„Supersłownik hebrajsko-polski z indeksem polsko-hebrajskim” - efekt doświadczenia i wieloletniej pracy autorek Edny Lauden i Liory Wainbach z Wydziału dydaktyki języka hebrajskiego Uniwersytetu w Tel Awiwie. Słownik będzie z pewnością bardzo przydatny dla każdego studenta języka hebrajskiego (a przypomnijmy, że poznańska uczelnia posiada także lektorat hebraistyki), jak i wszystkich innych osób chcących poznać ten odrodzony w powstałym w 1948 roku państwie Izrael język. To przecież jedyny taki przypadek, kiedy martwy już język na nowo powrócił do powszechnego użycia, ewoluuje, zmienia się podobnie innym dynamicznym narodowym językom. Same autorki we wstępie do tej edycji swojej pracy zauważają:

Supersłownik hebrajsko-polski z indeksem polsko-hebrajskim – jest nowym, unikatowym pod względem treści i objętości, słownikiem dydaktycznym współczesnego języka hebrajskiego. Jego zawartość tworzą jednostki leksykalne i idiomy, wyrażenia i frazeologizmy, które reprezentują zasób leksykalny wielu odmian współczesnego języka hebrajskiego np.: język potoczny, język mass mediów, język literatury pięknej itd.

Słownik towarzyszy uczącemu się od pierwszych kroków, aż do poziomu swobodnego posługiwania się językiem.

Każde w nim hasło zawiera proste i łatwo zrozumiałe objaśnienie hebrajskie oraz zdanie z użyciem danego wyrazu. Co sprzyja nie tylko biernemu zrozumieniu słowa lecz także proponuje użytkownikowi modół, według którego może on budować swoje własne zdania.

Różne systemy zapisu ortograficznego i transkrypcji fonetycznej zastosowane w „Supersłowniku” odpowiadają na różnorodne zapotrzebowania uczących się języka hebrajskiego. Wyraz jest podawany najpierw w formie zapisu niefonetycznego wraz z rozszerzonym użyciem liter oznaczających samogłoski, tzn. w taki sposób, w jaki dany wyraz jest spotykany najczęściej tekstach pisanych. Następnie, zaraz po pierwszym wariancie jego zapisu, jest podany w pełnej transkrypcji wraz z minimalną niezbędną liczbą samogłosek. Oprócz tego w wyrazach, w których wyodrębniona jest sylaba akcentowana w przedostatniej pozycji, oznaczony został akcent w celu uniknięcia błędu akcentacyjnego. System transkrypcji przyjęty w opisach znaczeń i przykładach oddaje wszystkie normy artykulacyjne, np. transkrypcja głoski „szwa” użyta jest wówczas, kiedy jest  wymawiana jako „e”.

Czasowniki podawane są w formie 3 osoby liczby pojedynczej rodzaju męskiego, w czasie przeszłym, jako że taka jest podstawowa forma czasownika hebrajskiego. Ułożone są one w porządku alfabetycznym tej formy (a nie według rdzenia). Po wyjaśnieniu znaczenia czasownika, przytacza się jego podstawowe formy w różnych czasach oraz rdzeń i bezokolicznik wraz z przyimkiem i paradygmatem do jakiego czasownik należy.

Specjalny alfabetyczny rejestr bezokoliczników, z tłumaczeniem na język polski, posłuży czytelnikom, którzy spotkali się z taką właśnie formą czasownika.

Rzeczowniki z reguły podawane są w formie podstawowej ze wskazaniem rodzaju. Przy rzeczownikach, użytych w liczbie pojedynczej, w nawiasie podana jest forma liczby mnogiej.

Przymiotniki przytacza się w formie rodzaju męskiego liczby pojedynczej, następnie w formie rodzaju żeńskiego i liczby mnogiej.

Zarówno hasła podstawowe, jak i idiomy, zawierające hasła podstawowe, przetłumaczono na język polski. Służy to wykluczeniu błędnego zrozumienia i wyeliminowania wątpliwości co do ich dokładnego sensu.

- Tematyczne rejestry wyrazów,

- Rozmówki,

- Słownik wyrazów obcych,

Słownik, pisze autor wstępu do  tej szczególnej edycji - Maciej Tomal - jest bardzo „przyjazny” studiującemu.

Dodać trzeba, że ową przyjazność potęguje dołączony do tomu DVD-ROM*.

Z pewnością więc „Supersłownik” stanie się niezbędną pomocą w nauce współczesnego języka hebrajskiego w Polsce oraz przyczyni się do promocji języka polskiego w Izraelu.

Tym natomiast z odwiedzających naszą stronę, którzy posiedli już biegłość władania językiem hebrajskim, za zgodą Wydawnictwa prezentujemy notę o słowniku właśnie w języku hebrajskim:

מבוא

רב מילון – כפי שנקרא המילון ששימש בסיס לגרסה האלקטרונית שבידכם -  כשמו כן הוא: מילון רב היקף הכולל ערכים וערכי משנה, ביטויים ומטבעות לשון בתרגום לשפה הפולנית. יש בו מאגר לשוני של העברית בת זמננו על ריבוי פניה: לשון דיבור, לשון תקשורת (עיתון, רדיו וטלוויזיה), לשון ספרות, מדע וכו׳ . מבנהו והאינפורמציה הנרחבת האצורה בו הם ייחודו הגדול של רב מילון והם ההופכים אותו למלווה הנאמן של רוכש השפה החל בצעדיו הראשונים ועד לשלב שהעברית תהיה שגורה על פיו.

הלומד ימצא במילון מידע שימושי רב:

הגדרות ודוגמות - כל ערך מפורש בעברית פשוטה ומשובץ במשפט הלקוח מן המציאות הלשונית העכשווית. הדבר לא רק תורם להבנה הפסיבית של המילה אלא גם נותן בידי המשתמש מודל ליצירת משפטים חדשים משלו.

התרגום - הערכים וערכי המשנה תורגמו לפולנית. התרגום לפולנית בא לסלק כל ספק באשר למשמעות המדויקת של המילים ויש בו בחירה קפדנית של המקבילות הרלוונטיות לעברית בת־זמננו.

הנספחים כוללים רשימות מגוונות מסוגים שונים:

רשימות מילים לפי נושאים - רשימות אלה עולות בקנה אחד עם הגישה הקומוניקטיבית בהוראת השפות, לפיה רוכש שפה חדשה משתלט ביתר קלות על מאגרי מילים ומושגים, כשהם מאורגנים על פי סיטואציות או סביב נושאים מלכדים.

המילון למילים לועזיות - מעודד את רוכש השפה לעשות שימוש בידע לשוני קיים, כלומר במילים לועזיות הרווחות בשתי השפות. נספח זה יעשיר את אוצר המילים האקטיבי העומד לרשות הלומד באופן משמעותי, בלא שיידרש למאמץ כלשהו. הרשימה כוללת מאות מילים מוכרות ערוכות לפי האלפבית הפולני.

טבלאות הפועל - המשתמש בטבלאות ימצא בהן את הנטיות הבסיסיות של הפועל העברי בבניינים השונים ובזמנים השונים.

מילון פולני־עברי - חותם את רב מילון. המילון ערוך בסדר אלפביתי פולני ובו נאספו ערכים וערכי משנה בתרגומם לעברית. לכל תרגום יש הפנייה אוטומטית לערך במילון. ההפנייה לערך מכוונת ללומד הסקרן שאינו מסתפק בתרגום בלבד אלא מעוניין לעמוד על דרכי השימוש במילה העברית ומחפש גם ידע דקדוקי רלוונטי.

מילון זה הוא פרי עבודתנו וניסיוננו ביחידה ללימודי עברית באוניברסיטת תל־אביב. אנו מקוות שיהיה בו משום תרומה ללומדים ולהצלחתם ברכישת השפה העברית.

ליאורה וינבך עדנה לאודן

אוניברסיטת תל־אביב

na podstawie „Supersłownika hebrajsko-rosyjsko-angielskiego”

Tłumaczenie oraz nagranie haseł

Miriam Borenstein

Wydawcy:

Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2009

MSZ/Instytut Polski w Tel Awiwie 2009

(Wydanie publikacji dofinansowane przez: Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Polski w Tel Awiwie, Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej oraz Ambasadę Izraela w Warszawie i Instytut Książki)