Nowa książka Grossa zatytułowana jest „Złote żniwa. Rzecz o tym, co działo się na obrzeżach Zagłady Żydów”. Ukaże się nakładem wydawnictwa Znak. Do księgarń trafi już za dwa miesiące.

Bezpośrednią inspiracją do powstania najnowszej książki był artykuł „Gorączka złota w Treblince”, który ukazał się trzy lata temu w „Gazecie Wyborczej”. Autorzy, Piotr Głuchowski i Marcin Kowalski, opisali w nim jak miejscowa ludność przekopywała w poszukiwaniu kosztowności tereny wokół obozu koncentracyjnego w Treblince.

W książce Gross przytacza szokującą relację świadków procederu, którzy we wrześniu 1945 r. byli w okolicach obozu. „Po przybyciu na miejsce stwierdziliśmy, iż w miejscu gdzie znajdował się obóz, zastaliśmy zryte pole przekopane przez okoliczną ludność. Pole było tak zryte, że w niektórych miejscach były doły do 10 m głębokie, w niektórych widniały szczątki kości ludzkich, piszczele, szczęki, nogi itp. (…) Wszystkie baraki, które się tam znajdowały, są spalone lub rozgrabione na opał przez ludność okoliczną” - powiedzieli autorowi. Gross cytuje także zeznania „kopacza” z Treblinki, Dominika Kucharka. Został on po wojnie oskarżony o przestępstwo walutowe, bo sprzedał w Warszawie brylant znaleziony w obozie i kupował złote monety. „Wyjaśniał na swoją obronę, że "wszyscy" z jego wsi chodzili kopać” - czytamy we fragmencie książki – „O tym, że poszukiwanie złota i kosztowności na terenie byłego obozu w Treblince jest wzbronione nie wiedziałem, gdyż żołnierze radzieccy także z nami chodzili i szukali. Te miejsca gdzie spodziewali się znaleźć kosztowności nawet wysadzali materiałami wybuchowymi” - tłumaczył Kucharek.

Michał Olszewski z „Tygodnika Powszechnego” ocenił, że nowa książka Grossa, choć „skromniejsza” niż jego poprzednie publikacje, może „wzbudzić bardzo żywiołową dyskusję”. Jego zdaniem tezy stawiane przez autora „są dla Polaków bardzo niewygodne”. Poprzednie książki Grossa wywołały burzę w kraju i stały się przedmiotem licznych dyskusji historyków, socjologów i innych ekspertów. Były to: „Sąsiedzi” – książka dokumentująca mord w Jedwabnem dokonany na tamtejszych Żydach przez ich polskich sąsiadów – oraz „Strach” – książka będąca analizą fali powojennego antysemityzmu w Polsce oparta na doświadczeniach ocalonych z Zagłady polskich Żydów.

Źródło: gazeta.pl. TVN24

Foto: princeton.edu