Część III Judaizm podzielony, czyli jaką drogą do Boga |
Jeszcze pod koniec okresu judaizmu biblijnego zaczął się uwidaczniać wśród jego wyznawców podział. Spośród istniejących wówczas odłamów wymienić należy samarytan, saduceuszy i faryzeuszy. Poza tymi odłamami istniało także ugrupowanie mające charakter zakonu, które określano mianem esseńczyków. W VIII w. n.e. powstała sekta karaimów, której twórca Anan ben Dawid, odrzuciwszy późniejszą tradycję talmudyczną, uznawał tylko Biblię. Sekta ta rozprzestrzeniła się najpierw na terenie Bizancjum, a potem Wielkiego Księstwa Litewskiego. Od XII w. w Europie Zachodniej (gł. w Hiszpanii) rozwinął się mistyczny kierunek zwany kabałą, który wytworzył bogatą literaturę, z jej główną księgą Zohar (Blask).
Zgodnie z jej filozofią świat materialny ma być odbiciem boskiego świata idei, a człowiek może poprzez rozmyślanie i skupienie wznosić się coraz wyżej do Boskiego świata. W II połowie XVIII w. z kabały wyłonił się chasydyzm, który przyjął się głównie w Polsce, na Ukrainie i w Rumunii. Zalecał on ludową pobożność, która miała umożliwić zjednoczenie przez ekstatyczną modlitwę, a nie przez badanie Pisma czy też wypełnianie Prawa. Chasydzi uważali, że miłość Boża przenika cały świat i Bóg żąda od ludzi tylko jednego — miłości. Najważniejsze w czynach ludzkich są: intencja i entuzjazm. Na czele gminy chasydzkiej stał cadyk, którego godność była dziedziczna. W ten sposób wytworzyły się różne linie dynastyczne cadyków, wokół których powstały dwory chasydzkie
W obrębie dzisiejszego judaizmu istnieje kilka odłamów, rozpowszechnionych głównie w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych: judaizm ortodoksyjny, konserwatywny, reformowany i liberalny
Judaizm współczesny opiera się na 13 artykułach wiary, sformułowanych jeszcze w średniowieczu przez Mosze ben Majmona (Majmonidesa, 1135-1204).
1. w Boga Stworzyciela, który jest
/żródło:http://hebrajski.za.pl/judaizm/index.php/ |
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl