Gmina żydowska

KONTAKT

BIURO

Kliknij TUTAJ

Wsparcie finansowe Gminy

Numery kont info

POLUB NAS :)

Nasz You Tube

NOWE

POPULARNE

The National Library of Israel

Posen Library

KLIK

Kalendarz

TSKZ

Portal Chaim

Portal o Żydach, artystach i kulturze

Bar Micwa Ryana

Kliknij TUTAJ

Blog Leona Jedwabia z Australii

Moja podróz przez Holokaust

Koszerne produkty

Chabad

Szalom TV

KOL POLIN

Archiwum

Okres Wielkiego Księstwa Poznańskiego do II WŚ

Konieczność zmian w położeniu prawnym i społecznym ludności żydowskiej zmusiła władze pruskie do działania. Naczelny Prezes Prowincji Poznańskiej Eduward Flottwell ogłosił 1 czerwca 1833 roku Tymczasowe zarządzanie względem Żydostwa w Wielkim Księstwie Poznańskim, które podzieliło ludność żydowską na dwie kategorie: naturalizowanych i tolerowanych.

Żydzi naturalizowani otrzymali prawa cywilne, mogli wybierać sobie miejsca zamieszkania w obrębie prowincji, wykonywać wybrany zawód oraz kupować nieruchomości. Musieli jednak wykazać się posiadaniem odpowiedniego majątku, znajomością języka niemieckiego i porzuceniem tradycyjnego stroju. Na Żydów tolerowanych nałożono określone restrykcje prawne i ekonomiczne. Do 1848 r. naturalizację uzyskało w Poznaniu 1005 Żydów (16% całej żydowskiej populacji). Uchwalona w okresie Wiosny Ludów konstytucja Prus z 5 grudnia 1848 r. zniosła podział na dwie kategorie, gwarantując wszystkim prawa obywatelskie. Nowa konstytucja Prus z 1850 r. przywróciła niektóre antyżydowskie przepisy, ale zostały one zniesione ostatecznie po zjednoczeniu Rzeszy (1871 r.). Rozpoczął się wówczas intensywny proces przyjmowania kultury niemieckiej, asymilacji narodowej, stopniowej migracji Żydów poznańskich do innych miast Rzeszy oraz emigracji (głównie do Stanów Zjednoczonych). W 1861 r. gmina żydowska w Poznaniu liczyła 7964 osoby, ale potem stale zmniejszała się.

W listopadzie 1918 r. Żydzi poznańscy utworzyli Żydowską Radę Ludową, przekształconą w 1921 r. w Związek Żydów Wielkopolskich. Znaczna część Żydów poznańskich po zakończeniu I wojny światowej wyemigrowała do Niemiec, a w Poznaniu zaczęli osiedlać się Żydzi z innych miast wielkopolski oraz z dawnego zaboru rosyjskiego. W 1919 r. po raz ostatni wybrany został w wyborach do władz miejskich przedstawiciel ludności żydowskiej z osobnej żydowskiej listy wyborczej.

W 1921 r. mieszkało w Poznaniu tylko 2088 Żydów, którzy stanowili ponad 1 procent populacji miasta. Ostatnim rabinem gminy poznańskiej został Dawid Szyje Sender (1903-1942 ?), kierujący już wspólnotą od 1928 roku, kiedy jego poprzednik Jakub Freiman (1866-1937), wyjechał do Berlina.

W momencie wybuchu II wojny światowej w Poznaniu mieszkało ponad 2000 Żydów. Zimą 1939-1940 r. żydowscy mieszkańcy Poznania i okolic zostali wysiedleni do Generalnego Gubernatorstwa, co oznaczało przekreslenie wielowiekowej obecności Żydów w Poznaniu.

/wikipedia/

Wstecz