KONTAKT

BIURO

Wsparcie finansowe Gminy

Numery kont info

POLUB NAS :)

facebook.jpg

Nasz You Tube

ytube.jpg

The National Library of Israel

library1.jpg

Posen Library

KLIK library.jpg

Kalendarz

  calenda1.jpg

TSKZ

tskz.jpg

Bar Micwa Ryana

Kliknij TUTAJ rayan2.jpg

Blog Leona Jedwabia z Australii

Moja podróz przez Holokaust

jedwab2.jpg 

erec.jpg

Koszerne produkty

kosher4.jpg

 

Chabad

chabad.jpg
wikipardes.jpg

Szalom TV

szalomtv.jpg

KOL POLIN

Kaszrut - zasady koszerności  Email
Według judaizmu człowiek jest istotą o atrybutach jednocześnie boskich i zwierzęcych ("I powiedział Bóg: Uczyńmy człowieka, według Naszej istoty, Naszego umysłu" - Ks. Rodzaju 1:26). Posiada on umiejętność rozróżniania dobra i zła, ma potencjał duchowy, ma wolną wolę, ale jednocześnie ma ciało, odczuwa ból, podlega instynktom i jest śmiertelny. Zawieszony pomiędzy światem fizycznym i duchowym, człowiek może albo zbliżać się do Boga rozwijając w sobie sferę duchową, albo może żyć podobnie jak zwierzę.

 Rozwijanie sfery duchowej polega przede wszystkim na czynieniu dobra. Bo dobro naprawia i doskonali świat (tikkun olam). W ten sposób człowiek kontynuuje dzieło Boga. Życie podobne do życia zwierzęcia polega na poddawaniu się zwierzęcej stronie istoty ludzkiej, czyli instynktom. Takie życie nie może wytwarzać dobra, a jedynie krzywdę innych istot, bo niekontrolowane poddawanie się instynktom zawsze w jakiś sposób odbywa się kosztem innych.

Kaszrut, czyli zasady (prawa) diety w judaizmie, nawiązują dokładnie do tych właśnie, zasygnalizowanych przed momentem zagadnień.

Zaskakujące?

Postaramy się to wyjaśnić.

Z pozoru wydaje się, że w zasadach kaszrutu (koszerności) chodzi albo o zdrowe odżywianie (stąd teorie, że to np. pasożyty u świń, groźne dla człowieka, są powodem zakazu jedzenia wieprzowiny), albo że są to jakieś archaiczne, bezsensowne ograniczenia, które w żaden sposób racjonalnie nie dają się wytłumaczyć.

Żadna z tych opinii nie jest uzasadniona

.

Niewiele czynności, które wykonuje człowiek, jest tak bardzo instynktownych, jak jedzenie. Jednocześnie większość ludzi nie zdaje sobie sprawy, jak głębokie są jego konsekwencje zarówno fizyczne, jak i psychologiczne i duchowe. Zresztą najczęściej ludzie zaczynają zastanawiać się nad swoją dietą dopiero wówczas, gdy lekarz zaleca im obniżenie ciśnienia, zmniejszenie otyłości, czy polepszenie poziomu cholesterolu. Psychologia i duchowość nie interesują lekarzy, więc ich temat w kontekście diety w ogóle nigdy się nie pojawia.

Inaczej w judaizmie.

Religijny Żyd musi zastanawiać się na tym co je, kiedy je, jak została potrawa przygotowana i z czego, jak zostało pozbawione życia zwierzę, którego mięso spożywa, jakie to było zwierzę.

Aby zrozumieć głęboką filozofię etyczną kaszrutu, warto spojrzeć na jego podstawowe zasady.

Oto one (w skrócie):

1. Zwierzęta, których mięso może być spożywane muszą mieć rozdzielone kopyto i być przeżuwaczami (np. koń nie spełnia tego wymagania, bo nie ma rozdzielonego kopyta, świnia - bo nie przeżuwa, a królik - bo nie ma obu tych cech). Ptaki nie mogą być ptakami drapieżnymi i ich mięso musi stanowić tradycyjny pokarm człowieka (kury, kaczki, gęsi). Ze zwierząt żyjących w wodzie do jedzenia nadają się wyłącznie ryby z łatwo usuwalnymi łuskami i płetwami. Tak więc większość ryb jest koszerna, ale już na przykład pozbawiony klasycznej łuski węgorz - nie jest. Nie są koszerne skorupiaki i mięczaki. Każda substancja "produkowana" przez niekoszerne zwierzę jest niekoszerna. Odstępstwo od reguły stanowi miód, który jest koszerny, bo jakkolwiek pszczoła jest niekoszerna, ale miód jest przez nią zbierany, a nie wytwarzany w dosłownym, fizjologicznym sensie (wyjątek stanowi miód spadziowy, który koszerny nie jest, bo jest zbieranym przez pszczoły produktem mszyc)

2. Każde zwierzę i ptak muszą być zabite według zasad żydowskiego prawa (szechita). Głównym celem szechity jest uśmiercanie zwierzęcia tak, aby maksymalnie ograniczyć jego cierpienie. Zabijający (szochet) musi być fachowcem, pobożnym i wykształconym, a nóż rzeźnicki musi być maksymalnie, chirurgicznie wręcz ostry, aby jednym ruchem można było pozbawić zwierzę życia. Zwierzę ranne, zwierzę zabite w sposób niefachowy - jest niekoszerne. Zabijane zwierzę i ptak muszą być pozbawione 70 różnych rodzajów ran, chorób lub zniekształceń, aby być uznane za koszerne.

3. Niektóre rodzaje tłuszczu (chelew) nie nadają się do jedzenia. Krew musi być całkowicie usunięta z mięsa (między innymi poprzez solenie i płukanie). Nie wolno jeść części żyjącego zwierzęcia. Zabronione jest jedzenie nerwu kulszowego i otaczającego go tłuszczu.

4. Zakazane jest gotowanie, jedzenie i odnoszenie korzyści z jakichkolwiek mieszanek mleka i mięsa. Produkty mleczne mogą pochodzić wyłącznie z mleka zwierząt koszernych.

Dwie sprawy są tu najważniejsze: oddziaływanie praw kaszrutu na człowieka i jego konsekwencje dla zwierząt

.

Zacznijmy od zwierząt.

- Kaszrut najpierw eliminuje z żydowskiego stołu większość zwierząt, a później gwarantuje pozostałym, że ich śmierć będzie jak najmniej bolesna.

- Kaszrut powoduje, że zwierzęta musza być hodowane i transportowane w tak humanitarny sposób, aby nie ulec zranieniu - bo zranione są niekoszerne.

- Kaszrut decyduje o tym, że religijni Żydzi nie są zainteresowani polowaniami, bo zabite na polowaniu zwierzę już z tego powodu, że nie zostało zabite według reguł szechity - jest niekoszerne.

- Kaszrut decyduje wreszcie o tym, że zwierzę nie może być jedzone żywe - wykluczone jest więc takie torturowanie zwierząt, jakie miało miejsce jeszcze do niedawna w Indiach, gdzie cenioną potrawą był mózg żywej małpy.

Dla człowieka zasady kaszrutu stanowią przede wszystkim sposób na kształtowanie dyscypliny.

Uświadamiają mu, że nie wszystko, co da się zjeść, wolno mu zjeść. Zwierzęta to istoty, które są szczególnym dziełem Boga, mają większą wartość niż przedmioty przyrody nieożywionej. Zasługują więc na szacunek i szacunek ten wyraża się w uznawaniu reguł wobec nich obowiązujących. Zasady koszerności są kompromisem judaizmu z ideałem Tory, jakim było ograniczenie się człowieka do spożywania owoców i warzyw (wyłącznie na to zezwala ludziom Bóg w Księdze Rodzaju 1:28-29 i dopiero po potopie dopuszcza jedzenie mięsa zwierząt).

Zakaz spożywania krwi bierze się z faktu, że krew jest symbolem życia. Człowiekowi zostało dane prawo do pokarmu, ale nie do przywłaszczania sobie życia zwierzęcia. Dlatego krew musi zostać oddana.

Niełączenie potraw mlecznych z mięsem podkreśla opozycję pomiędzy życiem, które symbolizuje mleko a śmiercią, którą symbolizuje mięso. Mleko uzyskujemy od zwierzęcia, które żyje i w dodatku właśnie wydało nowe życie. Mięso jest ze zwierzęcia martwego. Judaizm narodził się w opozycji do kultury Egiptu, która zdominowana była przez obsesję śmierci. Dlatego oddzielanie symbolu życia od symbolu śmierci w judaizmie (pojawiające się stale) przeciwstawia się egipskiemu łączeniu życia ze śmiercią, które dewaluowało sens życia.

Podobnie symboliczny sens mają charakterystyczne cechy koszernych zwierząt. Przeżuwacze z rozdwojonym kopytem są zazwyczaj łagodne, pozbawione instynktów agresji. Żadne koszerne zwierzę nie jest drapieżnikiem i żadne nie jada padliny.

Widzimy więc w kaszrucie spełnianie wielu funkcji:

1. ogranicza liczbę zwierząt, które wolno jeść i zabijać (ma to sens etyczny)

2. zapewnia, że zabijanie ich jest jak najmniej bolesne (również sens etyczny)

3. wywołuje niechęć do przelewania krwi (sens refleksyjny)

4. zaszczepia samodyscyplinę (sens refleksyjny) 

5. podnosi czynność jedzenia z poziomu instynktownego na duchowy (sens uświęcania)

Niektóre religie szukają swojej drogi duchowej w pogardzie dla świata fizycznego. Odrzucają taki świat ceniąc ascetyzm. Ideologie areligijne, materialistyczne postrzegają często człowieka jako kolejny gatunek zwierzęcia - niezdolny do wzniesienia się ponad brutalną, animalistyczną walkę o przetrwanie. Ideologie te z kolei cenią hedonizm i do fizyczności mają stosunek bałwochwalczy.

Judaizm - jak już mówiliśmy na wstępie - uważa, że człowiek jest istotą duchową w fizycznym ciele. Fizyczność nie zasługuje ani na pogardę, ani też na gloryfikację. Zasługuje na podniesienie, uduchowienie, przy jednoczesnym oddaniu jej tego, co do niej należy. Prawa kaszrutu pozwalają na korzystanie z przyjemności świata fizycznego przy jednoczesnym uświęcaniu tych przyjemności poprzez nadawanie im sensu etycznego i refleksyjnego.

Kaszrut dowodzi, że najważniejszą potrzebą człowieka może być nie proste zaspokajanie instynktów, ale nadawanie moralnego, etycznego sensu jego działaniom. Takie właśnie znaczenie przypisuje judaizm instynktownej, zwyczajnej czynności i potrzebie człowieka, jaką jest codzienne jedzenie i picie.

The 614th Commandment Society

 

Am Israel Chai !

SUKKOT 16-23.10.24

2a.jpg

ATTENTION !

About the visits
to the grave
of Akiva Eger
please stay in touch
Ten adres email jest ukrywany przed spamerami, włącz obsługę JavaScript w przeglądarce, by go zobaczyć
OrWhats App only
+48726100199

AKIVA EGER

Czytaj TUTAJ

2a.jpg

 

Ambasada Izraela w Polsce

ambas1 (2).jpg

Hebrajski w Gminie

Chetnych do nauki

prosimy o kontakt

hebr2.jpg

15-activity Jewish community of Poznan

15c.jpg

15-lat naszej Gminy

tora.jpg

IRENA SENDLER-KONCERT

sendler.jpg

Codzienna Miszna

rapoport.jpg

Tajemniczy świat Żydów YTtajemniczy.jpg

 

oraz na  Facebooku

JEWISH.pl

 jewish.jpg

EC CHAIM

ec-chaim.jpg

Shavei Polska

shavei.jpg

Zydowski Instytut Historyczny

zih.jpg

C I H

3a.jpg
wirtualny.jpg

POLIN

Wirtualny spacer po wystawie stałej

polin.jpg

mhzp_logo_new3755.jpg

Muzeum Galicja

galicja.jpg
fdzz.jpg

nissenbaum.jpg

Trzemeszno

logo.jpg+ lista nazwisk

Kulmhof am Ner

kulmhof1.jpg Kliknij obrazek

Shimon Peres Funeral

simon2.jpg

Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl