Zobacz stronę www projektu EHRI

W swego rodzaju konsorcjum instytutów, muzeów czy miejsc pamięci, prowadzonym przez holenderski Instytut Badania Wojny, Holokaustu i Ludobójstwa, bierze udział 20 placówek, w tym ŻIH jako jedyna instytucja z Polski. - Sš kraje, jak Litwa, Białoruœ czy Ukraina, których przedstawicieli nie ma w tym konsorcjum. Stšd przewiduję, że nasz udział będzie polegał nie tylko na zestawieniu wykazów Ÿródeł znajdujšcych się w Polsce, ale także w krajach na wschód od Polski. Całoœciowy, konkretny program zostanie dopiero ustalony - powiedział Michał Czajka z archiwum ŻIH. Podkreœlił specyficzny charakter polskich archiwaliów, które jego zdaniem mogš mieć znaczny udział w bazie danych EHRI. - Na zachodzie Europy cała akcja przeœladowania Żydów zakończona ich eksterminacjš toczona była w trybie administracyjnym, gdzie wszystkie akcje były szczegółowo dokumentowane bšdŸ przez władze Niemiec, bšdŸ kolaboracyjne władze poszczególnych państw. Na ziemiach polskich za okupacji niemieckiej panowało całkowite bezprawie: Niemcy dokonywali różnych aktów przemocy i terroru, bynajmniej ich nie dokumentujšc. Ponadto częœć dokumentów została zniszczona przez samych Niemców, częœć w wyniku działań wojennych, np. wszystkie oficjalne dokumenty getta warszawskiego spaliły się razem z nim - powiedział Czajka. Przyznał jednak, że EHRI nie rozwišże zapewne problemu języka - badacze z Zachodu nie znajš zwykle polskiego ani jidysz, w jakich spisana jest większoœć dokumentów znajdujšcych się w Polsce. Unijna komisarz ds. badań i nauki Maire Geogheagan-Quinn przypomniała na inauguracji, że w 2010 r. mija 65. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz, który jest symbolem Holokaustu. - Niewiele ponad 20 lat minęło, od kiedy byliœmy œwiadkami ponownego zjednoczenia Europy i otwarcia różnorakich archiwów w krajach Europy Œrodkowej i Wschodniej - dodała. Przypomniała też przyjętš w ubiegłym roku z inicjatywy czeskiej prezydencji w UE Deklarację z Terezina o powołaniu Europejskiego Instytutu Spuœcizny Zagłady (European Shoah Legacy Institute), której celem jest m.in. szersze udostępnienie archiwów o Holokauœcie. Projekt EHRI zyskał 7 mln euro wsparcia z 7. programu ramowego UE ds. badań. Unijne dofinansowanie jest rozłożone na cztery lata. Wœród uczestników nie ma na razie żadnej placówki z USA, gdzie znajduje się m.in. spora częœć niemieckich archiwów dotyczšcych Zagłady. ródło: TVN24, PAP Foto: Wikimedia Commons