|
01.04.2011. |
|
26 Adar II 5771 r. 1 kwietnia 2011 19:07 Hawdala - sobota 2 kwietnia godz.20:19 Parszat Tazria I Rabin Boaz Pash Jaki kształt posiadał człowiek w chwili swego stworzenia? „Dalej powiedział Pan do Mojżesza: Powiedz do Izraelitów: Jeżeli kobieta zaszła w ciążę i urodziła chłopca…” (Wajikra 12:1-2). Raszi, w komentarzu do owego pasuku, twierdzi: “Kiedy kobieta zaszła w ciążę - R. Simlai powiedział: Tak jak stworzenie ludzkości nastąpiło dopiero po stworzeniu każdego rodzaju zwierząt lądowych i ptaków w Dziele Stworzenia, tak samo jego nauczanie wyjaśnione jest dopiero po nauczaniu dotyczącym zwierząt lądowych i ptaków.” (Raszi Wajikra 12:02)
Rabi Klonimus Kalman stawia pytanie – „Dlaczego, tak naprawdę, człowiek został stworzony właśnie po stworzeniu zwierząt lądowych i ptaków? Czy oznacza to, że człowiek jest najniżej w hierarchii stworzeń? Czy najwyżej?
Wróćmy do historii stworzenia człowieka. Istnieje sprzeczność pomiędzy historią stworzenia opisaną w pierwszym rozdziale księgi Bereszit a historią opisaną w rozdziale drugim. Oto pasuk z rozdziału pierwszego:
„Stworzył więc Bóg człowieka… stworzył mężczyznę i niewiastę”. (Bereszit 1:27)
Tymczasem historia w rozdziale drugim opowiada o tym, jak stworzona została kobieta-
“Wtedy to Pan sprawił, że mężczyzna pogrążył się w głębokim śnie, i gdy spał, wyjął jedno z jego żeber, a miejsce to zapełnił ciałem. Po czym Pan Bóg z żebra, które wyjął z mężczyzny, zbudował niewiastę. A gdy ją przyprowadził do mężczyzny…” (Bereszit 2:21-22)
Jak mamy rozumieć ową różnicę pomiędzy tymi dwiema historiami?
Talmud w Masechet Brachot (61) odpowiada na to pytanie:
„Rabin Jeremia ben Eleazar powiedział: „Bóg stworzył dwa oblicza pierwszego człowieka i z jednego z nich powstała kobieta” (Brachot 61a)
Innymi słowy chodzi o ciało posiadające dwie twarze (stworzenie opisane w rozdziale pierwszym), które zostają następnie rozdzielone przez Świętego, niech będzie błogosławiony (historia opisana w rozdziale drugim).
Midrasz podaje wyjaśnienie, autorstwa tego samego uczonego –
„Rabin Jeremia ben Eleazar powiedział: „Kiedy Święty, niech będzie błogosławiony, stworzył człowieka – stworzona została hemafrodyta (obojnak). (Midrasz Raba Bereszit 8:1)
Według Talmudu, pierwszy człowiek posiadał dwie twarze i dwa zestawy cech płciowych – zarówno męskie jak i żeńskie, oddzielone od siebie i składające się na jedno ciało. Każdy z tych „zestawów” otrzymał własną „twarz” (rozumianą tu jako tożsamość i osobowość). Midrasz zgadza się z Talmudem co do tego, że pierwszy człowiek charakteryzował się zarówno męskimi jak i damskimi cechami, z tą różnicą, że według Midrasza cechy te były wymieszane i pierwszy człowiek miał tylko jedną twarz.
Rabin Klonimus Kalman postrzega te dwie opinie jako dwa różne podejścia do życia:
Kabała uczy, że „męskość” i „żeńskość” to specjalne charakterystyki: „męskość” to działanie, oddziaływanie i dawanie materii temu światu. „Żeńskość” to otrzymywanie, absorbowanie i nadawanie kształtu. Dla przykładu – mężczyzna przynosci do domu warzywa z pola, kobieta przyrządza z nich sałatkę i gotuje z nich obiad.
Tak opowiada Gemara:
„R. Jose spotkał Eliasza i rzekł do niego: ‘Napisane jest: ”uczynię mu pomoc” (Bereszit 2:18); w jaki sposób kobieta może pomóc mężczyźnie? Drugi odpowiedział: Kiedy mężczyzna przynosi do domu zboże, czy żuje zbożę? Kiedy przynosi len, czy zakłada na siebie len? Oczywiście, że nie. Jego żona miele zbożę i przędzie leb. Czyż nie sprowadza ona światło na jego oczy i czyż nie stawia go na nogi!” (Jewamot 63b)
R. Klonimus Kalman wyjaśnia:
„Człowiek został stworzony by oddziaływać (wpływać) na świętość we wszystkich światach – oto „męskość” w człowieku, oddziaływanie.
Posiada on także zdolność, by otrzymywać dobre wpływy pochodzące ze wszystkich światów – oto „żeńskość” w człowieku, otrzymywanie.
Midrasz, który podaje, że „stworzona została hemaafrodyta”, uważa połączenie „męskości” i „żeńskości” jako perfekcyjny sposób służenia Bogu (hebr „awodat Haszem”) – zarówno oddziaływanie jak i otrzymywanie.
Talmud mówiący o „dwóch twarzach” zauważa kontrast i sprzeczność pomiędzy charakterystykami „męskości” i żeńskości”, pomiędzy „oddziaływaniem” i „otrzymywaniem”.
Mamy tu do czynienia z fundamentalnym sporem pomiędzy podejściem „zarówno to jak i to”, a podejściem promującym podzielenie „albo to, albo to”.
W odniesieniu do zagadnienia czasu, jedno podejście twierdzić będzie” „albo pierwsze albo ostatnie”, a drugie podejście: „pierwsze i ostatnie razem”.
Wróćmy do naszego wyjściowego pytania – czy to, że człowiek człowiek został stworzony ostatni, oznacza, że sytuuje się on najniżej w hierarchii stworzeń? Czy najwyżej?
Talmud przedstawia dwie możliwości:
„Nasi Rabini nauczali: Adam został stworzony jako ostatni ze wszystkich stworzeń, w przeddzień Szabatu. Dlaczego? …Po to, by kiedy ogarnie go zbyt wielka duma, przypomnieć sobie mógł, że komary były wcześniej od niego na tej ziemi.
Inna odpowiedź brzmi: By mógł natychmiast wejść w realizację przykazania (uświęcanie Szabatu). Kolejna odpowiedź: By mógł prosto udać się na ucztę (tj. cała przyroda powinna być gotowa, na jego oddziaływanie). Zagadnienie to porównane może być do króla z kości i krwi, który zbudował pałace, umeblował je i przygotował ucztę, a następnie zaprosił tam gości…”(Sanhedryn 38a)
Człowiek jest najniżej i zarówno najwyżej w hierarchi stworzeń. Jest „oddziaływaniem” na świat, na wszystko, i jednocześnie „przyjmuje” ze świata, ze wszystkiego. Jest ostatni w aspekcie czasu ale pierwszy w hierarchi ważności. W zakresie jego możliwości jest być najlepszym i sytuować się najwyżej ze wszystkich stworzeń jak i być najgorszym i spaść poniżej wszystkich stworzeń. Co, w rzeczywistości jest lepsze? Połączyć otrzymywanie z dawaniem, czy raz skupić się na dawaniu a raz na otrzymywaniu? Pytanie to pozostawimy otwarte.
Rabin Boaz Pash - Tłumaczyła Daniela Malec Dziękujemy organizacji Shavei Israel za udostępnienie tekstu. Parsza Tazria II Tym razem chcę się skupić na liczbach i kontekście, w jakim się pojawiają. Prawda jest taka, że z początku planowałem wyjaśnienie wszystkiego, o czym mowa, ale okazało się to zbyt skomplikowane, ponieważ mędrzec, którego pismami chcę się zająć ma bardzo specyficzny styl pisania, który można sprowadzić do stwierdzenia: „Zobaczymy, czy jesteście w stanie to odcyfrować...”. Zajmę się zatem jednym z konceptów z całej konstrukcji myślowej, którą zbudował ów wielki filozof w oparciu o wspomnianą tematykę.
Chodzi mi oczywiście o Rem”u oraz jego słynne dzieło Torat Haola. W trzeciej części księgi Rem”u zajmuje się problemem praw Jodelet, rodzącej, jej poświęceniu i dniach Tum’a oraz Tahara. Jak wspomniałem, chcę krótko i zwięźle przybliżyć sposób wnioskowania Rabbiego Mosze Isserlesa, aby wyjaśnić znaczenie liczb pojawiających się w kontekście praw porodu.
Na początku naszej Parszy, Tora daje nam objaśnienia dotyczące stanu kobiety po porodzie. Tora mówi co następuje:
„Dalej powiedział Pan do Mojżesza: ‘Powiedz do Izraelitów: Jeżeli kobieta zaszła w ciążę i urodziła chłopca, pozostanie przez siedem dni nieczysta, tak samo jak podczas stanu nieczystości spowodowanego przez miesięczne krwawienie. Ósmego dnia <chłopiec> zostanie obrzezany. Potem ona pozostanie przez trzydzieści trzy dni dla oczyszczenia krwi: nie będzie dotykać niczego świętego i nie będzie wchodzić do świątyni, dopóki nie skończą się dni jej oczyszczenia” (Wajikra 12:1-5).
Tora mówi nam o dwóch okresach: miejscu tum’a (miejscu nieczystości) i miejscu tahara (miejscu czystości). Tak więc, w przypadku urodzenia chłopca mówimy o siedmiu dniach tum`a i sześćdziesięciu sześciu dniach tahara. Dlaczego te liczby są wspomniane? Jakie jest ich znaczenie? Dlaczego są one dwukrotnie wyższe od tych, które dotyczą sytuacji narodzin dziewczynki? I, przede wszystkim, jakie jest znaczenie tum’a i tahara ? Dotykamy tutaj niezwykle istotnej sprawy związanej z ideą tum`a i tahara. Tora zawiera wiele przekazów dotyczących tego zagadnienia. Prawie cała Księga Wajikra dotyczy tego tematu.
Życie jest święte. Możemy powiedzieć, że jest to jedyna święta rzecz w naszym świecie. Haszem jest Święty. Ponieważ On jest Elohim Chaim (Bogiem życia). W miejscu, gdzie było kiedyś życie i się skończyło, jest pustka. Ta pustka jest nazywana tum’a. W momencie, w którym mamy do czynienia z życiem, miejsce wypełnia się świętością. Kiedy nie ma w nim życia, analogicznie, znika także świętość i stan ten nazywamy tum’a.
Im wyższy jest poziom życia, tym większa jest pustka, a zatem, także poziom tum’a jest wyższy.
Gdzie możemy znaleźć tum’a? Nawet w najbardziej prozaicznych sytuacjach. Widzimy zdechłego robaka. Ciało martwego robaka jset tame (nieczyste). Ciało martwego zwierzęcia cechuje się wyższym poziomem tame. Jeśli mówimy o kobiecie, która ma okres, poziom tum’a jest jeszcze większy, i tak dalej... aż dosięgniemy najwyższego poziomu tum’a, jakim jest ciało martwego człowieka – jeśli ktoś go dotknie, będzie musiał dokonać procesu oczyszczenia, który trwa siedem dni. Różnice poziomów, czy też „natężenia” sfery tum’a pochodzą z poziomu życia i Kduszy. Poziom życia robaka jest niski, a zatem i poziom tum’a jest podobny. Najważniejsze jest życie ludzkie. A zatem, logicznie, śmierć człowieka wiąże się z najwyższym poziomem pustki (tum’a).
Kobiece ciało zawiera w sobie potencjał stworzenia nowego życia podczas owulacji. Kiedy ten potencjał zostaje stracony podczas okresu, automatycznie mamy do czynienia ze sferą tum’a.
Spróbujmy teraz zrozumieć sytuację kobiety, która jest po porodzie. Mamy tutaj do czynienia z pewnego rodzaju dysonansem. Z jednej strony, kobieta nosiła w sobie płód, odrębne życie wewnątrz jej ciała, które wraz z porodem zostało przez nią „utracone”. Dlatego też w cyklu porodu, tuż po wydaniu nowego życia na świat następują dni tum’a. Z drugiej strony możemy na ten problem spojrzeć z innej strony. Kobieta przyniosła na świat nowe życie, a zatem nie mamy do czynienia z pustką na świecie, tylko z „pojedynczą” pustką wewnątrz niej. A zatem, w sprzeczności, ale także w pewnej analogii z poprzednim wyjaśnieniem – na świat przychodzi nowonarodzone dziecko, a zatem życie na świecie zostało wzbogacone o jeszcze jedną istotę – i dlatego mówimy w takiej sytuacji także o dniach tahara.
Przejdźmy teraz do innej kwestii – kontynuuje Rem”u – dlaczego po urodzeniu dziewczynki liczby związane z cyklem dni po porodzie są dwukrotnie wyższe niż w przypadku urodzenia chłopca? Kiedy Haszem stworzył kobietę, nazwał ją Hava (Ewa), ponieważ była ona, matka całego życia, „bo ona stała się matką wszystkich żyjących” (Bereszit 3:20). Urodzona dziewczynka pozwala nam wnioskować, że wraz z nią narodził się nowy potencjał dawania życia. A zatem mamy do czynienia z podwojoną ilością dni tum’a oraz podwojoną ilością dni tahara – dla niej i dla jej potencjalnych potomków. Wszystkie podwojenia w żydowskiej numerologii mają znaczenia dążenia do przodu, ruchu postępującego (liczba 1 jest statyczna, liczba 2 jest żywotna, wzrastająca, dynamiczna). W odpowiednim czasie dziewczynka także będzie dawać życie. Tora chce nam przekazać jak bardzo istotne jest życie ludzkie.
Dlaczego mówimy o takiej, a nie innej ilości dni? Dlaczego jest to jeden tydzień/dwa tygodnie? – pyta Rem”u – Dlaczego liczba 40 (33+7 – suma dni tum’a oraz tahara) i dlaczego 80 (podwojone 40)?
Odpowiedź Rem”u jest bardzo konsekwentna i logiczna. Liczba 7 symbolizuje stworzenia. Siedem dni to czas Boskiego tworzenia świata oraz rozwoju stworzenia, które „rosło”, postępowało, od najniższego poziomu Domem (rzeczy nieożywionych) w pierwszym dniu stworzenia aż do ostatniego dnia stworzenia, w którym stworzono Medaber (Mówiącego), czyli istotę ludzką. Z tego też powodu kobieta musi przejść przez 7 dni tum’a – ponieważ „traci” ona stworzenie, ludzką istotę, którą nosiła w sobie.
Liczba 40 symbolizuje samostanowienie (z tego powodu Mosze przebywał na Górze Synaj przez 40 dni, aby potem otrzymać od Boga moc samodzielnego nauczania Tory i stać się niezależnym autorytetem. W religii chrześcijańskiej dalekim echem symboliki żydowskiej jest 40-dniowy post Chrystusa na pustyni). Liczba 40 jest także symbolem oddzielenia życia, wyodrębnienia go i zarazem połączenia z innymi istnieniami na całym świecie. Jest to liczba nowonarodzonego dziecka. Zgodnie z poprzednim wyjaśnieniem w przypadku nowonoarodzonej dziewczynki mówimy o liczbie 80, ponieważ w przyszłości wyda ona następne istnienia.
Szabat Szalom!
Rabin Boaz Pash - Tłumaczyła Ishbel Shatravska
Dziękujemy organizacji Shavei Israel za udostępnienie tekstu
|
|
|
25.03.2011. |
|
To nie tyle historią dzielnicy żydowskiej, co propozycja innego spojrzenia na dzisiejszą Warszawę. Autor kreśli perspektywę pozwalającą dostrzec pod nową powierzchnią miasta, pod powojenną tkanką – przeszłość. Próba rekonstrukcji na podstawie zatartego i zniekształconego nie tylko odsłania dzielnicę żydowską w konkretnym miejscu, ale nadaje wielowymiarowości współczesnej...
|
|
Czytaj całość
|
|
|
25.03.2011. |
|
Autor:Anna Ciałowicz
Wydawnictwo: Midrasz
Barwnie opisane dzieje burzliwego konfliktu między dwoma domami chasydzkimi - Nowym Sączem a Sadogórą - który w XIX wieku podzielił żydowski świat Galicji
|
|
|
25.03.2011. |
|
Trzynaścioro Polaków zostało odznaczonych medalami Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyznawanymi przez państwo Izrael za ratowanie Żydów w czasie okupacji.
Podczas uroczystości w Warszawie medale Sprawiedliwy wśród Narodów Świata wręczył ambasador Izraela w Polsce, Zvi Rav-Ner.
|
|
Czytaj całość
|
|
|
25.03.2011. |
|
Zbrodnia w Itamarze, gdzie rodzice i troje małych dzieci zostało brutalnie zamordowanych przez wyznawców "religii pokoju", wstrząsnęła i przeraziła wszystkich cywilizowanych ludzi.
Wina jest oczywiście przypisana do sprawców, których bestialstwo i nieludzkie instynkty nie znają granic. Jednak krótkowzrocznością jest ignorowanie skutków polityki premiera Netanjahu, która ułatwiła zarówno terror, jak i dalsze pogorszenie strategicznej pozycji Izraela.
|
|
Czytaj całość
|
|
|
25.03.2011. |
|
19 Adar II 57714/25 marca 2011r.
Zapalenie świec godzina 17:55
Hawdala sobota 19:05
Parshat Shemini
W judaizmie istnieje wiele praw dotyczących koszerności. Tora zakazuje jedzenia wielu rodzajów zwierząt a pozwala na jedzenie innych. „Oto zwierzęta, które będziecie jeść spośród wszystkich zwierząt, które są na ziemi… Ale następujących zwierząt, mających rozdzielone kopyto i przeżuwających nie będziecie jedli… Będziecie jedli następujące istoty wodne… Spośród ptaków będziecie mieli w obrzydzeniu i nie będziecie ich jedli, bo są obrzydliwością… Wszelkie latające czworonożne owady będą dla was obrzydliwością… Ale będziecie jeść spośród czworonożnych latających owadów…” (Wajikra 11)
Co jest naczelną zasadą w tej kwestii? Dlaczego część ze zwierząt jest zakazana, a część dozwolona? I w ogóle, dlaczego przepisy dotyczące koszerności są konieczne?
Rabin Klonimus Kalman daje wyjaśnienie kabalistyczno – chasydzkie:
Głównym celem pracy nad świętością człowieka jest wysublimowanie jego cielesności. Gdy materia staje się wysublimowana, człowiek może połączyć się ze światłem Ein Sof Stwórcy i przyjąć to światło do swej duszy.
Problemem są „przegrody”, oddzielające światło od człowieka i przeszkadzające w przyjęciu bogactwa.
„Lecz wasze winy wykopały przepaść między wami a waszym Bogiem…” (Jeszaja 59:2)
Przyciągając czystość i świętość, człowiek raz po raz, sublimuje siebie i pozbywa się „przegród”.
W zasadzie każdy pokarm cielesny ma negatywny wpływ na człowieka. Stwarza w nim więcej cielesności, więcej przyziemności i w ten sposób oddala go od duchowego Stwórcy i stwarza w nim dodatkowe oddzielające „przegrody”.
Z drugiej strony, właśnie w miejscu gdzie mamy do czynienia z cielesnością, mamy możliwość naprawić tę cielesność, jest tam miejsce na „wzniesienie iskier” zawartych w tej cielesności.
W pożywieniu czystym rytualnie , które jest przez Torę dozwolone do jedzenia, znajdują się iskry, które człowiek uwalnia w momencie jedzenia. Lub też są to święte dusze będące w tym pożywieniu, mające nadzieję, że nadejdzie dla nich tikun (naprawa) poprzez to, że zjedzone zostaną z odpowiednią kawaną (zamiarem) i w ten sposób ta święta dusza znajdzie swój tikun (naprawę) poprzez połączenie się z duszą człowieka, który je.
W przeciwieństwie do tego, pożywienie nieczyste rytualnie, które Tora zabroniła nam jeść, mimo że w nim też znajdują się iskry świętości, są tak bardzo oddalone i utkwione w nieczystości, że nie można ich uwolnić poprzez ich zjedzenie lub też dusze w nich znajdujące się są duszami złoczyńców i nie chcemy, żeby przykleiły się do nas i weszły w naszą duszę.
Źródło zwierząt – tłumaczy dalej Rabin Klonimus Kalman – znajduje się w miejscu bardzo wysokim w światach duchowych, w opowieści "merkawa” (rydwan) wizji Jechezkela:
„Oblicza ich miały taki wygląd: każda z czterech istot miała z prawej strony oblicze człowieka i oblicze lwa, z lewej zaś strony każda z czterech miała oblicze wołu i oblicze orła”. (Jechezkel 1:10)
I dlatego wolno je spożywać, ponieważ przyłączą się do „merkawa” (rydwanu) świętości. (Słowo wyjaśnienia: Służenie Bogu według chasydyzmu polega na tym, że człowiek staje się „merkawa” (rydwanem) świętości, „niosącym” szechinę (boskość) na tym świecie, tak samo jak „merkawa” (rydwan) na wysokościach, co przynosi zaszczyt Bogu.”
Ale podstawa kabalistyczna mówi, że
„zarówno jedno jak i drugie sprawia Bóg” (Kohelet7:14)
Znaczy to, że tak samo jak istnieje merkawa (rydwan) świętości, tak samo istnieje merkawa (rydwan) nieczystości. I tak jak źródło zwierząt czystych rytualnie istnieje w merkawa (rydwanie) swiętości, to źródło zwierząt zabronionych znajduje się w merkawa (rydwanie) nieczystości, i dlatego zabronione jest ich jedzenie , aby dusza nie połączyła się z sitra achra (złą stroną).
które będziecie jeść spośród wszystkich zwierząt, które są na ziemi…” (Wajikra 11:2)
Gemara:
Tana ze szkoły R. Iszmaela wyjaśnił: Werset: „Oto zwierzęta"które będziecie jeść” zaznacza, że Święty, niech będzie błogosławiony, wziął po jednym z każdego gatunku zwierząt, pokazał je Moszemu i powiedział mu: To możecie jeść, a tego nie możecie jeść. (Chulin 42a)
:Raszi w komentarzu do naszej parszy rozwija dalej ten pomysł
“Oto zwierzęta – uczy nas to, że Mosze brał każde zwierzę i pokazywał je Izraelowi. Te możecie jeść, a tych nie możecie! Wziął też w rękę każde z gatunków wodnych stworzeń i pokazał je. Tak tamo z ptactwem: A te z ptactwa będą dla was obrzydliwe. I w odniesieniu do robactwa: te będą dla ciebie nieczyste. (W każdym z tych przypadków, midrasz zaznacza, że Mosze używał słowa „oto” które zwykle podkreśla, że mówiący wskazuje na coś co jest blisko słuchającego.”). (Raszi Wajikra 11:2)
Mądry wie i rozpoznaje czy zwierzę jest koszerne czy nie, czy dobre jest do jedzenia czy nie. Jak? Wiedząc, czy człowiek będzie mieć siłę, by zrobić tikun (naprawę) i wznieść je do świętości, czy to jedzenie da mu więcej siły do służenia Bogu – wtedy jest koszerne. Ale jeśli człowiek nie ma siły, by zrobić tikun (naprawę), lecz przeciwnie, zjedzenie danego zwierzęcia przyczyni się do spadku duchowości i przeszkadzać będzie w służbie Bogu – nie jest koszerne.
Tak Rabin Klonimus Kalman wyjaśnia w imieniu Rabina Jechiela Michala ”Magida ze Złoczowa”, ucznia Baal Szem Towa i Magida z Międzyrzeca modlitwę Rabina Nechonii ben Hakana, która mówi: „Niech będzie wola Twoja, Boże mój Panie … bym nie mówił o nieczystym – czyste a o czystym – nieczyste…” (Brachot 28b)
W tej modlitwie – wyjaśnia R. Jechiel Michal – mądry modli się, żeby jego przeczucie co do danej potrawy nie zmyliło go, aby mógł rozpoznać czy jest czyste czy jest nieczyste.
Rabin Boaz Pash - Tłumaczyła Yael Robinson
Dziękujemy organizacji Shavei Israel za udostępnienie tekstu
|
|
|
23.03.2011. |
|
Wychodząc naprzeciw tym potrzebom i oczekiwaniom a także wykorzystując powszechnie już dostępne środki techniczne, pozwalające na przekraczanie ograniczeń przestrzeni – Stowarzyszenie Pardes postanowiło otworzyć internetową Jesziwę Pardes. Będzie ona swoistym rozwinięciem jesziwy działającej w latach 90. w Krakowie, jak to się dziś mówi „w realu”.
|
|
Czytaj całość
|
|
|
16.03.2011. |
|
Purim obchodzimy na pamiątkę cudownego ocalenia Żydów od całkowitej zagłady. Zausznik króla Persji, Haman, postanowić zniszczył Żydów., lecz jego plany spełzły na niczym dzięki odwadze dwojga ludzi - żony króla, Estery i jej kuzyna Mordechaja. Haman i jego stronnicy zostali zgładzeni tego samego dnia którego mieli wymordować Żydów. Następny dzień, 14 adar stał się świętem, które obchodzimy po dzień dzisiejszy
|
|
Czytaj całość
|
|
|
15.03.2011. |
 W szabatowy wieczór na osiedlu Itamar (Zachodni Brzeg) dwóch terrorystów dostało się nocą do jednego z domów przez dziurę w ogrodzeniu i okno. Zasztyletowali we śnie pięciuoro członków rodziny Fogel - rodziców i troje dzieci - w wieku 11 lat, 3 lat i 1 miesiąca (!). W sobotę media palestyńskie oznajmiły, iż za zamach odpowiedzialna jest Brygada Męczenników al-Aksa. Policja rozpoczęła dość szybko poszukiwania zabójców przeczesując okoliczne wioski. Bezskutecznie...
|
|
Czytaj całość
|
|
|
15.03.2011. |
 Purim wypada w miesiącu Adar II, w tym roku jest to 20 marca, święto zaczyna się 19 marca, po zachodzie słońca. Istotą święta Purim jest podziękowanie Świętemu, niech będzie błogosławiony, za wyswobodzenie nas z niewoli Achaszwerosza, za doprowadzenie nas do wyzwolenia i uratowanie nas, przez królową Ester. Podziękowania te ważne są nie tylko w związku z wydarzeniami, jakie miały miejsce ale i w związku z wieloma innymi podobnymi zdarzeniami, jakie dotknęły Naród Żydowski na przestrzeni wieków, kiedy to ratowani byliśmy od wielkiego nieszczęścia.
|
|
Czytaj całość
|
|
|
11.03.2011. |
|
Zapalenie świec 11 marca 2011
piątek godzina 17:30
Hawdala sobota godzina 18:40
בָּרוּך אַתָּה אַדָנָ-י אֱ-להֵינוּ מֶלֶך הָעוֹלָם אַשֶׁר קִדְשָנוּ בְּמִצְוֹתָיו וְצִוָנוּ לְהַדְלִיק נֵר שֶל שַבָּת קודֶש
Baruch a-ta A-do-nay Elo-hei-nu me-lech ha-o-lam
a-sher ki-dee-sha-nu bi-mitz-vo-tav
vi-tzi-va-noo li-had-leek ner shel Sha-bbat ko-desh.
Parszat Wajikra
http://www.youtube.com/user/shaveishiurim#p/u/1/VFq3Mn1faDY
|
|
|
04.03.2011. |
|
29 AdarI 5771/4 marca 2011
Zapalenie świec godzina 17:17
Hawdala godz. 18:28
Ten Szabat jest Szabatem Mevarchim ("Szabat, który błogosławi" nowy miesiąc):
jest odmawiana specjalna modlitwa
błogosławieństwo Rosz Chodesz ("Głowa Miesiaca")
o nadchodzących miesiąca Adar II
Parszat Wajachel
(Księga Wyjścia: 35:1-40:38)
(Haftara: Melachim I 7:40-50)
http://www.fzp.net.pl/tora/parszat-wajachel
|
|
|
03.03.2011. |
|
...w Izraelu i na swiecie, dotyczacych interesujacych nas tematów:
http://twitter.com/inwnews
http://www.facebook.com/#!/IsraelMFA
|
|
|
01.03.2011. |
|
‘Dziewczynka w zielonym sweterku’ to prawdziwa historia Krystyny Chiger, żydowskiej dziewczynki, która przeżyła niemiecką okupację Lwowa, ukrywając się z rodziną w kanałach. Chigerom i kilkunastu innym osobom, które schroniły się przed deportacją do obozu zagłady, przez ponad rok pomagał Leopold Socha. Przynosił im jedzenie i ubrania. W ten sposób doczekali wyzwolenia Lwowa.
|
|
Czytaj całość
|
| |
|
|
28.02.2011. |
|
 "Strangers no more" jest filmem krótkometrażowym, który dotyka problemu biedy, wykluczenia, ludobójstwa, wykorzenienia i niepewności.
Film przedstawia dzisiejszy, okrutny świat oczami najmłodszych. To historia dzieci, łącznie z 48 krajów, które uczą się w szkole Bialik-Rogozin w Tel Awiwie. Ci mali uchodźcy trafili do Izraela uciekając przed falą zbrodni czy ubóstwem w swoich ojczyznach.
|
|
Czytaj całość
|
|
|
28.02.2011. |
 Ruch Zjednoczonych Kibuców podaje, że ok. 350 tys. chętnych z całego świata pracowało dotąd w izraelskich kibucach, od czasu uruchomienia tej formy wolontariatu w latach 70. Zagranicznych ochotników nie brakuje do dziś. Same kibuce, czyli spółdzielcze gospodarstwa rolne, powstały dużo wcześniej. Pierwszy z nich, Degania, istnieje już ponad 100 lat - został założony jesienią 1910 roku.
|
|
Czytaj całość
|
|
|
26.02.2011. |
 Reprint wydania z 1877 r.
Nadesłała pani Ewa Matuszewska
Unikat w skali Polski, a może świata? O istnieniu tej pozycji dowiedziałam się przypadkiem, przeglądając liczne artykuły w mediach. Szukałam długo, przekopując się przez liczne biblioteczne katalogi. Nawet Estreicher w swoim sławetnym katalogu nie notuje tejże pozycji. Już miałam zrezygnować z poszukiwań, gdy przypadkiem "ktoś" zdradził mi tajemnicze miejsce jej pobytu. i odnalazłam ją, niczym zaginiony skarb, a teraz dzielę się tym skarbem z Państwem.
|
|
Czytaj całość
|
|
|
25.02.2011. |
|
Piatek 25 lutego 2011
Zapalenie swiec godz. 17:05
Hawdala Sobota 26 lutego godz. 18:15
Parszat Wajakhel-Pekudej - Rabin Khan
Poprzedni rozdzia³, Ki Tisa, zakoñczy³ siê opisem zej¶cia Moj¿esza z góry Synaj. Moj¿esza w widoczny sposób zmieni³o bliskie przebywanie z Bogiem. Tytu³ "Wajakhel", czyli: "I zgromadzi³", sugeruje, ¿e na pocz±tku Moj¿esz zgromadzi ca³y lud, by przekazaæ im Torê, któr± otrzyma³ na Synaju. Nauczanie zaczyna od praw szabatowych. Nie powinno nas to dziwiæ; przestrzeganie szabatu bowiem jest jedn± z najwa¿niejszych micw, podstaw± ca³ej religii ¿ydowskiej.
Niektórzy komentatorzy zwracaj± uwagê na zestawienie tego nauczania z grzechem z³otego cielaca. Oddwanie czci z³otemu cielcowi niew±tpliwie by³o grzechem. szabat, jako ¶wiedectwo tego, ¿e Bóg w ci±gu sze¶ciu dni stworzy³ ¶wiat, stanowi duchow± odtrutkê na wszelkie akty ba³wochwalcze w przysz³o¶ci. Istnieje tak¿e inny zwi±zek miêdzy grzechem z³otego cielaca a wyborem praw szabatowych jako tych, od których zacznie siê nauka: chodzi o to, na czym polega³a istota grzechu z³otego cielca. Otó¿ ludzie, oddaj±c cze¶æ z³otemu cielcowi, usi³owali "poznaæ Boga"; szabat za¶ jest najw³a¶ciwszym sposobem do osi±gniêcia tego celu. Je¶li kto¶ poszukuje Boga i chce Go poznaæ, powinien przestrzegaæ szabatu. To jest najbardziej w³a¶ciwy sposób, by do¶wiadczyæ Bosko¶ci.
To ciekawe, bo przecie¿ ¯ydzi otrzymali ju¿ pouczenie na temat szabatu, o którym Ksiêga Wyj¶cia czterokrotnie wspomina w ró¿nych miejscach (16:23, 20:7-10, 23:12, 31, 31:13-17), oprócz nauczania w Mara (15:25), gdzie - wed³ug tradycji - ¯ydzi otrzymali nakaz przestrzegania szabatu (zob. Sanhedryn 56a, RaSzI 24:3). Dlaczego wiêc by³o konieczne mówienie na ten temat po raz pi±ty? Bli¿sze spojrzenie na specyficzne nauki zawarte w rozdziale "Wajakhel" pomo¿e nam to zrozumieæ.
"Przez sze¶æ dni wykonywaæ bêdziecie pracê, a w dniu siódmym bêdziecie mieli ¶wiêty szabat ca³kowitego odpoczynku dla Pana; ka¿dy, kto w nim bêdzie wykonywa³ pracê, poniesie ¶mieræ. Nie bêdziecie rozpalaæ ognia w ¿adnej z waszych siedzib w dzieñ szabatu". (Wj 35:2,3)
Powy¿szy cytat mo¿na stre¶ciæ w dwóch zdaniach: 1) zakaz wykonywania "melachy" [l.mn. melachot, hebr. "praca"]; 2) zakaz u¿ywania ognia. To od razu nasuwa kilka pytañ: Co to jest "melacha"? Dlaczego ogieñ wy³±czony zosta³ z kategorii "melachy" i wymieniony osobno? Na tymi pytaniami szeroko rozwodzi siê Talmud w dyskusji halachicznej - z ca³± pewno¶ci± wiêc nie mo¿na wiêc rozwa¿aæ praw szabatowych, nie poznawszy uprzednio halachicznej definicji pracy oraz tego, co prawo ¿ydowskie mówi o rozniecaniu ognia. Struktura rozwa¿añ halachicznych opiera siê tutaj na opisie budowy Miszkanu. "Melacha", s³owo dla tego fragmentu kluczowe, oznaczaj±ce wszelk± pracê wykonywan± przy wznoszeniu Miszkanu (np. 35:21, 35:31, 35:33, 35:35, 36:1, 36:2, 36:3, 36:4, 36:5, 36:6, 36:7, 36:8), jest tak¿e niezbêdne dla w³a¶ciwego odczytania rozdzia³u "Wajakhel", w którym Moj¿esz poucza o prawach szabatowych. Na tej podstawie nasi mêdrcy doszli do wniosku, ¿e rodzaje pracy wymienione przy budowie Miszkanu s± to¿same z czynno¶ciami, których Tora zakazuje wykonywaæ w dniu siódmym. Krótko mówi±c, "melachot" zakazane w szabat s± to te czynno¶ci, które wykonywano przy wznoszeniu Miszkanu.
Skoro ju¿ to sobie wyja¶nili¶my, zadaæ musimy kolejne pytanie: dlaczego prawa szabatowe wywiedziono z fragmentu, w którym mowa o budowie Miszkanu? To te¿ ju¿ w³a¶ciwie wiemy: bo to samo s³owo, "melacha", wystêpuje w obydwu fragmentach. Taka jednak odpowied¼ nasuwa kolejne pytanie. Bóg z pewno¶ci± ma dosyæ wyobra¼ni, ¿eby w dowolnie wybranym przez siebie rozdziale Tory umie¶ciæ "grê s³ów", która by ujawnia³a nowe mo¿liwo¶ci odczytania s³owa "melacha". Dlaczego wiêc prawa szabatowe wywodziæ mamy akurat z rozdzia³u traktuj±cego o budowie Miszkanu? Musi istnieæ jaki¶ zwi±zek miêdzy szabatem i Miszkanem.
Z góry mo¿emy za³o¿yæ, ¿e trudniej zrozumieæ nakaz wybudowania Miszkanu, ni¿ obowi±zek przestrzegania szabatu. Bo po co¿ Bogu ziemski "dom"? To samo pytanie zadaje midrasz:
"Dlaczego ¦wiêty Jedyny, niech bêdzie b³ogos³awiony, powiedzia³ do Moj¿esza: 'Wystaw mi ¦wi±tyniê' (Wj 25:8)? Moj¿esz powiedzia³ wobec ¦wiêtego Jedynego, niech bêdzie b³ogos³awiony: 'Panie ¦wiata, nie tylko niebiosa nie mog± Ciê obj±æ, a Ty powiadasz: Wystaw mi ¦wi±tyniê!' ¦wiêty Jedyny, niech bêdzie b³ogos³awiony, odrzek³ mu: 'Moj¿eszu, nie tak, jak ty my¶lisz, lecz przeciwnie - dwadzie¶cia [desek] na pó³noc, dwadzie¶cia [desek] na po³udnie, osiem na zachód, a Ja zst±piê i ¶cie¶niê [hebr. mecamcem] Moj± Szechinê po¶ród wami na dole'".
(Pesikta dRaw Kahana, [Wajakhel] 2:10); zob. tak¿e: Szmot Raba 34:1, gdzie zakoñczenie brzmi: "¶cie¶niê Moj± Szechinê [na powierzchni] jeden ³okieæ na jeden ³okieæ").
To cz³owiek potrzebuje takiego "domu" a nie Bóg. Bóg za¶, ¿eby zmie¶ciæ siê w Miszkanie, musi siê "¶cie¶niæ". I podobnie - po có¿ Bogu "dzieñ odpoczynku"? Idea szabatu jako dnia odpoczynku mo¿e nam siê spodobaæ; w ci±gu sze¶ciu dni Bóg stworzy³ ¶wiat, a siódmego dnia odpocz±³. A jednak krytyczna analiza tego fragmentu prowadzi do podobnie absurdalnego wniosku jak to, ¿e Bóg potrzebuje ziemskiego "domu".
Rozwa¿my teraz akt stworzenia. Bóg z niczego stworzy³ niebo i ziemiê. Akt stworzenia rozci±gn±³ siê na sze¶æ dni; dokonawszy dzie³a, Bóg "odpocz±³". Ten opis zawiera wiele g³êboko zakorzenionych antropomorfizmów: Bóg "odpocz±³", podobnie jak Bóg "stworzy³". (Natomiast "melacha" to przetwarzanie, zmienianie rzeczy ju¿ istniej±cych przez istoty ¶miertelne). Bóg jednak jest nieskoñczony. Z natury swej akt stworzenia obejmuje czas, przestrzeñ i materiê, Bóg za¶ wykracza poza to wszystko. Dokonany przez Boga akt stwórczy opisywany jest jako "jesz me-ajin", czyli: "co¶ z niczego". Ex nihilo. Kabali¶ci proponuj± inn± wyk³adniê: "jesz me-ejn", czyli stworzenie z Nieskoñczonego (Ejn Sof). Spójrzmy na to zagadnienie z matematycznego punktu widzenia: jakakolwiek liczba dodana do nieskoñczono¶ci daje w sumie nieskoñczono¶æ. Skoro Bóg, który jest nieskoñczony (Ejn Sof) stwarza co¶ skoñczonego, czyli ¶wiat, suma tak¿e powinna byæ nieskoñczono¶ci±. Jak wiêc mo¿na dodaæ co¶ skoñczonego do nieskoñczono¶ci? ¯eby odpowiedzieæ na to pytanie, kabali¶ci ukuli termin "cimcum", czyli "¶cie¶nienie". Stworzenie nie jest wynikiem dodania przez Boga czego¶ skoñczonego; przeciwnie - Bóg tak jakby "wycofa³" nieskoñczono¶æ.
¦wiat nie powsta³ wiêc w wyniku tego, ¿e Bóg doda³ co¶ skoñczonego,przeciwnie - Bóg tak jakby "wycofa³" swoj± nieskoñczono¶æ.
Akt stworzenia, a co za tym idzie tak¿e szabat, mo¿emy teraz zobaczyæ z innej perspektywy. Dnia pierwszego Bóg wycofa³ swoj± nieskoñczono¶æ, podobnie jak w nastêpnych dniach a¿ do szabatu. Na koniec dnia szóstego ¶wiat by³ ju¿ ukoñczony, a Bóg odpocz±³. Innymi s³owy, Bóg powróci³ do swej nieograniczonej formy, do nieskoñczono¶ci. Szabat jest przeto dniem, który odzwierciedla nieskoñczono¶æ; jest to te¿ jedyny dzieñ, który uobecnia Boga i buduje z Nim wiê¼ na Jego prawach, a nie poprzez "cimcum".
Idea "cimcum" daje nam g³êbszy wgl±d w szabat. Jak ju¿ zosta³o powiedziane, Bóg istnieje poza czasem; akt stworzenia zatem rozpocz±³ tak¿e odmierzanie czasu. Szabat za¶ przedstawia nieskoñczono¶æ. Czy przed stworzeniem istnia³ czas? Tak, czas "nieskoñczony" albo - szabat! W ¿ydowskiej tradycji akt stworzenie rozpoczyna siê "pierwszego dnia" - pierwszego po Szabacie. Stwarzanie rozpoczyna siê o zmroku: "I by³ wieczór, i by³ poranek, jeden dzieñ" (Rdz 1:5). Mo¿na zatem powiedzieæ, ¿e stwarzanie zaczê³o siê zaraz po szabacie. Czasem poprzedzaj±cym akt stwarzania jest nieskoñczono¶æ, czyli szabat; po sze¶ciu za¶ dniach stworzenia znowu nastêpuje szabat, który jest nasz± drog± ku nieskoñczono¶ci.
Jak zauwa¿yli¶my, cz³owiek mo¿e do¶wiadczyæ nieskoñczono¶ci poprzez obchodzenie szabatu. To stwierdzenie mo¿e nam pomóc w zrozumieniu, dlaczego ogieñ zosta³ wy³±czony z innych "melachot". Kiedy Talmud rozwa¿a pewne kwestie zwi±zane z hawdal±, na dowód przytacza wers z Ksiêgi Rodzaju'
"Nie mo¿na b³ogos³awiæ ¶wiec, póki nie daj± wystarczaj±cego blasku. Rabi Zeira, syn rabiego Abahu, obja¶nia³ to w sposób nastêpuj±cy: 'Bóg zobaczy³, ¿e ¶wiat³o jest dobre' (Rdz 1:4); nastêpnie za¶ jest napisane: 'Bóg rozdzieli³ [hebr. wajawdil] miêdzy ¶wiat³em a ciemno¶ci±'". (Brachot, rozdzia³ 8, s. 12, halacha 3)
Je¶li uznamy, ¿e dzieñ pierwszy nastêpuje po Szabacie, powy¿sze nauczanie nabiera dodatkowego znaczenia. Obrzêd hawdali, który wykonujemy na zakoñczenie szabatu, odzwierciedla w³a¶nie to pierwsze rozdzielenie, kiedy Bóg "wajawdil" miêdzy ¶wiat³em a ciemno¶ci±. Rabejnu Bachja w swoim komentarzu do rozdzia³u "Wajkhel" pokazuje, ¿e obie te rzeczy s± ze sob± zwi±zane w sposób oczywisty. Moj¿esz - t³umaczy - wy³±czy³ ogieñ z innych "melachot", gdy¿ tak jak Bóg rozpocz±³ akt stwórczy od powiedzenia: "Niech stanie siê ¶wiat³o¶æ" (Rdz 1:3), tak i cz³owiek rozpoczyna swój tydzieñ pracy od zapalenia ognia w czasie hawdali.
Powróæmy teraz do praw na szabat, które wywiedzine zosta³y z "melachot" wykonywanych przy budowie Miszkanu. Tworzenie jest zawsze tam, gdzie zachodzi jaka¶ zmiana; ten jednak typ pracy jest zasadniczo ró¿ny od tego, czego dokona³ Bóg w czasie sze¶ciu dni stworzenia. Praca Boga polega³a na tym, ¿eby zrobiæ "co¶ z niczego", podczas gdy my zawsze robimy "co¶ z czego¶ innego". Poniewa¿ jeste¶my stworzeniami ¶miertelnymi, wykonywana przez nas praca zasadniczo ró¿ni siê od tego, czego dokonuje Bóg. Podczas gdy Bóg "wycofa³ siê", ¿eby dokonaæ akty stworzenia, cz³owiek postêpuje wprost przeciwnie. ¯eby co¶ zrobiæ, idzie naprzód. Podczas gdy Bóg wraca w szabat do swej nieskoñczono¶ci, wyzbywaj±c siê "¶cie¶nienia" ("cimcum"), które by³o mu potrzebne, aby stworzyæ ¶wiat, cz³owiek przeciwnie - w czasie szabatu "wycofuje siê", powstrzymuj±c siê od wykonywania jakiejkolwiek pracy. Tak wiêc opisali¶my zwi±zek przeciwieñstw ³±cz±cy cz³owieka i Boga, zwi±zek, którego natura wynika z tego, ¿e s± oni ca³kowicie ró¿ni. Mo¿na ten zwi±zek opisaæ nastêpuj±co: cz³owiek ma byæ odzwierciedleniem Boga; istotnie, jeste¶my Jego lustrzanym odbiciem. Jeste¶my swoimi dok³adnymi przeciwieñstwami. W szabat przeto "wycofujemy siê", usi³uj±c na¶ladowaæ Boga w jedyny sposób, w jaki mo¿emy - poprzez powtórzenie dokonanego przez Boga "skurczenia siê". Byæ mo¿e takie w³a¶nie jest znaczenie powiedzenia, ¿e szabat jest "pami±tk± dzie³a stworzenia": powtarzamy wtedy to, czego dokona³ Bóg, stwarzaj±c ¶wiat.
Teraz mo¿emy zrozumieæ g³êboki zwi±zek miêdzy prawami szabatowymi i budowaniem Miszkanu. Obie te rzeczy maj± zwi±zek ze "¶cie¶nieniem siê" Boga - i to, co Bóg powiedzia³ w midraszu (na tamat Miszkanu): "'Moj¿eszu, nie tak, jak ty my¶lisz, lecz przeciwnie - dwadzie¶cia [desek] na pó³noc, dwadzie¶cia [desek] na po³udnie, osiem na zachód, a Ja zst±piê i ¶cie¶niê [hebr. mecamcem] Moj± Szechinê po¶ród wami na dole'" - jest tak samo prawdziwe odno¶nie szabatu i dzie³a stworzenia (Bóg musia³ siê ¶cie¶niæ, aby stworzyæ ¶wiat).
S³ysza³em kiedy¶ od mojego nauczyciela, b³ogos³awionej pamiêci rabina Josefa Dowa So³owiejczyka, nastêpuj±ce wyja¶nienie: u ¯ydów nauka (filozofii) prowadzi do dzia³ania (zgodnie z imperatywem moralnym). ¯yd powinien na¶ladowaæ Boga i æwiczyæ siê w "cimcum" w ró¿nych sytuacjach. Na tym polega "gwura", czyli: "mêstwo" - tak jak mówi Miszna:
"Kto jest silny? Ten, kto panuje nad sob± (lub: umie pow¶ci±gn±æ swoje ¿±dze)". (Pirkej Awot 4:1)
Ta idea stanowi niew±tpliwie podstawê ca³ej ¿ydowskiej etyki, okre¶laj±c sposób, w jaki cz³owiek powinien siê odnosiæ do swego bli¼niego. Warto zauwa¿yæ, ¿e Tora rozpoczyna siê od s³ów: "Bereszit bara Elokim", czyli: "Na pocz±tku stworzy³ Bóg" (Rdz 1:1), przy czym imieê"Elokim" zwi±zane jest z mistyczn± kategori± "gwura", czyli: "si³a". Bóg "samokontroluje siê" poprzez pow¶ci±gniêcie nieskoñczono¶ci podczas dzie³a stworzenia. Spójrzmy zatem na szabat jako na jednodniowe æwiczenie w panowaniu nad sob±; do zestawu æwiczeñ nale¿y powstrzymywanie siê od wykonywania czynno¶ci, czasem najzupe³niej b³ahych, które jednak nale¿± do kategorii "melacha". Mo¿na mieæ nadziejê, ¿e umiejêtno¶æ panowania nad sob± rozci±gnie siê na pozosta³e dni tygodnia, uwznio¶laj±c nasze my¶li i czyny. Dla zobrazowania tej idei przytoczymy dwa - pozornie sprzeczne - cytaty: jeden z Talmudu Babiloñskiego, a drugi z Talmudu Jerozolimskiego.
Tamud Babiloñski twierdzi:
"Rabi Jochanan powiedzia³ w imieniu rabiego Szymona bar Jochaja, ¿e gdyby wszyscy ¯ydzi dwa razy u¶wiêciliby szabat jak nale¿y, wybawienie nast±pi³oby od razu". (Szabat 118b)
Za¶ Talmud Jerozolimski utrzymuje:
"Je¶li wszyscy ¯ydzi u¶wiêciliby jak nale¿y choæ jeden szabat, natychmiast przysz³oby wybawienie". (Taanit 64a)
Mogliby¶my powiedzieæ, ¿e te ¼ród³a nie s± ca³kowicie sprzeczne. Prawdê mówi±c, musimy u¶wiêciæ tylko jeden szabat, tak jak jest powiedziane w Talmudzie Jerozolimskim, lecz ten szabat, który w³a¶nie mamy u¶wiêciæ, jest szabatem wtórym. Jest znaczna ró¿nica miêdzy pierwszym szabatem a drugim. Szabat obchodzony w duchowej pustce z pewno¶ci± by³by o¿ywczy dla ducha, lecz nie jest to ten szabat, który prowadzi do wybawienia. Pierwszy szabat s³u¿y innemu celowi; ma on mianowicie wp³yn±æ na ca³y nadchodz±cy tydzieñ. Warto¶æ pierwszego szabatu, który obchodzimy w³a¶ciwie, polega na tym, ¿e nadaje on inny (duchowy) koloryt reszcie tygodnia. Drugi szabat, który bêdziemy obchodziæ za sze¶æ dni, jest ju¿ zupe³nie inny. Jest on szczytem uduchowienia, a nie duchow± wysp±. I to jest ten szabat, którego u¶wiêcenie prowadzi do wybawienia. (Zob. "Pri cedek", Cadik haKohen, t. 4, ss. 108-109)
Zarówno szabat, jak i Miszkkan s± ziemskim "domem" Boga. Poprzez w³±czenie Bosko¶ci w nasze ¿ycie przybli¿amy wybawienie. Oto jest najwa¿niejsza rzecz, jak± Moj¿esz przekaza³ ludowi ¿ydowskiemu po zej¶ciu z góry Synaj. Ta nauka da³a im mo¿liwo¶æ zbli¿enia siê do Niekoñczonego Boga, którego ujrzeli.
Rabin Ari Kahn T³umaczy³a Ania Cia³owicz
|
|
|
24.02.2011. |
|
 Nawoływanie do zniszczenia państwa Izrael i negowanie Holokaustu jest absolutnie niedopuszczalne - głosi wspólne oświadczenie premierów Polski i Izraela, Donalda Tuska i Benjamina Netanjahu. Po wspólnym posiedzeniu rządów Polski i Izraela w Jerozolimie Tusk oświadczył, że relacje polsko-izraelskie zostały podniesione na "najwyższy możliwy poziom".
|
|
Czytaj całość
|
|
|
.jpg "ambas1 (2).jpg")
Kliknij obrazek
ZWIEDZANIE 