70. rocznica pierwszej deportacji polskich Żydów do niemieckiego obozu Auschwitz przypadnie 15 lutego. Tego dnia w 1942 roku do obozu dotarł z Bytomia transport Żydów aresztowanych przez Gestapo. Wszystkich zgładzono tuż po przywiezieniu. Współcześnie niewiele wiadomo na temat tego transportu. Nieżyjący historyk Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, Danuta Czech, pisała w sporządzonym przez siebie "Kalendarium wydarzeń w KL Auschwitz", że ludzi wysadzono na rampie przy obozowej bocznicy kolejowej, gdzie polecono im zostawić bagaż

 Tragedia rozegrała się najprawdopodobniej w obozie macierzystym Auschwitz I. "Obozowe pogotowie SS odebrało Żydów (...) i przeprowadziło do komory gazowej, mieszczącej się w obozowym krematorium. Tam zabito ich przy pomocy gazu cyklon B" - podała Danuta Czech.

Historyk z Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau Franciszek Piper powiedział, że w dokumentacji muzealnej informacje na temat transportu są bardzo lakoniczne. Wzmianka o nim znajduje się jedynie w przypisach do wspomnień komendanta obozu Rudolfa Hoessa. Nie wiadomo, ilu Żydów trafiło w tym transporcie do obozu.

Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie nie posiada dokumentów z Bytomia. Istnieją jedynie relacje mieszkańców: Jozuy Blumenfelda i Ludwika Szlezyngera. Wynika z nich, że zimą z 1941 na 1942 rok aresztowano pewną liczbę Żydów, którym zarzucano różne wykroczenia, często zupełnie błahe. Następnie zostali deportowani do Auschwitz, skąd wkrótce przysłano urny z prochami.

W publikacji wydanej przez Żydowski Instytut Historyczny "Żydzi polscy w KL Auschwitz. Wykazy imienne." zawarto jedynie 17 949 nazwisk Żydów polskich zarejestrowanych w zachowanej dokumentacji dotyczącej więźniów KL Auschwitz. Franciszek Piper szacuje, że do niemieckiego obozu z okupowanych terenów przedwojennej Polski deportowano do KL Auschwitz około 300 tys. Żydów.

Większość Żydów polskich została zamordowana w innych ośrodkach natychmiastowej zagłady znajdujących się: w Chełmnie nad Nerem, Bełżcu, Sobiborze, Treblince, także Majdanku oraz w masowych egzekucjach w pobliżu lub w miejscach ich zamieszkania. Około 150 tys. zmarło z głodu lub na skutek epidemii w gettach.

Spośród Żydów zamordowanych w KL Auschwitz zdecydowana większość była od razu po przywiezieniu kierowana do komór gazowych.

Obóz Auschwitz powstał w 1940 roku, KL Auschwitz II-Birkenau - dwa lata później. Kompleks Auschwitz uzupełniała sieć podobozów. Niemcy zgładzili w obozie co najmniej 1,1 miliona osób, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i przedstawicieli innych narodów.

Źródło: PAP, PMA-B, Onet