POLUB NAS :)

facebook.jpg

Nasz You Tube

ytube.jpg

KONTAKT

BIURO

Fundacja Synagoga Nowa

PIC 913955244
2016-04-04_101608.jpg

The National Library of Israel

library1.jpg

Posen Library

KLIK library.jpg

Kalendarz

  calenda1.jpg

Bar Micwa Ryana

Kliknij TUTAJ rayan2.jpg

Blog Leona Jedwabia z Australii

Moja podróz przez Holokaust

jedwab2.jpg 

erec.jpg

Koszerne produkty

kosher4.jpg

 

Chabad

chabad.jpg
wikipardes.jpg

JUDAICA

magen_1.jpg

Szalom TV

szalomtv.jpg

KOL POLIN

Żydzi przyjeżdżają do Rymanowa świętować Szabat  Email

12.08.10

Już po raz III odbędą się III Dni Pamięci o Żydowskiej Społeczności Rymanowa. Tegoroczne spotkanie jest poświęcone najważniejszemu świętu Żydów.

- Impreza ta na stałe zaczyna wpisywać się do kalendarza imprez kulturalnych naszego miasta - mówi Michał Lorenc ze Stowarzyszenia "Spotkanie Rymanów”. - Tym razem nasze spotkania poświęcone będą najważniejszemu świętu Żydów – Szabatowi – stąd taki, a nie inny tytuł "Szabat w Rymanowie”.

Modlitwy na przywitanie Szabatu w rymanowskiej Synagodze poprowadzi urodzony w Rymanowie Mosze Barth, który specjalnie z tej okazji przyjeżdża ze swoimi dziećmi i wnukami.

- Oprócz stałych punktów naszych Dni Pamięci, takich jak wspólna modlitwa czy Marsz Pamięci ostatnią drogą Żydów w rymanowskiego getta, w programie mamy spektakle, pokazy filmów, lekcję języka jidysz czy warsztaty kulinarne - dodaje Lorenc.

Rabin Moses Barth nie śpi od dwóch tygodni. Tak bardzo przeżywa, że po 70 latach on, Żyd z Rymanowa, odprawi modlitwę szabatową w rymanowskiej synagodze. Malka Shacham-Doron będzie w Rymanowie już po raz trzeci, ale po raz pierwszy będzie na Rynku przygotowywała szabatowe potrawy.

Moses Barth od dłuższego czasu przygotowywał się do odprawienia modłów. Przypominał sobie melodie psalmów śpiewanych w Rymanowie. Brzmią on inaczej niż psalmy śpiewane np. przez chasydów i tak jak kiedyś śpiewano w Rymanowie, w Jerozolimie już się nie śpiewa. Wraz z modlitwami i pieśniami zapamiętanymi w dzieciństwie rabin Barth przypomniał sobie także piosenki śpiewane po polsku. - Ma ponad 80 lat. Jest jedną z nielicznych osób, które przeżyły likwidację rymanowskiego getta. Gdy w sierpniu 1942 roku Niemcy mordowali Żydów, znalazł się w 100-osobowym komandzie utworzonym z młodych i silnych mężczyzn. Członkowie komanda trafili potem do obozu pracy, ale z tej 100-osobowej grupy przeżyły tylko dwie osoby. Moses Barth był jedną z nich - opowiada Michał Lorenc ze Stowarzyszenia "Spotkanie - Rymanów".

Barth jest gościem rozpoczynających się dziś III Dni Pamięci o Żydowskiej Społeczności Rymanowa. Jest jednym z ponad 20 Żydów, którzy przyjechali z całego świata do Rymanowa, żeby oddać hołd zamordowanym w 1942 roku. Większość z nich to potomkowie Żydów z Rymanowa. W tym roku na uroczystości przyjechało ponad 10 mężczyzn, nie będzie więc żadnych przeszkód w odmówieniu kadisza oraz odprawieniu modlitw szabatowych w synagodze. To ważne, bo tegoroczne spotkania w Rymanowie poświęcone będą najważniejszemu świętu żydowskiemu - szabatowi.

- Chcemy przypomnieć i pokazać mieszkańcom Rymanowa i tym, którzy chcą uczestniczyć w tym spotkaniu, tę część historii miasta, która minęła bezpowrotnie. Dwa lata temu odbył się symboliczny pogrzeb, którego rymanowscy Żydzi zamordowani w różnych miejscach nie mieli. Rok temu przypomnieliśmy ludzi, którzy ratowali Żydów, narażając swoje życie. Teraz chcemy pokazać obyczaje, kulturę i religię - wyjaśnia Lorenc.

Będzie więc niezwykła okazja, żeby przypatrzeć się z bliska, jak Żydzi obchodzą szabat. Jutro wieczorem Moses Barth poprowadzi Kabbalat Szabat, czyli powitanie szabatu w synagodze. Zanim to niezwykłe nabożeństwo się rozpocznie, przed synagogą odbędzie się wspólne śpiewanie nigunów, czyli pieśni bez słów. W sobotę rano odprawiona będzie modlitwa szabatowa, a wieczorem hawdala, czyli pożegnanie szabatu.

Nie byłoby szabatu bez specjalnie przygotowanego jedzenia. Organizatorzy Dni Pamięci pomyśleli również o tym. Dziś na Rynku w Rymanowie odbędą się warsztaty kulinarne prowadzone przez córkę rymanowianki Malkę Shacham-Doron. Będzie można spróbować prawdziwej gefilte fisz, czyli ryby po żydowsku.

Tegoroczne Dni Pamięci rozpoczną się dziś rano warsztatami na cmentarzu żydowskim w Rymanowie. Będzie okazja przypomnienia słynnych cadyków rymanowskich i poznania symboliki nagrobków. Potem na kirkucie odbędzie się modlitwa ekumeniczna z udziałem polskich i żydowskich duchownych. Ci, którzy oddali życie, ratując rymanowskich Żydów, zostaną wspomniani na cmentarzu katolickim. - Wyjątkowym wydarzeniem będzie emisja krótkiego filmu z Rymanowa. Jest niezwykły, bo został nakręcony w latach 30. ub. wieku przez kogoś, kto przyjechał z Ameryki w odwiedziny. Zobaczymy na nim przedwojenny Rymanów i przedwojennych rymanowskich Żydów. Film trwa kilkanaście minut, zostanie pokazany po filmie dokumentalnym "Polin" Jolanty Dylewskiej - informuje Michał Lorenc.

Atrakcją dzisiejszego wieczoru będzie widowisko artystyczne "Muzyczne opowieści Chasydów". Jest to spektakl teatralno-muzyczny w jidysz i po polsku, przeplatany opowieściami o cadyku Menachemie Mendlu z Rymanowa, pokazami tańców chasydzkich i odgrywaniem miniscenek prezentujących popularne żydowskie obyczaje. Wystąpi Mendy Cahan z Izraela z towarzyszeniem Olgi Mieleszczuk. Następnego dnia ci artyści poprowadzą warsztaty języka jidysz i śpiewania nigunów. Żydowską kulturę przybliżą także dwa koncerty. Poezję i prozę rymanowskich Żydów zaprezentują Jolanta Marczyk, Mariusz Marczyk i Jerzy Miedziński. Spektakl "Ja jestem Żyd z Wesela", dramat Romana Brandstaettera, wykonają artyści Polskiej Sceny Edukacji "Kraków - Tarnów - Rzeszów".

Najważniejsza z uroczystości rymanowskich spotkań, Marsz Pamięci, odbędzie się jutro. W południe po złożeniu kwiatów pod pomnikiem w Rynku uczestnicy spotkania przejdą z Rymanowa do Wróblika Szlacheckiego, tam zostanie odmówiony kadisz.

Dni Pamięci zakończą się w sobotę.

***
Żydzi w Rymanowie

Przed wojną w Rymanowie mieszkało prawie dwa tysiące Żydów, stanowili blisko połowę miejscowej społeczności. Miasto było znaczącym ośrodkiem chasydyzmu. 13 lipca 1942 roku Niemcy zlikwidowali tamtejsze getto. Spędzili rymanowskich Żydów wczesnym rankiem na Rynek - w ogromnym upale, bez wody, ubrani w zimową odzież, spędzili oni na rynku kilkanaście godzin. Potem przeszli 5,5 km do stacji we Wróbliku Szlacheckim. Niemcy, likwidując rymanowskie getto, zrobili selekcję. Kobiety i dzieci zostały rozstrzelane koło Dukli, mężczyzn wywieziono do Bełżca. Z blisko dwutysięcznej społeczności ocalało niewiele ponad 300 osób. Przeżyli ci, którzy wcześniej zostali wywiezieni do Związku Radzieckiego; pobyt w getcie przeżyło zaledwie kilka osób. Po wojnie nikt z nich nie wrócił do Rymanowa.

W Marszach Pamięci odbywających się od trzech lat drogę na stację kolejową we Wróbliku Szlacheckim pokonują razem obecni mieszkańcy miasta i Żydzi, potomkowie dawnych mieszkańców.

Źródło: Nowiny, Gazeta Wyborcza Rzeszów
 

Pray for Izrael

200w.gif

Am Israel Chai !

AKIVA EGER

Czytaj TUTAJ

2a.jpg

 

Hebrajski w Gminie

Chetnych do nauki

prosimy o kontakt

hebr2.jpg

Ambasada Izraela w Polsce

ambas1 (2).jpg

15-activity Jewish community of Poznan

15c.jpg

15-lat naszej Gminy

tora.jpg

IRENA SENDLER-KONCERT

sendler.jpg

Codzienna Miszna

rapoport.jpg

Tajemniczy świat Żydów YTtajemniczy.jpg

 

oraz na  Facebooku

JEWISH.pl

 jewish.jpg

EC CHAIM

ec-chaim.jpg

Shavei Polska

shavei.jpg

Zydowski Instytut Historyczny

zih.jpg

C I H

3a.jpg
wirtualny.jpg

TSKZ

tskz.jpg

POLIN

Wirtualny spacer po wystawie stałej

polin.jpg

mhzp_logo_new3755.jpg

Muzeum Galicja

galicja.jpg
fdzz.jpg

nissenbaum.jpg

Trzemeszno

logo.jpg+ lista nazwisk

Kulmhof am Ner

kulmhof1.jpg Kliknij obrazek

Shimon Peres Funeral

simon2.jpg

Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl