Na królewskich salonach.... |
05.08.2011. | |
Oto kilka przykładów, jakim honorem i zasługami cieszyli się obywatele żydowscy na królewskich dworach. Nie sposób wymienić tu wszystkich, ale postaram sie uzupełniać tą listę sukcesywnie. Zapraszam więc do poznania tych szlachetnych postaci:)
1./Abraham Judaeus Bohemus {?-1533},poborca podatków,bankier,faktor królewski.
2/ Abraham Hirszowicz/XVIIIw/-kupiec,faktor królewski Stanisława Augusta Poniatowskiego.Przedstawił w 1791 podczas Seimu Czteroletniego projekt reformy ustawodawstwa wobec Żydów w duchu ich asymilacji.W siedmiu paragrafach postulował równouprawnienie Żydów w rzemiośle,zachęcania ich do zawodów rolniczych,m.innymi nadania ziemi na Ukrainie.
3/ Baruch ben Dawid Jawan/XVIIIw/-finansista,bankier,faktor króla Augusta
III.Studia talmudyczne pobierał u Jakuba Joszuy Falka.Jako sztadlan Seimu
Czterech Ziem/żydowskiego w RP/ zwalczał herezję Sabatajską i Frankistowską.
4/ Calahora Salomon{?-1592},rabin,lekarz,kupiec.Pochodził z Hiszpanii skąd jego
rodzina przeniosła sie do Polski ok.1560r. w Krakowie.Osobisty lekarz królów
Zygmunta Augusta i Stefana Batorego.Leczył członków gminy na Kazimierzu.
5/ -Ezofowicz Rabinkowicz Abraham Jan,finansista,nadworny bankier Zygmunta
I,kredytował wydatki związane wojnami z Moskwą,administrował większością ceł
litewskich.Znaczną część jego majątku pochłonęły wydatki na wojny z
Moskwą,co było przyczyną upadku jego ogromnej fortuny za czasów jego synów.W
1504r. król Aleksander nadał mu majątek Wajduny z okolicznymi ziemiami orza
herb.Leliwa co zostało potwierdzone nadaniami szlacheckimi.
6/ Ezofowicz Michel-brat Abrahama ,kupiec dzierżawca ceł na Litwie.Od 1508
zarządzał komorami celnymi na Litwie,Wołyniu i Podlasiu.W 1514 uszlachcony i
przyjety do rodu Leliwa.Pasowany na rycerza osobiście przez króla Zygmunta I
podczas Hołdu Pruskiego 10.04.1525r.
7/Fiszel Mojżesz{1480-1542},rabin,talmudysta,lekarz,pochodził z
bogatej kupiecko- bankierskiej rodziny osiadłej w XV wieku w Krakowie i
zyskała znaczenie ze względu na usługi bankierskie i finansowanie wypraw
wojennych Kazimierzowi Jagielończykowi , Janowi Olbrachtowi i Aleksandrowi .
Leczył wielu dygnitarzy świeckich i duchownych,m.in. arcybiskupa
poznańskiego.Wraz z żoną Esterą pełnił usługi lekarskie na rzecz dworu
królewskiego.W 1541 mianowany wraz z Szachną Rabinem Generalnym dal
Małopolski.
8/Izaak ben Abracham Hispanus-{?-1510}Naczelny lekarz na dworze królów Jana
Albrachta,Aleksandra Jagielończyka,Zygmunta I Starego.Zosatał zwolniony z
płacenia podatków,otrzymał indywidualny przywilej na mocy którego podlegał
tylko jurysdykcji królów.
9/ Zalcstein Gecel{1773-1841}antykwariusz,księgarz,protoplasta rodu
Geclów.Zgromadził najbogatszą kolekcję starodruków,odkupijąc je po podupadłych dworkach szlacheckich.Jego księgozbiór dał poczatek Bibliotece Uniw.Warszawskiego i Biblioteki Ordynacji Krasińskich.W jego antykwariacie spotykała sie elita polskich intelektualistów.
10/ Wahl Saul ben Jehuda{1541-1617};-Kupiec,faktor,bankier Stefana
Batorego i
11/Wolczko Czolner{?-1441} Pochodził z
Drohobycza.Kupiec,Faktor,Dzierżawca
ceł.Dużą część życia spędziłwe Lwowie.Dzierżawił cła Lwowskie i żupy solne w Drohobyczu.Związany ze Władysławem Jagiełłą i dworem jako doradca. Z polecenia Króla zajmował się osadnictwem na Rusi Czerwonej,zaludnianiem,zakładaniem nowych wsi i miejscowości w których pełnił rolę wójta. W 1423 Król Jagiełło nadaje mu na własność więś WERBIŻ ,a pózniej ziemie połozone wokół rzeki Szczerzec. |
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl