25.02.2009. |
Na podstawie "Szaarei Halacha" rabina Zeewa Greenwalda
Taanit Ester - Post Estery
1. W czasach Mordechaja i Estery, 13 dnia miesiąca Adar, wszyscy Żydzi zebrali się w celu wspólnej obrony przed wrogami. Pościli i modlili się o ocalenie ich od zagłady. Aby upamiętnić to wydarzenie także my pościmy każdego 13 dnia Adar. Post ten nazywamy Taanit Ester - postem Estery.
2. Prawa dotyczące postu Estery są podobne do praw obowiązujących w inne dni postne. Obowiązuje zakaz jedzenia i picia od wschodu słońca do zapadnięcia zmroku, odmawia się selichot, odczytuje specjalny fragment Tory, a do modlitwy Szmone Esre dodaje Aneinu.
3. W czasach gdy istniała Świątynia, każdy żydowski mężczyzna zobowiązany był darować pół szekla na zakup ofiar dla Świątyni. W miesiącu Adar publicznie przypominano o tym obowiązku, tak aby nikt nie zapomniał darować pół szekla. W dzisiejszych czasach upamiętniamy ta micwe dając pieniądze biednym.
Zwyczajowo daje się wtedy na cedake trzy monety pięćdziesięciu groszowe (po pół złotówki -- w USA 3x po pół dolara, w Izraelu 3x po pół szekla itd.) Pieniądze te należy rozdać w dniu Taanit Ester przed mnichą (nabożeństwem popołudniowym) lub w noc Purim przed czytaniem Megili.
|
Czytaj całość
|
|
25.02.2009. |
Baruch Ciesielski
Czy Purim to tylko żydowski karnawał, "tłusty czwartek", dzień zabawy, maskarady i wypicia trochę więcej alkoholu? Na pewno nie. Historia Purim jest zawinięta w przebranie i ukryta za maską.
Purim to święto w ukryciu. Trzeba zajrzeć za zasłonę, aby dojrzeć jego duchowy wymiar. Przebrania i maski są pomyślane tak, by podkreślić ukrycie zasadniczych treści.
|
Czytaj całość
|
|
25.02.2009. |
Los na loterii?
Rabin Icchak Rapoport
Purim jest jednym z najdziwniejszych i jednocześnie najważniejszych świąt obchodzonych w ciągu żydowskiego roku obrzędowego. Jego niezwykłość polega na przykład na fakcie, że jest to jedyne żydowskie święto noszące nie-żydowską nazwę! Słowo Purim pochodzi z języka akadyjskiego (którym posługiwano się w starożytnej Babilonii, podbitej przez Persów) i oznacza "losy [na loterii]". Z jakiego powodu?
|
Czytaj całość
|
|
23.02.2009. |
Życie przecięte. Opowieści pokolenia marca
Autor: Joanna Wiszniewicz
Wydawnictwo: Czarne , Marzec 2008
"Życie przecięte. Opowieści pokolenia Marca" - to niezwykły dokument, który pokazuje losy pierwszej powojennej generacji polskich Żydów, skomplikowane i niejednoznaczne kulturowo drogi rozwoju ich tożsamości oraz historyczne uwikłania. Oparty jest na rozmowach wybranych ze zgromadzonego przez Autorkę obszernego zbioru...
|
Czytaj całość
|
|
23.02.2009. |
W Poznaniu istniało kilka cmentarzy ludności wyznania mojżeszowego. Pierwszy z nich powstał w pierwszej połowie XV wieku w miejscu zwanym Złotą Górą, w pobliżu obecnego kościoła ojców Jezuitów. Kolejny cmentarz założono na Muszej Górze, w okolicach Placu Wolności, w obrębie pl. Cyryla Ratajskiego, 3 Maja i ul. Nowowiejskiego. Majer Bałaban w wydanej w 1929 roku książce "Zabytki historyczne Żydów w Polsce" tak pisał o nekropolii przy pl. Wolności:
|
Czytaj całość
|
|
22.02.2009. |
Autor: Ludwik Ratajczak
02.09.2008.
/żródło:Portal "Nasza Wielkopolska"/
www.nasza-wielkopolska.eu
Przypominamy Erice Steinbach
Pod koniec sierpnia 1939 roku jeszcze były wakacje. Mieszkaliśmy w domu narożnikowym przy ul. Wały Królowej Jadwigi i Półwiejskiej. Mieszkanie było na czwartym pietrze, miało pięć pokoi, w tym jeden dla służącej. Z okna na zachód był widoczny Fort Grollman, a na południe Stadion Miejski.
|
Czytaj całość
|
|
20.02.2009. |
Autor: Yehuda Nir
Tytuł oryginału: The lost childhood
Wydawnictwo: Nowy Świat , Listopad 2005
Tłumaczenie: Jacek Mazur
Utracone dzieciństwo , napisane w języku angielskim i wydane po raz pierwszy w Stanach Zjednoczonych w 1989 r., ukazało się wkrótce w trzech kolejnych wydaniach. Książka w krótkim czasie została przetłumaczona na sześć języków,...
|
Czytaj całość
|
|
20.02.2009. |
autor: Elie Wiesel
Tytuł oryginału:La nuit
Wydawnictwo Literackie , Luty 2007
Luty 2007 - Jedna z najgłośniejszych książek o Holokauście, ciągle utrzymująca się szczytach zachodnich list bestsellerów. Wspomnienia pisarza, dziennikarza i działacza żydowskiego Elie Wesela, który jako 15 latek został z rodziną wywieziony w 1944 r. do Birkenau. Po selekcji na rampie i kwarantannie...
|
Czytaj całość
|
|
19.02.2009. |
W 2006 r. Gmina Żydowska Wyznaniowa we Wrocławiu przekazała synagogę miastu. Do porozumienia doszło wtedy m.in. dzięki zaangażowaniu ówczesnego ambasadora Izraela w Polsce Szewacha Weissa i naczelnego rabina w Polsce Michaela Schudricha.
Synagoga należy do najpiękniejszych w Europie tego typu obiektów, wybudowanych w stylu mauretańskim.
Blisko 10 milionów złotych otrzyma Ostrów z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego Na remont synagogi. Prace rozpoczną się prawdopodobnie w czerwcu, wszystko zależy od tego, jak szybko uda się uporać z przetargami.
|
Czytaj całość
|
|
19.02.2009. |
Parsza Miszpatim
(Szemot/Wyjścia 21:1 - 24:18)
Pierwsze prawo wymienione w tej parszy dotyczy traktowania hebrajskich niewolników i zakłada, że niewolnictwo wciąż będzie istniało wśród Izraelitów. Jak to możliwe, że lud dopiero co wyzwolony z niewolnictwa, w pełni świadom jego potworności, rozważał stworzenie społeczeństwa, w którym jego członkowie mogli by się wzajemnie więzić, czynić z siebie niewolników? Jak to możliwe, że niewolnictwo dopuszczał Bóg, który na górze Synaj ogłosił samego siebie jako tego, który "wyprowadził was z ziemi Egiptu, z domu niewoli"? Czy Izraelitów niczego nie nauczyło ich życie w Egipcie?
To prawo jest jednym z licznych, które wskazują na konieczność kompromisu w czasie procesu przekształcania sposobu życia i mentalności ludzi. Tora mogła zawierać wskazania dla utopijnego społeczeństwa, ale Izraelici nigdy by ich nie zrealizowali. Tora dostrzega ograniczenia ludzkiej natury i w zgodzie z nimi ustanawia cele. Stać się świętym narodem to proces stopniowy. Nierozsądne żądania prowadzą jedynie do wielkich rozczarowań.
Tora przyznaje, że społeczność Izraelitów nie będzie doskonała. Wszyscy służyć będą Bogu, ale niektórzy służyć będą także ludziom. Równocześnie niewolnictwo zostanie ograniczone i nie będzie miała degradacja człowieka, jakiej Izraelici doświadczyli w Egipcie. W Egipcie niewolnik był niewolnikiem przez całe swoje życie. Teraz stan ten trwać będzie 6 lat. W Egipcie dzieci przemocą odbierano rodzicom. Teraz więzi rodzinne będą uszanowane. W Egipcie niewolnicy nie mieli ani dnia odpoczynku. Teraz i niewolnik, i pan będą odpoczywać w szabat.
Jesteśmy partnerami Boga w procesie naprawy świata. Czasem stojące przed nami wyzwania wydają się nie do pokonania. Przytłacza nas ilość cierpienia wokół. Wątpimy w to, że jesteśmy w stanie cokolwiek zmienić. Tora przypomina nam, że nie zmienimy świata w jeden dzień, nawet Bóg tego nie zrobi. Musimy zadowolić się stopniową poprawą, ulepszaniem świata powoli, krok za krokiem. Mały krok możemy zrobić zawsze, a każdy z nich - jakkolwiek niewielki - przybliża nas do ostatecznego celu.
Dvora Weisberg
tłum. BK
Haftara Miszpatim
(Jirmija/Jeremiasza 34:8-22, 33:25-26)
Porcja Tory rozpoczyna się przytoczeniem prawa nakazującego uwolnić swoich hebrajskich niewolników (czyli Izraelitów, którzy zostali sługami w wyniku kontraktu) po upływie 6 lat. Haftara opisuje przypadek, kiedy to mieszkańcy z Jerozolimy zgodzili się uwolnić swoich niewolników, następnie uwolnili ich, ale później osaczyli i zmusili do powrotu do służby (Jer 11,16). Jeremiasz oznajmia, że Bóg ukarze ich bezlitośnie (Jer 17-22) za ten występek.
Dlaczego właśnie ten czyn zasłużył sobie na specjalne potępienie? Klucz do zagadki może leżeć w fakcie, iż uwolniony niewolnik ponownie został zmuszony do niewoli. Tego rodzaju niewolnictwo dotyczyło osób, które nie mogły spłacić zaciągniętych długów. W tym wypadku, jeśli dana osoba została uwolniona, jedynym sposobem na ponowne zakucie w dyby było ponowne zapędzenie w długi. Ale jak można zostać zmuszonym do zaciągnięcia długów? Wygląda na to, że tylko dzięki za oszustwu możnowładca z Judei mógł "zmusić" biedaka do zaciągnięcia pożyczki. Być może bogacz obiecał, że udzieli biedakowi kredytu bez zmuszania go potem do zwrotu w postaci niewolniczej służby. Lub - być może - wmówił mu, iż możliwość osiągnięcia dóbr materialnych jest ważniejsza niż pozostanie na wolności.
W obu przypadkach wygląda na to, że jedynym sposobem aby "posiadający" z czasów Jeremiasza mogli przymusić "nieposiadających" do powrotu do niewoli, było przekonanie ich, iż wolność nie jest najważniejszą wartością ich życia. W istocie - przekonali ich do zawrócenia na drodze Exodusu, do dobrowolnego powrotu do niewolnictwa. To oznacza ni mniej, tylko odrzucenie Przymierza ofiarowanego przez Boga i dlatego zasługuje na karę zapowiedziana przez Boga: "Oto puszczam was wolno - na miecz, na zarazę, na głód" (Jer. 34:17)
David Nelson
tłum. DM
|
|
13.02.2009. |
Autor: Marek Edelman
Wydawnictwo" Swiat Książki/2009
Bezcenne, bardzo osobiste w tonie, wspomnienia z życia w getcie warszawskim ostatniego żyjącego przywódcy słynnego powstania. Marek Edelman w krótkich "migawkach" przywołuje straszne, ale i wzruszające wydarzenia, które go najbardziej poruszyły. "To wszystko, co mi zostało, takie strzępki pamięci. Ludzie, którym to opowiadałem, pytali, czy to wszystko jest prawda. Tak, prawda. Toczka w toczkę. Koniec, kropka. Więcej już nic." - mówi autor.
|
Czytaj całość
|
|
13.02.2009. |
20 Szwat 5769
Drodzy przyjaciele,
Czytamy w tym tygodniu Paraszat Jitro. W tekście Tory możemy odnaleźć opis tego, w jaki sposób została ona przekazana naszym przodkom. Sam tytuł powinien wzbudzić naszą ciekawość. Parsza opisuje, jak B-g "zszedł", że tak się wyrażę, nad górę Synaj i przemówił do całego żydowskiego narodu.
|
Czytaj całość
|
|
13.02.2009. |
"Wielki słownik HEBRAJSKO-POLSKI i ARAMEJSKO-POLSKi Starego Testamentu
Autor: Ludwig Koehler, Walter Baumgartner, Johann Jakob Stamm
Opis: Dwa tomy słownika w promocyjnej cenie
Wydawnictwo: Vocatio
(żródło : Wydawnictwo Midrasza)
|
|
13.02.2009. |
Autor: Szymon Rudnicki
Teksty zebrane w niniejszym tomie to tylko niewielka część artykułów, które autor - wybitny historyk najnowszych dziejów Polski - poświęcił ostatnio dziejom Żydów w Polsce w okresie międzywojennym, stosunkom polsko-żydowskim i antysemityzmowi w II Rzeczypospolitej
Biblioteka Midrasza
|
|
13.02.2009. |
Autor: Zenon Numerak
Niezwykłe losy młodego uciekiniera z hitlerowskiego obozu
Wydawnictwo: Biblioteka Midrasza
|
Czytaj całość
|
|
13.02.2009. |
Autor: Michał Moszkowicz
Niewątpliwie można czytać opowiadania Michała Moszkowicza jako zapis jednej konkretnej biografii. Można je również uznać za parahistoryczną opowieść o losie dwudziestowiecznej Polski.
|
Czytaj całość
|
|
12.02.2009. |
Czasopismo o nieregularnym cyklu wydawania, ukazuje się od 2008 r. Wydawcą, redaktorem naczelnym i autorem dużej części artykułów jest śremski przedsiębiorca Krzysztof Budzyń. Tematyka pisma obejmuje historię lokalną. W piśmie są publikowane artykuły na temat miejscowości i obiektów zabytkowych Ziemi Śremskiej, a także wspomnienia mieszkańców regionu.
Numer 2 "Śremskiego Notatnika Historycznego" w całości poświęcony jest dr Hermanowi Schreiberowi urodzonemu w Śremie. oraz historii śremskiej społeczności żydowskiej.
|
Czytaj całość
|
|
|
30.01.2009. |
Paraszat Bo
Drodzy Przyjaciele,
Dwa tygodnie temu, opowiadając o Abrahamie jako stworzycielu etycznego monoteizmu stwierdziłem, że politeizm (wiara w wiele bóstw) łatwo prowadzi do niemoralnego zachowania. W poniższej Dwar Torze chciałbym pokrótce wytłumaczyć to zagadnienie.
Każdy wyodrębniony byt jest z definicji ograniczony, ponieważ jego ograniczoność jest wyznaczana przynajmniej poprzez istnienie innych bytów. Idąc dalej, można zaobserwować w świecie natury, iż każdą ograniczoną istotę charakteryzuje zapotrzebowanie. Inaczej mówiąc każda ograniczona istota "potrzebuje" czegoś, aby podtrzymać swoje istnienie.
|
Czytaj całość
|
|
30.01.2009. |
Wystawa "Izrael na znakach pocztowych", Wrocław
Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu oraz Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP, oddział we Wrocławiu, zapraszają na wystawę "Izrael na znakach pocztowych", ze zbiorów Józefa Wiczkowskiego i Bogdana Cymerysa.
Zaprezentowane zostaną izraelskie znaki pocztowe opowiadające 60 lat historii Państwa Izrael.
|
Czytaj całość
|
|
|