Tańce damsko - męskie |
Dlaczego ortodoksyjni wyznawcy judaizmu odrzucają tańce "damsko-męskie"?
Tora zawiera przykazania, które – mówiąc najogólniej – ograniczają
samowolę człowieka w postępowaniu wobec innych ludzi. Niektóre z nich
dotyczą całej ludzkości, a nie tylko
Żydów. Na przykład podstawowym z nich jest zakaz morderstwa. Oczywiście,
że morderstwa zakazywały też przed tysiącami lat inne kodeksy świata
antycznego, ale były to kodeksy prawne, a nie religijne. Oznacza to, że
wyrażały one intencje zaprowadzenia pewnego porządku społecznego, ale
nigdy nie sięgały dalej
niż sięgała władza tego, kto ogłaszał
taki kodeks. Tora natomiast zawierała ideę absolutnie nową –
rewolucyjną, bo uniwersalną, przeznaczoną dla ludzkości, a nie dla
poddanych władcy. Ponadto jej rewolucyjność wyrażało niezwykłe
uzasadnienie zakazu morderstwa skierowanego do wszystkich ludzi: „Kto
rozlewa krew człowieka – tego krew będzie rozlana przez człowieka. Bo
człowieka uczynił [Bóg] według istoty Boga” (Bereszit 9, 6).
W żadnej religii poprzedzającej albo współczesnej ogłoszeniu Tory nie
pojawiało się uznanie wszystkich ludzi (bo mowa tu o każdym człowieku,
niezależnie od jego rasy, przynależności etnicznej, płci, wieku, statusu
społecznego) za istoty wykreowane „według istoty Boga”.
To, że
każdy człowiek jest tak samo bliski Bogu i w takim samym stopniu
obdarzony Boskimi cechami – stanowiło szok dla świata starożytnego, a i
dziś – po ponad trzech tysiącach lat – jest trudne do zaakceptowania
przez miliony ludzi (poświadczają to studia nad zjawiskiem współczesnego
niewolnictwa, przede wszystkim w krajach Afryki i Azji). Oznacza to
bowiem, że występowanie przeciwko elementarnym prawom każdego człowieka
jest występowaniem przeciw Bogu. Ci, którzy uważają, że ich rasa, ich
naród, ich grupa etniczna, ich klasa, ich tradycja, ich pochodzenie, ich
status społeczny – dają im szczególne prawa do traktowania gorzej
innych, nigdy nie mogą zaakceptować Prawa Tory, bo Prawo to skierowane
jest automatycznie przeciwko nim. Przeciwko złu, które czynią.
Idea równości i – jednocześnie – „boskości” każdego człowieka zawsze, w
każdej epoce, występowała bezpośrednio przeciwko tym, którzy panowali
nad innymi, którzy byli silni, którzy posiadali i rządzili, którzy mieli
niewolników i którzy podbijali, rabowali, okradali i mordowali – a na
takim traktowaniu ludzi powstawały przecież przez tysiące lat całe
cywilizacje.
Uniwersalny system etyczny – który, według judaizmu,
miał obowiązywać w równym stopniu wszystkich ludzi – skierowywał się
przeciwko tym, którzy opierali swoje istnienie na czynieniu zła:
niezależnie, czy byli to Egipcjanie, Rzymianie, III Rzesza, czy
komunizm. Ponieważ religia Żydów koncentrowała się na opozycji wobec
zła, każde wielkie zło w każdej epoce prędzej czy później zwracało się
przeciw Żydom.
Jeżeli w świecie, w jakim rządzi przemoc i podbój,
pojawia się i istnieje przez tysiące lat religia, która reprezentuje
etycznego Boga, zabraniającego wszystkim ludziom czynienia zła:
mordowania, kradzieży, rabowania – to nietrudno przewidzieć, że
nienawiść tego świata skieruje się przeciwko tym, którzy tę religię i te
zasady reprezentują.
Dlatego właśnie skoncentrowanie się
judaizmu na problemie świata zła musiało spowodować to, że świat zła
koncentrował się na judaizmie.
Występując w imię zasad
niepochodzących od człowieka, ale od Boga, Żydzi wchodzili automatycznie
w konflikt z każdą próbą ustanowienia porządku budowanego na
nieetycznych ludzkich ambicjach. Każdy taki system władzy, który z
natury musiał przeciwstawić się, aby funkcjonować, etycznym zasadom
monoteizmu (z jego uniwersalnym Dekalogiem) i każde społeczeństwo przez
ten system władzy ukształtowane, uznawały Żydów za swoich wrogów.
Niezależnie, czy podstawą ideologiczną (czyli w rzeczywistości
„fałszywym bogiem”) była indywidualna tyrania władcy-bóstwa (tak było
np. w starożytnym Rzymie), czy rasa (np. w III Rzeszy), czy nacjonalizm
(w dziewiętnastowiecznej Rosji), czy religijna nietolerancja (np. w
Europie Zachodniej w okresie krucjat) – żaden z tych porządków nie mógł
tolerować ludzi głoszących uniwersalne zasady etyczne, bo zasady te były
dokładnym zaprzeczeniem ducha i praktyki tych ideologicznych podstaw.
I tak było przez tysiące lat. Tak długo, jak długo najważniejszym czynnikiem definiującym Żydów była ich religia - judaizm.
Paweł Jedrzejewski |
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl