Spis oczekiwań Boga wobec człowieka znajdujemy w Psalmie 15.
Wersety te traktowane są przez Talmud (Makot 24a) jako podsumowanie 613 przykazań Tory.
„Kto godny jest, aby stanąć przed Bogiem? Kto będzie przebywał w Twojej Świątyni, kto zamieszka na Twej Świętej Górze?
Ten, który żyje bez skazy, postępuje sprawiedliwie, kto mówi prawdę w swoim sercu [oznacza to, że działa zgodnie z prawdą, nawet jeżeli tylko on zna prawdę i postępowanie według niej przynosi mu szkodę] i nie rzuca oszczerstw mową [plotkowaniem]; ten, który nie czyni bliźniemu nic złego i nie ubliża swemu sąsiadowi; kto czyniącego zło uważa za godnego pogardy [niezależnie, kim jest ten „czyniący zło”], a szanuje tego, kto się boi Boga; ten, kto dotrzymuje przysięgi, choć przysiągł ze swoją stratą; ten, kto nie pożycza pieniędzy na lichwę i nie da się przekupić przeciw niewinnemu [prawdopodobnie to stwierdzenie odnosi się przede wszystkim do sędziego]. Kto tak postępuje, nigdy nie ulegnie zachwianiu”.
Wart podkreślenia jest fakt, że wszystkie te wymagania, które Bóg ogłasza „godnemu, aby przed Nim stanął” (w Świątyni), są wymaganiami etycznymi i dotyczą stosunku do drugiego człowieka, a nie do Boga. Nie ma tu mowy ani o składaniu ofiar, ani o wypełnianiu rytuałów.
To stanowisko potwierdza – między innymi – Księga Przysłów (21, 3): „Postępowanie uczciwe i sprawiedliwe milsze jest Bogu niż oddanie zarżnięte na ucztę”. Inny możliwy przekład na polski: "Postępowanie uczciwe [sprawiedliwe] i prawe milsze Haszem niż ofiara [niż ołtarz]".
Jednak mimo to słowo „religijny” najczęściej utożsamiane jest współcześnie z takimi – niezwiązanymi bezpośrednio z etyką – wymogami judaizmu, jak np. przestrzeganie zasad koszerności, Szabatu, uczestniczenie w nabożeństwach w synagodze. W potocznym pojęciu ten, kto na przykład przestrzega zasad kaszrutu (reguł dietetycznych), jest uważany za człowieka religijnego, a ten kto nie przestrzega – nie jest.
Jest to tyleż popularne, co niesłuszne stanowisko, ponieważ propaguje ono wrażenie, że w judaizmie etyka odgrywa rolę drugorzędną. Psalm 15 udowadnia (na równi z wieloma innymi fragmentami Tanachu), że jest całkiem inaczej.
/P.J tne 614 Commandment Socjety/
|