LESZNO |
Historia leszczyńskich Żydów sięga pierwszej połowy XVI wieku. Uzyskawszy od Andrzeja Leszczyńskiego, dawnego właściciela, pozwolenie na osiedlenie się, stopniowo zdominowali oni życie ekonomiczne miasta. W 1626 roku Rafał V i Bogusław Leszczyńscy nadali Żydom w Lesznie specjalny przywilej regulujący stosunki pomiędzy gminą żydowską, a władzami miejskimi i właścicielami grodu. Na mocy tego przywileju, Żydzi otrzymali do zasiedlenia odrębną dzielnicę.w pobliżu siedziby Leszczyńskich oraz pozwolenie na budowę pierwszej synagogi i założenie cmentarza.
Szybki rozwój gminy żydowskiej spowodował, że stała się ona jedną z największych w Rzeczypospolitej. Wyróżniała się ona na polu działalności gospodarczej oraz kulturalnej. Szerokie kontakty handlowe sięgały Turcji, Persji,Chin i Rosji. Leszczyńscy Żydzi opanowali ponadto najważniejsze targi środkowoeuropejskie w Lipsku i Frankfurcie,a także w Jarosławiu i Brodach. Liczni uczeni wywodzący się z Leszna piastowali urzędy rabinów we Włoszech, Anglii, Niderlandach, Niemczech i Francji. Wielką sławą cieszyła się leszczyńska jesziwa - szkoła rabinów, skupiająca setki studentów z Polski, Prus, Czech i Moraw. W wieku XVIII Żydzi leszczyńscy przejęli zwierzchnictwo nad ziemstwem wielkopolskim, dystansując największe wówczas gminy; w Kaliszu, Poznaniu i Krotoszynie. Od 1714 do 1764 roku miejscowy kahał reprezentował wielkopolskich Żydów na posiedzeniach sejmu czterech ziem - Waad’u - najwyższego żydowskiego organu władzy w Polsce. Upadek Państwa Polskiego u schyłku XVIII wieku i zmiana przynależności administracyjnej spowodowały zachwianie się dotychczasowych podstaw życia Żydów w Lesznie. Odmienność warunków politycznych i gospodarczych oraz postępujący odpływ ludności w wieku XIX, pogłębiły rozmiary spadku pozycji i znaczenia gminy. W początkach XX wieku liczyła ona zaledwie kilkaset osób, by zmniejszyć swój stan do niespełna dwustu w okresie istnienia II Rzeczypospolitej. Ostatni zamieszkujący Leszno Żydzi, podobnie jak niemal całe żydostwo europejskie, ulegli zagładzie w dobie holocaustu, tragicznym okresie unicestwiania żywych i wymazywania pamięci o umarłych. /żródło: www.nasza-wielkopolska.eu/
więcej informacji: |
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl