POLUB NAS :)

facebook.jpg

Nasz You Tube

ytube.jpg

KONTAKT

BIURO

Fundacja Synagoga Nowa

PIC 913955244
2016-04-04_101608.jpg

The National Library of Israel

library1.jpg

Posen Library

KLIK library.jpg

Kalendarz

  calenda1.jpg

Bar Micwa Ryana

Kliknij TUTAJ rayan2.jpg

Blog Leona Jedwabia z Australii

Moja podróz przez Holokaust

jedwab2.jpg 

erec.jpg

Koszerne produkty

kosher4.jpg

 

Chabad

chabad.jpg
wikipardes.jpg

JUDAICA

magen_1.jpg

Szalom TV

szalomtv.jpg

KOL POLIN

Wychowanie i nauczanie dzieci  Email
Judaizm nie uważa, że człowiek jest z natury dobry. Nie twierdzi także, że jest z natury zły. Podlega działaniu dwu wewnętrznych skłonności: do zła (jecer hara) i do dobra (jecer hatow). Jednak przede wszystkim człowiek jest z natury egoistyczny. Dba przede wszystkim o swoje dobro. Widać to znakomicie właśnie na przykładzie najbardziej naturalnym:
zachowania się małego dziecka. Dziecko nie wie, co to są potrzeby innych, nie wie, co to altruizm. Zainteresowane jest tylko tym, co jest potrzebne jemu. Dlatego rodzice zrywają się w nocy na jego krzyk, żeby je karmić i zmieniać mu pieluszki.
 
Aby dorosły człowiek nie czynił krzywdy innym, już jako dziecko musi zostać nauczony właściwych zasad postępowania. Sprowadzają się one w gruncie rzeczy do rezygnacji z zaspokajania swojego egoizmu i dostrzegania potrzeb innych ludzi.
 
Ponieważ wypracowanie i wprowadzenie w życie ludzkie zasad, które ograniczają egoizm, zajęło wiele stuleci, nie można liczyć na to, że każdy człowiek sam – z własnej inicjatywy – dojdzie do właściwych wniosków, co mu wolno, czego mu nie wolno, co powinien, a czego – nie. Oświeceniowy filozof J. J. Rousseau uważał, że człowiek jest z natury dobry, a kultura i cywilizacja zabijają w nim tę naturalną dobroć. Nic bardziej błędnego!
 
Jeżeli edukacji i socjalizacji człowieka nie zacznie się od najwcześniejszych momentów jego życia, wprowadzając ograniczenia i pokazując dobre przykłady, wyprodukuje się dorosłych egoistów, a ci – zaspokajając swój egoizm – muszą nieuchronnie powodować krzywdę innych. Aby wiedzieć, jak postępować, potrzebny jest system wartości, który człowiek akceptuje i w zgodzie z którym działa. Ten system wartości otrzymuje się głównie w procesie wychowania. Przede wszystkim – od rodziców.
Wychowanie dzieci to zdefiniowanie celu i sprecyzowanie metod jego osiągnięcia. Świat potrzebuje ludzi dobrych. Dobrzy ludzie potrafią być, wbrew obiegowym, cynicznym opiniom, szczęśliwsi od innych. Głównym zadaniem rodziców powinno być więc wychowanie dobrych ludzi. Nie błyskotliwych, nie przebojowych, nie wyedukowanych, nie zaradnych, ale przede wszystkim dobrych.
Jednocześnie konieczne jest zdanie sobie sprawy, że dobroć nie pojawia się w sposób naturalny. Trzeba jej się uczyć, czyli trzeba jej nauczać. „Ponieważ jednym z podstawowych aspektów ludzkiej egzystencji jest to, że może on z własnej woli czynić dobro albo zło, tak jak tego pragnie, konieczne jest uczenie człowieka właściwej drogi postępowania, dawanie mu nakazów i zakazów, nagradzanie go i karanie, i robienie tego w sprawiedliwy sposób” – pisze Majmonides w Szmona prakim. Najlepszą metodą nauczania etyki jest dawanie przykładu własnym postępowaniem, a więc działanie według zasad. A zasady prowadzące do dobra niekoniecznie muszą być zgodne z tym, co nakazuje serce. Uczucia muszą zostać podporządkowane zasadom. Liczą się czyny, a nie uczucia. Aby zasady mogły być wprowadzane w życie, trzeba zacząć przede wszystkim od samokontroli, samoograniczenia. Do tego potrzebni są rodzice, którzy nie chcą za wszelką cenę być kochani, ani – tym bardziej – być kolegami, przyjaciółmi swoich dzieci. Rodzice mają być rodzicami. To wymaga dyscypliny. Konsekwencji. Nagradzania za dobre. Karania za złe. Dyscyplinę kształtuje się w drobiazgach codziennego życia. A to jest wieloletnia, ciężka praca.
Zdając sobie z tego sprawę, judaizm zawsze kładł kolosalny nacisk na naukę Tory. Bo przecież w Torze i jej interpretacjach (Talmud) zawarte są wszystkie podstawowe i szczegółowe zasady etyczne i moralne. Celem tych zasad jest przede wszystkim nauczenie człowieka, aby żył według słów Hilela, który tak w jednym zdaniu streszczał Torę: „Nie czyń drugiemu, czego nie chcesz, aby czyniono tobie”. Nauka Tory to dużo więcej niż nauka etyki, ale jednocześnie to w ogromnym stopniu nic innego jak nauka właściwego traktowania bliźnich. Co najmniej w teorii, bo w praktyce zawsze pojawiała się pokusa skupienia się na obrzędzie, rytuale, zewnętrznym przejawie religijności, zamiast na praktykowaniu etycznych wartości.
 
Pierwsza próba stworzenia powszechnego systemu szkolnego w dziejach ludzkości datuje się na pierwszą połowę I wieku p.n.e. Jego twórcą był Szimon ben Szetach. Kontynuował to Jehoszua ben Gamal w I wieku n.e., najpierw w Jerozolimie, a później w każdym większym mieście. Powszechny system szkolnictwa obejmował chłopców od lat sześciu. Było to szkolnictwo skoncentrowane rzecz jasna na zagadnieniach religijnych, ale w oczywisty sposób obejmowało nie tylko naukę pisania, czytania, ale też interpretacji tekstów i zagadnień etyki, historii, psychologii, matematyki, językoznawstwa. Studiowanie – w późniejszym wieku – Talmudu, uczyło logiki i umiejętności analizy.
 
W Misznie (Awot 5, 25) zalecano rozpoczęcie nauki Tory w wieku lat pięciu, ale w praktyce stosowano następującą zasadę Talmudu: dziecko „od sześciu lat przyjmij [do szkoły] i utucz Torą” (Bawa Batra 21a). Kontynuację stanowiło studiowanie Miszny w wieku lat dziesięciu i Gemary w wieku lat piętnastu. Już w tamtych czasach nauczanie kwitło: „W Jerozolimie były trzysta dziewięćdziesiąt cztery sądy (…), tyle samo synagog i domów nauki, i szkół podstawowych” – stwierdza rabi Oszaja (Ketubot 105a). Właśnie w tamtych czasach rabini sformułowali zasadę, która jest aktualna do dziś: „Maksymalna liczba uczniów w szkole, jaką można powierzyć jednemu nauczycielowi, wynosi dwadzieścia pięć (…), a gdy jest ich czterdziestu, nauczycielowi potrzeby jest asystent” (Bawa Batra 21a).
Resz Lakisz rzekł w imieniu rabiego Jehudy haNasiego: „Świat trwa wyłącznie dzięki oddechom dzieci idących do szkoły. (…) Dzieci szkolnych nie wolno zaniedbać, nawet gdyby przyszło odbudowywać Świątynię. (…) Każde miasto, w którym nie ma szkół, będzie zniszczone”. (Szabat 119b)

Obsesyjne wręcz koncentrowanie się judaizmu na ważności nauczania, na zdobywaniu i przekazywaniu wiedzy, stało się trwałą cechą kultury żydowskiej na całe tysiąclecia. Zaowocowało to w okresie Haskali (żydowskiego Oświecenia) i później ogromną liczbą osiągnięć dokonywanych przez Żydów w wielu dziedzinach nauk ścisłych i humanistycznych.
 
Żydzi nie są bardziej inteligentni czy zdolni od innych narodowości. Rzekoma „wrodzona inteligencja” Żydów to bzdura. Natomiast faktem jest, że w żydowskiej kulturze – w kulturze „narodu Księgi” – wykształcenie, niezależnie czy religijne, czy świeckie, zawsze było priorytetem, stąd te rezultaty.
Innym miejscem, gdzie kształtują się charakter i wartość człowieka, jest jego rodzinny dom. Obowiązek szanowania obojga rodziców jest w judaizmie podstawowym nakazem religijnym. Jeżeli dziecko ma bezwzględny nakaz szanowania rodziców, a rodzice są ludźmi, którzy przestrzegają etycznych zasad i stosują je w życiu, to rezultaty wychowania muszą być dobre. Zwłaszcza gdy stosowane są talmudyczne reguły: „Człowiek nigdy nie powinien dziecku grozić, lecz natychmiast je ukarać lub nie mówić nic” (Semachot 2, 6) i „Człowiek nigdy nie powinien obiecywać dziecku, że coś mu da, i nie dotrzymywać obietnicy, bo w ten sposób uczy je kłamstwa” (Suka 46b). Wymagania religijne dotyczące szacunku dla starszych, zwłaszcza dla nauczycieli, oraz kult pracy („Miłuj pracę” – Pirke Awot 1, 10) dopełniały wychowawczy ideał judaizmu.
 
Podsumowując: traktowanie etyki i moralności w kategoriach bezwzględnych nakazów Boga, szacunek dla rodziców i nauczycieli, kult wiedzy, wykształcenia i mądrości oraz pracy i ekonomicznej niezależności – „Ojciec ma syna obrzezać, wykupić (pidjon haben), nauczyć Tory, znaleźć mu żonę i wyuczyć go zawodu. Niektórzy mówią też, że nauczyć go pływać. (…) Kto nie uczy swojego syna zawodu, uczy go bycia rozbójnikiem” (Kiduszin 29a) – to podstawowe zasady wychowania dzieci w judaizmie, które obowiązywały przez tysiące lat.
 
 
Oczywiście, należy pamiętać, że mówimy cały czas o ideale judaizmu. W praktyce bywa zawsze różnie, a zasady wychowania dzieci stosowane współcześnie przez Żydów, którzy odeszli od religii, są takie same jak wszystkich innych grup etnicznych – czyli bardzo zróżnicowane, czasem dobre, czasem złe – i zależne od wielu czynników kulturowych i indywidualnych.
Na zdjęciu: nauka w żydowskiej szkole w przedwojennej Polsce
 

żródło:FŻP

 

 

Pray for Izrael

200w.gif

Am Israel Chai !

AKIVA EGER

Czytaj TUTAJ

2a.jpg

 

Hebrajski w Gminie

Chetnych do nauki

prosimy o kontakt

hebr2.jpg

Ambasada Izraela w Polsce

ambas1 (2).jpg

15-activity Jewish community of Poznan

15c.jpg

15-lat naszej Gminy

tora.jpg

IRENA SENDLER-KONCERT

sendler.jpg

Codzienna Miszna

rapoport.jpg

Tajemniczy świat Żydów YTtajemniczy.jpg

 

oraz na  Facebooku

JEWISH.pl

 jewish.jpg

EC CHAIM

ec-chaim.jpg

Shavei Polska

shavei.jpg

Zydowski Instytut Historyczny

zih.jpg

C I H

3a.jpg
wirtualny.jpg

TSKZ

tskz.jpg

POLIN

Wirtualny spacer po wystawie stałej

polin.jpg

mhzp_logo_new3755.jpg

Muzeum Galicja

galicja.jpg
fdzz.jpg

nissenbaum.jpg

Trzemeszno

logo.jpg+ lista nazwisk

Kulmhof am Ner

kulmhof1.jpg Kliknij obrazek

Shimon Peres Funeral

simon2.jpg

Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl