Szawuot 2021 |
S Z A W U O T_ | |
W Torze święto to określane jest aż na trzy różne sposoby: mianem Hag Hakacir – co oznacza Święto Zbiorów (dokładnie: „koniec żniw”) (Bereszit 23, 16), Jom Habikurim – Dniem Pierwszych Owoców (Bemidbar 28, 26) i Hag Haszawuot – Świętem Tygodni (Szemot 34, 22).
Jest ono drugim z trzech głównych
świąt o rolniczym i historycznym charakterze (pozostałe dwa to Pesach i
Sukot). Jednak w odróżnieniu od tych dwu świąt, data obchodzenia Szawuot
nie jest wymieniona w Torze, ale jest powiązana z terminem obchodzenia
Pesach. W drugi dzień Pesach rozpoczyna się „liczenie omeru”, które trwa
czterdzieści dziewięć dni.
Pięćdziesiątego dnia, a więc po upływie siedmiu tygodni (stąd nazwa „Święto Tygodni”) obchodzone jest święto Szawuot.
Te czterdzieści dziewięć dni wędrówki po Wyjściu z Egiptu to czas,
który był potrzebny, aby Żydzi mogli przygotować się do przyjęcia Tory i
zaakceptowania jej przykazań.W odróżnieniu od innych świąt, w Szawuot
nie obowiązują specjalne micwot wynikające z Tory, ale
tradycyjne sposoby obchodzenia świąt, polegające na powstrzymywaniu się
od pracy, specjalnych modlitwach i studiowaniu Tory.
Jednak wiele z tych
szczegółowych zwyczajów (minhagim) funkcjonuje na równi z zasadami prawa religijnego. Te tradycyjne formy uświęcania Szawuot opisuje mnemotechniczne słowo acharit („ostatni”), które składa się z pierwszych liter nazw poszczególnych zwyczajów:
• Akdamut –
odczytanie średniowiecznego poematu w języku aramejskim opiewającego
wspaniałość Boga (odbywa się przed nabożeństwem porannym).
• Chalaw („mleko”) –
spożywanie produktów mlecznych. Król Szlomo opisywał Torę w Pieśni nad
Pieśniami jako „miód i mleko”. Ponadto jedzenie produktów mlecznych
upamiętnia fakt, że wraz z otrzymaniem Tory Żydów zaczęło obwiązywać
przestrzeganie zasad koszerności, więc nie mogli spożywać żadnego mięsa
przygotowanego wcześniej, bo z pominięciem tych zasad. Musieli więc
bezpośrednio po otrzymaniu Tory zadowolić się produktami z mleka.
• Rut – odczytanie
Księgi Rut podczas porannego nabożeństwa. Księga ta opisuje okres żniw, a
ponadto postać konwertytki Rut nawiązuje do podstawowego warunku
wpisania się we wspólnotę narodu żydowskiego, jakim jest akceptacja
Tory. Potomkiem Rut był król Dawid, który urodził się w Szawuot, a
również zmarł w to święto.
• Jerek –
udekorowanie domów i synagogi zielonymi gałęziami drzew. Według tradycji
góra Synaj zazieleniła się i pokryła kwitnącymi kwiatami tuż przed
wręczeniem Tory (w tradycji chrześcijańskiej istnieje podobny zwyczaj w
Pięćdziesiątnicę, czyli Zielone Świątki).
• Tora – całonocne
studiowanie Tory. W Jerozolimie kończy się ono wędrówką przed świtem
tysięcy ludzi do Kotelu (Ściany Zachodniej). Jest to pozostałość
pielgrzymiego charakteru Szawuot: w czasach Świątyni obowiązkiem
wszystkich Żydów było przybycie na to święto do Jerozolimy. Po 1967
roku, gdy obywatele Izraela odzyskali dostępu do Kotelu, podczas
pierwszego święta Szawuot przybyło tam ponad dwieście tysięcy Żydów.
Według tradycji, gdy fragmenty Tory są odczytywane w synagodze w święto Szawuot, Bóg daje Torę i przykazania na nowo.
Przykazania i Tora uczyniły
naród żydowski wolnymi ludźmi nie tylko dlatego, że ich wręczenie
stanowiło najważniejszy moment Wyjścia z niewoli egipskiej, ale także
dlatego, iż moralne przesłanie Tory daje każdemu człowiekowi szansę na
uwolnienie się od własnych ograniczeń.
Szawuot zaczyna się z nastaniem szóstego dnia miesiąca siwan. Talmud naucza, że Bóg dał Dziesięć Oświadczeń (Przykazań) dokładnie w noc szóstego siwan, czyli w pierwszą noc Szawuot. Był to rok 2448 żydowskiego kalendarza. Lud Izraela otrzymał Torę (Matan Tora – nadanie Tory). Dlatego święto Szawuot nazywane jest Zman Matan Toratejnu (Czasem Nadania Naszej Tory).
……………………………..
Ilustracja: Moritz Daniel Oppenheim – Szawuot, 1880.
(opr. tekstu: Paweł Jędrzejewski) |
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl