Gmina żydowska - Rabin Marmur

KONTAKT

BIURO

Kliknij TUTAJ

Wsparcie finansowe Gminy

Numery kont info

POLUB NAS :)

Nasz You Tube

NOWE

POPULARNE

The National Library of Israel

Posen Library

KLIK

Kalendarz

TSKZ

Portal Chaim

Portal o Żydach, artystach i kulturze

Bar Micwa Ryana

Kliknij TUTAJ

Blog Leona Jedwabia z Australii

Moja podróz przez Holokaust

Koszerne produkty

Chabad

Szalom TV

KOL POLIN

Archiwum

Rabin Marmur - Szawuot

Dziesięć przykazań, z powodu których obchodzimy święto Szawuot -"czas nadania nam Tory", stanowi jej najważniejszą część. Dlaczego zatem nie są one wspomniane na początku Biblii, lecz dopiero w środku drugiej księgi, w Księdze Wyjścia? Jeden z midraszy odpowiada na to pytanie za pomocą opowieści... Pewien mężczyzna przybył kiedyś do pewnego kraju i oświadczył, że chce zostać jego królem. Mieszkańcy owego kraju powiedzieli przybyszowi: "Cóż takiego dla nas uczyniłeś, co dałoby korzyści z twego panowania?". Co więc uczynił przybysz? Zbudował mur wokół państwa-miasta, doprowadził do niego wodę, wygrał wojny, walcząc po stronie jego mieszkańców. Wtedy obwołali go królem. Tak samo było z Bogiem. Najpierw wyprowadził Izraelitów z Egiptu, rozdzielił Morze Czerwone, dał im mannę do jedzenia, znalazł wodę, by mieli co pić na pustyni, walczył po ich stronie z Amalekiem, a potem powiedział: "Chcę być waszym królem!". I Izraelici na to, oczywiście, przystali.

Dlatego - kończy midrasz - dziesięcioro przykazań nie znajduje się na początku Tory, ale dopiero po ważnych wydarzeniach historycznych. Stąd też pierwsze przykazanie nie jest tak naprawdę przykazaniem, tylko wstępem: "Ja jestem Panem, Bogiem twym, który cię wywiódł z Ziemi Egiptu." Bóg przedstawia siebie tak, jakby przypominał nam, że zasługuje na to, żeby być Bogiem. Historia jest dowodem na Jego istnienie.

To argument, który w pewnym momencie może nas doprowadzić do niewiary raczej, niż do wiary. Dowodzenie przebiega następująco: jeżeli historia jest dowodem na istnienie Boga, to Auschwitz jest z pewnością ostatecznym dowodem na to, że Go nie ma. Tak ujmuje to Jakub Glatstein, żydowski poeta: "Dostaliśmy Torę na górze Synaj, a w Lublinie oddaliśmy ją. Umarli nie sławią Boga, Tora była nadana żywym. I tak jak wszyscy staliśmy razem przy nadaniu Tory, tak samo wszyscy razem umarliśmy w Lublinie." Holocaust, innymi słowy, unieważnił Objawienie na Synaju.

W rzeczywistości jest to mocny i wysoce przekonujący argument, i może to wyjaśnia, dlaczego święto Szawuot jest tak mało popularne i praktykowane w naszych czasach. Ale nie jest to argument ostateczny. Pozwólcie, że sięgnę do innego midrasza, znajdującego się na końcu I ,. rozdziału traktatu talmudycznego Brachot, żeby wyjaśnić to, co mam na myśli. Mówi on o pewnym człowieku, który szedł drogą, mimochodem napotkał wilka i został uratowany, a potem często opowiadał historię o sobie i o wilku. Potem napotkał lwa i znów został uratowany. Teraz opowiadał tylko swoją historię o lwie. Z kolei napotkał węża i jeszcze raz został uratowany. Zapomniał o poprzednich historiach i jedyną, o jakiej opowiadał, była ta ostatnia. Midrasz kończy: tak samo jest z Izraelem - ostatnie kłopoty sprawiają, że zapomina o wcześniejszych.

Tak więc tragedia Holocaustu jest rzeczywiście największą, jaka wydarzyła się naszemu narodowi, ale bynajmniej nie jedyną. Ci, którzy żyli w dawnych czasach pogromów, masakr, inkwizycji, niewoli egipskiej, przypuszczalnie czuli, że ich doświadczenia są najstraszniejsze. Mimo to nie twierdzili, że Bóg umarł i że Tora została oddana, lecz postrzegali Boga jako Pana, który wywiódł nas z Egiptu, z domu niewoli. Niewola była rzeczywiście straszna i mamy prawo zadawać Bogu pytania i wadzić się z Nim o to, że pozwolił, żeby się to wydarzyło - tak jak pytamy Go o Holocaust. Ale to nie jest powód, żeby Go odrzucać, ponieważ wówczas -tak jak teraz - odnieśliśmy triumf. I kiedy pytamy Go o naszą niedolę, jesteśmy też moralnie zobowiązani do sławienia Go i dziękowania Mu za nasze zwycięstwa. Szawuot jest świętem, w czasie którego to właśnie robimy.

Mając to na uwadze, możemy zrozumieć istotę świadectwa, jakie pozostawił człowiek, który przeżył obóz koncentracyjny. Pisząc o sytuacji w obozie zaraz po jego wyzwoleniu, stwierdza: "Wystarczająco dziwne było to, że na obozowym stosie, w piekielnej dziurze Buchenwaldu otrzymałem pierwszy zastrzyk witaminy R - odrodzenia religijnego". Autor opisuje, jak pełen obaw poszedł wraz z przyjaciółmi w kilka dni po wyzwoleniu na modlitwy w Szawuot. Jak będą w stanie sławić Boga po tym wszystkim, co się wydarzyło? Jednak potrafili. "Tamtego wieczoru (Erew Szawuot) Buchenwald był miejscem niesamowitego aktu okazania wiary i wierności Bogu. Tysiące wyzwolonych Żydów wtłoczyło się do specjalnie opróżnionego bloku na pierwsze powojenne modlitwy, które miały się odbyć na ziemi pokonanych Niemiec. Kalecy, ranni i słabi przyszli, by pokazać światu, że ich ostatnie siły, ostatnia kropla krwi, ostatnie tchnienie życia należą do Boga, do Tory i do religii żydowskiej.
Działo się to ponad pięćdziesiąt lat temu. W ostatnich dekadach byliśmy świadkami odrodzenia narodu żydowskiego; ponowne doświadczyliśmy Exodusu. Skoro byli więźniowie Buchenwaldu potrafili "ponownie przyjąć prawo", to my mamy dużo więcej powodów, by przyjąć je teraz. Jeżeli oni byli w stanie wtedy wierzyć, to zgodnie z jakim prawem moralnym my teraz nie wierzymy? Jeśli odrodzenie religijne było możliwe w tamtej prowizorycznej synagodze, to dlaczego nie ma ono miejsca dziś, w wielu wspaniałych budowlach?

Prawdziwe pytanie brzmi: nie jak wierzyć po Auschwitz, lecz jak nie wierzyć, skoro tylu ludzi spośród tych, którzy go przeżyli, na nowo odkryło swoją wiarę, pomimo - lub właśnie z powodu - tego horroru. Albo ujmując to jeszcze ogólniej: jeżeli nasi przodkowie, którzy przeżyli niewolę egipską, a także wszystkie inne zniewolenia, mogli powtarzać z całą mocą: "Ja jestem Panem, Bogiem twym, który cię wywiódł z ziemi Egiptu", ponieważ widzieli Bożą rękę w historii, to my musimy nauczyć się od nich, jak wypowiedzieć te same słowa.

Fragment wydanej w 1988 r. książki Rabbiego Dow Marmura „W drodze do Eliasza”
Dziękujemy Centrum Edukacji Kultury Żydowskiej za udostępnienie tekstu

Wstecz