Gmina żydowska

KONTAKT

BIURO

Kliknij TUTAJ

Wsparcie finansowe Gminy

Numery kont info

POLUB NAS :)

Nasz You Tube

NOWE

POPULARNE

The National Library of Israel

Posen Library

KLIK

Kalendarz

TSKZ

Portal Chaim

Portal o Żydach, artystach i kulturze

Bar Micwa Ryana

Kliknij TUTAJ

Blog Leona Jedwabia z Australii

Moja podróz przez Holokaust

Koszerne produkty

Chabad

Szalom TV

KOL POLIN

Archiwum

Timszel

SŁowo Timszel - co ono oznacza?

To jest bardzo ważne słowo i w dodatku słowo, które w przekładach chrześcijańskich Tory (Stary Testament) tłumaczone jest często nieprecyzyjnie.

Spójrzmy do Bereszit (Księga Rodzaju) rozdział 4, werset 7. Oto słowa, którymi zwraca się Bóg do Kaina, gdy ten gniewa się na swojego brata Hewela (Abla) i prawdopodobnie planuje już jego zamordowanie:

Halo im-tejtiw se'et wejim lo tejtiw lapetach chatat rowets we'elecha teszukato we'atah timszol-bo.

Biblia Tysiąclecia tłumaczy ten werset:

„(…) jeżeli zaś nie będziesz dobrze postępował, grzech leży u wrót i czyha na ciebie, a przecież ty masz nad nim panować”

Timszel (timszol) przetłumaczone jest to jako „masz panować”. Podobnie jest w absolutnej większości tłumaczeń na języki narodowe.

Ale słowo „timszol” (od לִמְשָׁל limszol - "panować, mieć władzę") nie znaczy tu „masz panować”, ale "masz [posiadasz] nad nim władzę", co oznacza: „możesz [nad nim] panować”, bo posiadasz potrzebne do tego zdolności.

Już Raszi w komentarzu do tego wersetu pisze: „jeżeli chcesz, możesz go (grzech) pokonać”. „Możesz”, ale nie „musisz”, ani nie „ masz”. I "jeżeli chcesz".

A wcześniej Talmud stwierdza: “jeżeli chcesz, możesz opanować złe skłonności, bo jest napisane: możesz je pokonać” (Kidduszin 30b, także: Sifrei Ekew 45)

Dlaczego jest tak istotne, aby tłumaczyć „timszol” jako „możesz panować”, a nie „masz panować”?

Bo stwierdzenie „możesz panować”, które wypowiada Bóg do Kaina, zawiera w sobie esencję wolnej woli, którą Bóg dał człowiekowi.

Wolna wola oznacza możliwość czynienia dobra albo czynienia zła, oznacza wybór pomiędzy grzechem a odrzuceniem grzechu, oznacza tu - w tej konkretnej sytuacji - wybór pomiędzy tym, czy Hewel (Abel) będzie żył, czy zostanie zamordowany. [Kain - jak wiadomo - nie wykorzystuje władzy nad grzechem, ale wykorzystuje wolną wolę: morduje swojego brata (następny werset 4:8)]

To słowo jest tak ważne, bo w nim Bóg potwierdza to, co czyni człowieka człowiekiem i odróżnia go od wszystkich innych istot (zwierzęta nie mają wolnej woli i posługują się bez jej udziału mechanizmem automatycznego instynktu; anioły też są pozbawione wolnej woli i stanowią jedynie narzędzie w działaniach Boga).

Tylko do człowieka może odnosić się w tym kontekście słowo „timszol”. Jest więc ono definicją jego wolności i jednocześnie odpowiedzialności. „Możesz panować [nad grzechem]” oznacza bowiem prawo wyboru i obowiązek poniesienia za ten wybór konsekwencji. Tylko człowiek został stworzony z zdolnością do popełnienia zła, ale jednocześnie została dana mu umiejętność pokonania tego zła nawet wtedy, gdy jest ono już "na progu", "u wrót".

***

Rozważania nad sensem tego słowa weszły do literatury Zachodu dzięki powieści Johna Steinbecka „Na wschód do Edenu”, gdzie bohater musi odbywać długą drogę, aby dojść do znaczenia słowa "timszel" (w takiej wersji występuje to słowo w powieści).

Ilustracja: P.P. Rubens, "Kain zabija Abla".

PJ /The 614 Commandment Society

Wstecz