Izraelscy archeolodzy z Urzędu ds. Starożytności poinformowali w niedzielę o niezwykłym odkryciu – nieopodal Ściany Płaczu odnaleźli glinianą pieczęć sprzed 2000 lat. Na pieczęci widnieje napis w języku aramejskim: „czysty dla Boga”, co sugeruje, że była używana podczas rytuałów w Świątyni. „Wydaje się, że znaleziony obiekt był używany do oznaczania produktów, które były przynoszone do Świątyni i spełniały wymóg rytualnej czystości” – stwierdził w oświadczeniu zajmujący się odkryciami archeologicznymi Urząd ds. Starożytności.

Pieczęć jest niepozorna, wielkości monety. Odkryta została w pobliżu Muru Zachodniego zwanego także Ścianą Płaczu, pozostałości Drugiej Świątyni Jerozolimskiej. Na pieczęci dają się odczytać dwa słowa w języku aramejskim o znaczeniu "czysty dla Boga".

– Pieczęć pochodzi z okresu między I wiekiem p.n.e., a  70 r. n.e., kiedy to Rzymianie stłumili żydowskie powstanie i zniszczyli drugą z jerozolimskich świątyń – powiedział Ronny Reich, archeolog z Uniwersytetu w Hajfie, współkierujący wykopaliskami. – Znalezisko to pierwsze odkrycie pieczęci z napisem z tego okresu i wydaje się być materialną pamiątką rytuałów w Świątyni.

Do tej pory zostało odkrytych bardzo niewiele artefaktów związanych z najświętszym miejscem judaizmu. Wzgórze Świątynne pozostaje niedostępne dla archeologów ze względu na jego funkcję religijną i polityczną. Obecnie na wzgórzu są święte miejsca muzułmanów: Kopuła na Skale i meczet Al-Aksa.

Archeolodzy twierdzą, że pieczęć była prawdopodobnie używana przez urzędników świątyni do zatwierdzenia obiektów do użytku rytualnego – oliwy i być może zwierząt przeznaczonych na ofiary. Materiały używane przez kapłanów świątyni musiały spełniać surowe wytyczne czystości rytualnej szczegółowo określone w Misznie.

Miejsce znalezienia pieczęci znajduje się na trasie głównej ulicy, która przebiegała przez starożytną Jerozolimę, prowadząc do świątyni.

– Pieczęć jest wyjątkowa, została znaleziona tuż obok świątyni i jest podobna do tych opisanych w Misznie – powiedział Aren Maeir z Uniwersytetu Bar-Ilan, archeolog nie biorący udziału w badaniach. – Miło, gdy możemy połączyć odkrycia archeologiczne z zapisami w starożytnych źródłach.

Zabytek został znaleziony w trakcie wykopalisk prowadzonych przez archeologów Izraelskiego Departamentu Starożytności w ramach większego projektu badań pt. "Miasto Dawida". Archeolodzy kopią w najstarszej części Jerozolimy.

Rzeczpospolita, Reuters,antiquities.org.il
Foto: antiquities.org.il