Bie¿±cy rok 5771 jest rokiem nie dwunasto-, ale trzynastomiesiêcznym, z dwoma adarami.
W ka¿dym roku przestêpnym s± dwa miesi±ce adar – adar riszon (czyli adar I) i adar szeni (adar II). Poniewa¿ w miesi±cu adar obchodzone jest ¶wiêto Purim, rozwa¿ano zagadnienie, czy Purim powinien byæ obchodzony w pierwszym, czy w drugim adarze.
Za umieszczeniem Purim w pierwszym miesi±cu przemawia³a zasada, ¿e je¿eli istnieje kilka mo¿liwo¶ci czasowych wykonania micwy, to nale¿y wybraæ termin jak najwcze¶niejszy (¶wiêto Purim zawiera w sobie nakazy wype³nienia specjalnych micwot: np. wys³uchania Megilat Ester (Zwoju [Ksiêgi] Estery) i obdarowywania biednych i przyjació³).
Z kolei argumentem za obchodzeniem Purim w drugim miesi±cu adar by³a chêæ przybli¿enia tego ¶wiêta do Pesach, obchodzonego w nastêpnym miesi±cu, czyli w nisan. Bowiem obydwa te ¶wiêta dotycz± uwolnienia, uratowania ¯ydów: Purim – od planów zniszczenia narodu ¿ydowskiego ukartowanych przez Hamana; Pesach – z niewoli egipskiej.
Drugim argumentem przemawiaj±cym za obchodzeniem Purim w miesi±cu adar II by³ fakt, ¿e wydarzenia przypominane przez ¶wiêto Purim (zwyciêstwo ¯ydów nad Hamanem z rodu Amalekitów) rozgrywa³y siê w³a¶nie w adar szeni (czyli w adar II).
Ostatecznie uznano, ¿e to drugie rozwi±zanie jest s³uszne i Purim obchodzony jest w latach przestêpnych zawsze w drugim miesi±cu adar (w roku 2011 [5771] - pierwszym pe³nym dniem Purim jest 20 marca, a ¶wiêto zaczyna siê wieczorem dnia poprzedniego, czy 19 marca).
Jednak ju¿ w pierwszym miesi±cu adar wydarzenia opisane w Ksiêdze Estery upamiêtniane s± znacznie skromniejszym ¶wiêtem (14 adar I) – zwanym Purim Katan (dos³ownie: Purim Ma³y) lub po prostu „czternasty dzieñ pierwszego adaru”, które trwa dzi¶. Natomiast nastêpnego dnia przypada Szuszan Purim Katan.
Purim Katan wypada dok³adnie na 30 dni przed Purim Gadol (Purim Du¿y) i Miszna stwierdza, ¿e „Nie ma ró¿nic pomiêdzy czternastym dniem pierwszego adaru a czternastym dniem drugiego adaru – z wyj±tkiem czytania Megilat Ester i obdarowywania przyjació³ i biednych” (Megilla 6b).
W praktyce ukszta³towanej przez tradycjê oznacza to jedynie, ¿e w Purim Katan obowi±zuje halachiczny zakaz wyg³aszania mów pogrzebowych, zakaz postu, a w modlitwach codziennych (porannej i popo³udniowej) pomija siê np. Tachanun (nefillat apajim). Ponadto powinno siê uczciæ ten dzieñ wyj±tkowym, weso³ym nastrojem i specjalnym, uroczystym posi³kiem, bo czytamy w Miszle (Ksiêdze Przys³ów): „Ten, kto jest szczê¶liwego serca – wiecznie ucztuje”, a Purim jest ¶wiêtem bez w±tpienia radosnym.
Poza tym Purim Katan nie charakteryzuje siê ¿adnymi wyj±tkowymi rytua³ami i szczególnymi obyczajami.
Ka¿dy 19-letni cykl kalendarza ¿ydowskiego zawiera 19 ¶wi±t Purim, ale jedynie 7 ¶wi±t Purim Katan, bo dodatkowy miesi±c jest dodawany siedem razy: w trzecim, szóstym, ósmym, jedenastym, czternastym, siedemnastym i dziewiêtnastym roku cyklu.
A czy przed Purim Katan obowi±zuje Post Estery?
13 dnia miesi±ca adar religijni ¯ydzi obchodz± Post Estery (Taanit Ester). Zosta³ on ustanowiony, by upamiêtniæ post, któremu podda³a siê Estera, a tak¿e wezwani przez ni± ¯ydzi w tym dniu, gdy zebrali siê, aby b³agaæ Boga o wybawienie od zamiarów Hamana, który planowa³ ich zag³adê.
Post Estery obejmuje zakaz jedzenia i picia od ¶witu do nadej¶cia nocy (pojawienia siê gwiazd na niebie), odmawianie modlitw b³agalnych (selichot), czytanie Tory i dodawanie Anejnu („Odpowiedz nam”) do b³ogos³awieñstwa Szema kolenu w s³owach modlitwy Szemone esre podczas minchy.
W roku przestêpnym (trzynastomiesiêcznym) Post Estery obchodzony jest tylko raz, w czasie adar szeni (adar II) – podczas dnia poprzedzaj±cego zasadnicze ¶wiêto Purim (zwane tak¿e Purim Gadol).
¬ród³o: www.the614thcs.com / "Judaizm bez tajemnic"