CO ZAWIERA TORA?
• בראשית – Be-reszit („Na początku” – Księga Rodzaju)
• שמות – Szemot ( „Imiona” – Księga Wyjścia)
• ויקרא – Wa-jikra („I [Pan] wezwał” – Księga Kapłańska)
• במדבר – Ba-midbar („Na pustyni” – Księga Liczb)
• דברים – D(e)warim („Słowa” – Księga Powtórzonego Prawa)
Nazwy hebrajskie stanowią pierwsze słowa danej księgi. To najbardziej znane pochodzi z Księgi Be-reszit: „Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię” (Bereszit bara Elohim et ha szamajim we et haarec) - בראשית ברא אלוהים את השמים ואת הארץ
Oprócz Pięcioksięgu w skład Biblii Hebrajskiej wchodzą jeszcze dwa zbiory: księgi zwane „Newiim” (Prorocy) oraz „Ketuwim” (Pisma). Od początkowych liter tych trzech części – Tora, Newiim i Ketuwim – utworzono hebrajską nazwę Biblii, czyli „TaNaCh”.
Każda żydowska gmina musi posiadać przynajmniej jeden zwój Tory („Sefer Tora”). Tora spisywana jest ręcznie przez kopistę („sofer”) na pergaminie zwiniętym na dwóch wałkach. Kopista używa wyłącznie gęsiego pióra i sam wytwarza atrament z barwników roślinnych. Każdy zwój przechowywany jest bardzo uroczyście i zawija się go w tzw. „meil”, pokrowiec z jedwabiu lub aksamitu, dodatkowo związany bogato haftowaną wstęgą. W tej formie składana jest w „Aron ha-kodesz” (הקודש ארון „święta arka”), czyli szafie ołtarzowej w synagodze, w postaci ozdobnej drewnianej skrzynki zasłoniętej kotarą zwaną „parochet” (פרוכת). Razem ze zwojem przechowywany jest również specjalny wskaźnik zwany „jad” (יד), czyli po hebrajsku po prostu „ręka”. W czasie nabożeństwa lektor śledzi nim tekst, gdyż według tradycji nie wolno dotykać zwoju ludzką ręką. Jeśli zwój z powodu starości lub uszkodzenia nie nadaje się już do użytku, to wtedy grzebie się go w ziemi jak człowieka.
Zgodnie z żydowską tradycją razem z „Torą pisaną” (Tora sze-bi-chtaw), Bóg objawił również „Torę ustną” (Tora sze-be-al pe), która została wyłożona w „Misznie” i „Talmudzie”, o których będzie się można dowiedzieć w naszych kolejnych wpisach.
Źródła:
La Maisonneuve, Dominique de, „Judaizm: podstawowe wiadomości”, Warszawa 2010.
Trepp Leo, „Żydzi: naród, historia, religia”, Warszawa 2009.
Unterman Alan, „Encyklopedia tradycji i legend żydowskich”, Warszawa 1994, 1998.
Unterman Alan, „Żydzi: wiara i życie”, Warszawa 2002, 200