Tradycja Szabatu i innych świąt |
Życie tradycyjnych Żydów jest regulowane przez cykl świąt. Najważniejszym i obchodzonym najczęściej, bo co tydzień jest Szabat. Nie jest to zwykły dzień odpoczynku, ale właśnie dzień, który się święci, czyli wyróżnia i oddziela od reszty dni tygodnia. Dzień ten jest poświęcony duchowości, modlitwie, radości, byciu razem z rodziną i przyjaciółmi.
Ponieważ judaizm jest religią bardzo praktyczną, tak, jak i w przypadku koszerności, zasady regulujące Szabat są bardzo szczegółowo opisane. Najważniejsza z nich, to zakaz wykonywania pracy. W hebrajskim są dwa słowa określające pracę: awoda – to znaczy praca, np. zarobkowa, wymagająca wysiłku i melacha – czynności zakazane do wykonywania w Szabat. Aby zrozumieć jaka praca jest zakazana w Szabat, odwołamy się do Biblii, w której powiedziane jest: „I zostały ukończone niebo i ziemia i wszystkie ich możliwości. Ukończył Bóg na siódmy dzień Swoje czynności, które wykonywał. I zaprzestał w siódmym dniu wszelkich Swoich czynności, które Bóg stworzył do wykonania” (Tora Pardes Lauder, Księga Pierwsza Bereszit, red. Rabin Sacha Pecaric, wyd. Fundacja Ronalda s. Laudera, Kraków 2001). Szabat jest dniem upamiętniającym zakończenie przez Boga procesu kreacji, a więc i człowiek tego dnia powinien zarzucić tworzenie, aby móc w pełni podziwiać świat, który został mu dany.
Jedną z takich czynności zmieniających świat, a więc zakazaną w Szabat jest między innymi rozpalanie ognia i gotowanie. Ten jeden przepis zdeterminował kuchnię Żydów na całym świecie tak bardzo, że nikt nie wyobraża sobie Szabatu bez czulentu, czy haminu, jak nazywany jest przez Żydów północnoafrykańskich.
Następnymi ważnymi świętami nakazanymi przez Torę są Rosh Hashana – Nowy Rok i następujący 10 dni po nim Jom Kipur – Dzień Pojednania. Obchodzi się je na przełomie września i października (kalendarz żydowski opiera się na systemie słoneczno – księżycowym, dlatego święta są ruchome w stosunku do kalendarza gregoriańskiego). Są to święta bardzo uroczyste i w przeciwieństwie do „cywilnego” Nowego Roku, poważne i spędzane w skupieniu na skrusze za popełnione grzechy. Jom Kipur jest dniem kulminacyjnym skruchy i dniem pełnego postu, w którym nie można wziąć do ust nawet kropli wody przez pełne 25 godzin.
Tora wymienia jeszcze 3 święta pielgrzymie, kiedy to w czasie istnienia świątyni w Szilo, a potem w Jerozolimie, Żydzi byli zobowiązani udać się z pielgrzymką do przybytku Boga. Są nimi: Pesach (Pascha, Wielkanoc), obchodzony na przełomie marca i kwietnia na pamiątkę wyjścia Izraelitów z Egiptu, Szawuot (Zielone Świątki, Pięćdziesiątnica), obchodzony w maju/ czerwcu, podczas którego świętuje się danie Izraelitom przez Boga na Synaju Tory oraz pierwsze zbiory i Sukot (Kuczki, Święto Szałasów), obchodzony w październiku na pamiątkę przebywania Izraelitów na pustyni w namiotach jedynie pod opieką Boga. Jest to też święto zbiorów i urodzaju.
Poza wymienionym powyżej głównymi świętami, są jeszcze dwa święta religijno-narodowe: Purym (Święto Losów), mający miejsce na przełomie lutego i marca, upamiętniające cudowne ocalenie Żydów przed zagładą i Chanuka (Święto Świateł), upamiętniające cudowne ocalenie kultury żydowskiej przed asymilacją i będące symbolem nadziei i tego, że nawet nieliczni są w stanie pokonać największe armie dzięki swojej wierze i wierności wartościom.
Malka Kafka |
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl