- nie mógł powiedzieć, [Obietnica] „Oni zniewolą ich i będą gnębić ich”, On ją spełnił w nich, [ale obietnicę:] „A potem oni uciekną z wielkim bogactwem”, On jej nie spełnił.”

    Oczywiste pytanie, jakie się tutaj nasuwa brzmi:, co to za dziwne wyjaśnienie „człowiek sprawiedliwy nie będzie mógł powiedzieć”, („człowiek sprawiedliwy” odnosi się do Awrahama Awinu) i czy to nie tego samego cadyka chodziło odnośnie wypełnienia obietnicy? Przecież Haszem obiecał, że oni uciekną z wielkim bogactwem, musi, więc ją spełnić!

Raszi, Talmud - Brachot 9b

    "Oznajmij teraz  ("na"-proszę) w uszy ludu” itp. W szkole R. Jannaia powiedzieli: Słowo “na” znaczy: Proszę cię, błagam cię. Najwyższy, niech będzie błogosławiony, powiedział do Mojżesza: Błagam cię, idź i powiedz Izraelowi, proszę was pożyczcie od Egipcjan naczynia ze srebra i pojemniki ze złota, tak by sprawiedliwy człowiek [Awraham] nie będzie mógł powiedzieć: Oni będą im służyć, będą dla nich utrapieniem. On spełnił tę obietnicę. Ale później oni uciekną z wielkim bogactwem, tej obietnicy on nie spełnił Oni mu odpowiedzieli:, Jeśli tylko uda nam się uciec z własnym życiem! Parabola: [Oni byli] jak człowiek, który siedział długo w więzieniu I któremu powiedziano: Jutro zostaniesz wypuszczony z więzienia I dostaniesz dużo pieniędzy. A on im odpowiedział: Błagam was, wypuście mnie dzisiaj i o nic więcej nie proszę!

    W Krakowie żył jeden wielki rabin, Berach Berachja Szapira, komentator Tory i dajan (sędzia rabiniczny), uczeń rabina „Megale Amukot”. Był on bardzo przeciwny metodzie hahiluk (podziału) i hapilpul (dogłębne dociekanie), która była najpopularniejszą metodą studiowania Talmudu w Polsce w owym czasie (metoda ustanowiona przez innego słynnego krakowianina- rabina Jakuba Falka).

    W swojej książce „Zara Baruch” rabin Szapira napisał, że może lepiej by było gdyby Haszem wysłał nas z Egiptu bez tych kosztowności, ponieważ pieniądze w rękach ludu Izraela prowadzą do złego i nie prowadzą do niczego dobrego a później doprowadziły do Złotego Cielca i gdyby nie złoto w rękach Izraelitów nie umieliby oni później wykonać Złotego Cielca.

Podobnie twierdzi Talmud, Brachot 32a

    R. Eliezer powiedział: Mosze rozmawiał bezczelnie z niebiosami...Szkoła R. Jannai wnioskuje to z tych słów: „I Di-Zahav”. Co znaczy „I Di-Zahav”? Powiedziano w szkole R. Jannai: Tak mówił Mosze do Najwyższego, niech będzie On błogosławiony: Władco wszechświata, srebro i złoto [zahaw], które Ty zesłałeś na Izrael, dopóki powiedzieli oni. Dość [dai], przywiedzie ich do zrobienia Złotego Cielca.

    Powiedziano w szkole R. Jannaia: Lew nie ryczy na widok koszyka trawy, ale na widok kosza mięsa.

    R. Oszaia powiedział: To jest jak przypadek człowieka, który posiadał bardzo chudą krowę o grubych kościach. Człowiek ten dał krowie do jedzenia łubin, co popchnęło ją do kopnięcia go. Zapytał on krowę: Co sprawiło, że mnie kopnęłaś, poza tym, że dałem ci do jedzenia łupinę?

    R. Hijja b. Abba powiedział: To jest jak przypadek człowieka, który miał syna; wykąpał go i namaścił, dał mu mnóstwo jedzenia i picia, powiesił saszetkę pełną pieniędzy i posadził go u wejścia domu publicznego. Czy ten chłopak mógł oprzeć się grzechowi?

    R. Aha, syn R. Huna powiedział w imieniu R. Szeszeta: To potwierdza popularne powiedzenie: „Pełen żołądek jest złym stylem, jak jest napisane: „Kiedy ich pasłem, byli nasyceni, lecz w tej sytości unieśli się pychą i o Mnie zapomnieli" (Ks. Ozeasza 13:6).

    R. Nahman wnioskuje z tego: “niech się twe serce nie unosi pychą, nie zapominaj o Panu, Bogu twoim" (Dwarim 8:14).

    Mogę powiedzieć w tym miejscu: "Utył Jeszurun i wierzga" (Dwarim 32:15).

    R. Samuel b. Nahmani powiedział w imieniu R. Jonatana: Skąd wiemy, że Najwyższy, niech będzie błogosławiony, przyznał w końcu Mojżeszowi rację? Ponieważ napisane jest: "dawałem jej w obfitości srebro i złoto, z którego oni robili Baala". (Ks. Ozeasza 2:10)

    Rabin Berachja wyjaśnia, więc, może nie było to takie dobre dać ludziom te kosztowności i Mosze był świadom tego niebezpieczeństwa, ale w obliczu argumentacji „człowiek sprawiedliwy nie będzie mógł powiedzieć”, Muszę tak zrobić, powiedział Haszem, ponieważ dałem swe słowo Awrahamowi.

    Ostatnie słowo:

    Piszę te słowa siedząc w pociągu do Warszawy.

    Siedzę razem z rabinem Gluckiem, Naczelnym Rabinem Galicji. On pyta się mnie, co piszę, więc mu opowiadam.

    Rabin Gluck dodaje kolejną odpowiedź do tego pytania, w imieniu rabina  Metersdorfa.

    Po pierwsze więc, istnieje pytanie, czemu Raszi skupia się tak bardzo na „człowieku sprawiedliwym”, a nie pisze po prostu Awraham?

    Odpowiedź brzmi: wiadomo, że są dwa doświadczenia awodat Haszem (pracy dla Haszem) i wiary w B-ga. Jedno z nich to doświadczenie biedaka- osoba, która przeżywa swe życie w biedzie i doświadcza trudności drogi życia brukowanego biedą, wymaganie od niego wiary B-ga nie jest łatwe. Drugi rodzaj to doświadczenie bogacza- osoba, której nic nie brakuje i posiada wszystkie błogosławieństwa tej ziemi, trudno będzie z kolei zauważyć dobra i błogosławieństwa Haszem.

    Który rodzaj doświadczenia jest trudniejszy?

    Możemy założyć, i tak uczy nas historia, że doświadczenie osoby bogatej jest trudniejsze, ponieważ jest wiele przykładów ludzi, którzy po wzbogaceniu się zapomnieli o kontakcie ze Stwórcą.

    Tak, więc Mosze obawiał się zabrania kosztowności Egipcjan, ponieważ nie chciał on dopuścić swego ludu do trudności związanych z życiem bogaczy.
Jednak B-g przypomniał Moszemu o „sprawiedliwym człowieku” – to jest Awrahamie Awinu- który mimo swego bogactwa pozostał wierny Haszem. Ów cadyk, kiedy król Sodomu zaoferował mu część zdobyczy wojennych, powiedział: „Daj mi duszę a bogactwa weź i odejdź”. „Człowiek sprawiedliwy” udowodnił w ten sposób, że prawdziwy cadyk zachowuje swą wiarę i miłość Haszem zarówno w biedzie i represjach jak i w bogactwie i ekspansji.

    Tak opowiedział rabin Gluck.

Szabat Szalom!

Rabin Boaz Pash (2009)
Tłumaczyła Daniela Malec 

potrzebujemy:

1 dużego kurczaka podzielonego na 6 części

1 szklanka oliwki extra virgin

8 ząbków czosnku , obrane

1 łyżka kaparów w solance, odsączone
1 szklanka zielonych oliwek bez pestek
1 szklanka suszonych śliwek bez pestek , pakowane
1/2 szklanki octu z czerwonego wina
1/2 szklanki syropu z granatu

4-6 gałązki świeżego oregano i tymianku
1/2 szklanki ciemnego brązowego cukru lub miodu
1 szklanka czerwonego wytrawnego wina

Kawałki kurczaka umieścić w misce, zalać wrzatkiem , przemieszać, aby usunąć nadmiar tłuszczu, następnie odsączyć, osuszyć i umieścić w sporym naczyniu żaroodpornym/podamy w nim na stół/ na jednym poziomie.

Robimy zalewę z siedmiu pierwszych składników, zalewamy tym kurczaka, obkładamy gałązkamin zieleniny podzielonymi na mniejsze części i wstawiamy pod przykryciem do lodówki na całą noc /zalecam poobracac przynajmniej jeden raz/.

Przed wstawieniem do piekarnika /nagrzany do 175C/ usunąć połowę gałązek ziół, wymieszać cukier z winem i polać tym kurczaka

Wstawić na 45min raz obracając kawałki kurczaka w tym czasie, a nastepnie zdjąć przykrycie i dalej piec az mieso /skórkami do góry/ ładnie sie zrumieni /15-20min/.

Można pokusić się na serwowanie z ryżem wg poniższego przepisu:

W rondlu teflonowym zrumienić lekko na 3 łyżkach oliwki -  1 posiekaną w kostkę sporą cebulkę, dodać pół łyżeczki cynamonu, pół łyżeczki kurkumy, wymieszać,wsypać 2 szklanki ryżu, szczyptę soli i świeżo zmielonego pieprzu, mieszać przez chwilke aby ryż dobrze połączył się ze składnikami następnie zalać 4-ma szklankami gorącej wody, nakryć, doprowadzić do wrzenia, zmniejszyc temperaturę pod garnkiem na najniższą i tak gotować do czasu wchłonięcia całego płynu po czym wyłączyć palnik i pozostawić ryż na 10 min aby "odpoczął". Ja osobiście ryż przyżądzam dużo wcześniej/w ten sposób mam czas na coś innego/ : po zestawieniu z "ognia", przykryty garnek zawijam w ściereczkę i wsadzam pod poduszki szczelnie opatulając, wyjmuję gdy przyjdzie pora ucztowania, nieco wcześniej przygotowuje dodatki do ryżu, czyli :

- pół szklanki podpieczonych na łyżce oleju orzeszków pini/można zastapic rozdrobnionymi innymi orzeszkami,

- po 3 łyżki świeżych ziół: szczypiorku, miety i natki,

i tuż przed przełożeniem ryżu do miski w której będziemy serwować, mieszam razem, a na koniec posypuję sparzonymi rodzynkami i żurawiną, dekorując listkami mięty.

Życzę państwu smacznego i radosnego Tu B'Szwat !!!!

!7 stycznia 2010 roku, na Mszy Świętej o godzinie 12.00, w Kościele Wszystkich Świętych w Poznaniu miało miejsce niezwykłe wydarzenie. W ramach XIII Dnia Judaizmu i obchodów upamiętniających, postać urodzonego w Poznaniu Kantora Josefa Grabowskiego, oprawę muzyczną Mszy Świętej zrealizował Zespół im. Kantora Josefa Grabowskiego z Trondheim w Norwegii.

Po raz kolejny menora zapłonęła w murach starej synagogi, i na czas koncertu ten symbol żydowskości -chociaż w niewielkim stopniu - wprowadził zebranych w atmosferę adekwatną do pierwotnego przeznaczenia tego miejsca.

Otwarcia i przywitania gości dokonały przewodnicząca gminy Alicja Kobus oraz Henrietta Khan, dyrektorka grupy muzycznej Urban Klezmer. 

Korzystając z obecności w Poznaniu tak znakomitych gości, przewodnicząca gminy umożliwiła spotkanie młodzieży z Wydz. hebraistyki UAM oraz Młodym Demokratom z profesorami z Ariel University Center of Samaria.

Młodzież zadawała wiele pytań, między innymi również na temat sytuacji politycznej w Izraelu. Dr Nitza Davidovitch chętnie odpowiadała na te pytania, ale zaznzczyła, że przede wszystkim interesują się badaniami naukowymi i to jest ich zajęciem

In October 1942, several dozen men from the Jewish community in Trondheim were arrested and brought to the Falstad prison camp at Ekne, North Trøndelag, Norway. Among them was the Polish cantor Josef Grabowski, born in Poznan May 11th 1911,who had come to Norway in 1939 as a refugee from Nazi Germany. He had worked for a few years as cantor and religious instructor for the Trondheim

W październiku 1942 roku, kilku mężczyzn z niewielkiej  społeczności żydowskiej w Trondheim aresztowano i przewieziono do obozu w Falstad Ekne Północna Trøndelag, Norwegia. Wśród nich był polski kantor Józef Grabowski, urodzony w Poznaniu 11 maja 1911, który przybył do Norwegii w 1939 r. jako uchodźca z hitlerowskich Niemiec. Pracował przez kilka lat jako kantor i instruktor religijny dla Trondheim