Napis na niej głosi: 

W tym miejscu znajduje się cmentarz żydowski, na którym spoczywają członkowie społeczności żydowskiej Czerniejewa.  

Historia Żydów w Czerniejewie datuje się od roku 1793. Miejscowość zamieszkiwało wówczas: 384 katolików 265 ewangelików i 138 osób wyznania mojżeszowego. „Więź między współbraćmi, odnotowują tamtejsze kroniki, była niezwykła – mimo niewoli i coraz większej kolonizacji niemieckiej, miasto zasiedlali coraz to nowi mieszkańcy. Pod koniec XVIII w Czerniejewie istniały trzy kościoły: dwa katolickie (usytuowany poza miastem kościół p.w. św. Idziego rozebrano ok. 1807 r.), jeden ewangelicki (drewniany przy ul. Miechowej - rozebrany w XIX w.), oraz synagoga (przy ul. Wąskiej - spłonęła prawdopodobnie na pocz. XX w.). Nekropolie każdej z grup wyznaniowych sytuowano: katolicki - przy drodze na Wrześnię, ewangelicki (zlikwidowany po 1945r.) – na wschód od cmentarza katolickiego. Natomiast cmentarz żydowski znajdował się poza miastem po wschodniej stronie drogi do Kąpiela. Na kirkucie nie ma możliwości pochowania zwłok osób wyznania innego niż mojżeszowe – być może właśnie dlatego cmentarz ten nie był lokalizowany w mieście. Upływający czas dał się we znaki każdemu z tych miejsc. Jednak najbardziej zapomniany i zaniedbany był cmentarz żydowski.”

Dzięki przedsiębiorcom działającym na terenie gminy, Igorowi i Albertowi Shamilov, właścicielom firmy „Nordan” Sp. z o.o. w Rakowie, a także dzięki lokalnym władzom samorządowym – w tym miejscu członkowie Gminy Żydowskiej w Poznaniu składają wszystkim im serdeczne podziękowania ! - możliwym stało się przywrócenie macew na należne im miejsce. Przecięcia wstęgi otwierającej Kirkut dokonali: Burmistrz Czerniejewa – Danuta Grychowska, przewodnicząca Gminy Żydowskiej w Poznaniu – Alicja Kobus oraz donator - Igor Shamilov. W uroczystości odtwarzania czerniejewskiego kirkutu uczestniczyli także: Rabin Icchak Chaim Rapoport z Gminy Żydowskiej we Wrocławiu, Przemysław Pacia - Wicewojewoda Wielkopolski, Wojciwech Krawczyk - członek Zarządu Powiatu Gnieźnieńskiego i ks. Adam Kapka - proboszcz parafii w Czerniejewie, Dzieląc się swoją refleksją, Burmistrz Danuta Grychowska mówiła: Nasza wspólna historia liczona jest na jedno tysiąclecie. Między nami istnieje poczucie pewnej wspólnoty, kulturowych więzi, które w wyniku gwałtownych zakrętów historii zanikły. Każde spotkania i rozmowy prowadzą do szacunku wobec narodu tragicznie dotkniętego na przestrzeni wieków, do budowania mostów łączących narody. Zburzone przez okrucieństwa historii, na nowo winny być zbudowane. Takie spotkania mają wymiar nie tylko religijny, ale i ogólnoludzki, wyznaczający miarę naszego człowieczeństwa. Zaś nasz wielki Rodak Jan Paweł II. 13.04.1986 r. wypowiedział takie słowa: „Religia Żydowska nie jest dla naszej religii rzeczywistością zewnętrzną, lecz czymś wewnętrznym. Stosunek do niej jest inny aniżeli do jakiejkolwiek innej religii. Jesteście naszymi umiłowanymi braćmi – i można powiedzieć – naszymi starszymi braćmi.”

Rabin Icchak Chaim Rapoport stwierdził: „kawał ziemi, na którym był cmentarz żydowski, teraz ponownie będzie szanowany, jest to dla nas coś bardzo wartościowego”. Natomiast Alicja Kubus podkreśliła, że każda taka uroczystość ma dla Żydów kolosalne znaczenie, bo „odżywa chęć myślenia o zmianie myślenia w polskim społeczeństwie”. Zapalane przy macewie znicze, składane kwiaty - zebranych na żydowskim cmentarzu sprowokowały do indywidualnej zadumy, skupienia. Niech więc odradza się potrzeba koegzystencji, współistnienia, współdziałania, ubogacająca każdą, powtarzamy na tych stronach z głębokim przekonaniem, z wielowyznaniowych, wielokulturowych społeczności.

Grażyna Banaszkiewicz ( na podstawie opracowania  Aleksandry Krygier)

Zdjęcia pochodzą  z dokumentacji Burmistrza Czerniejewa