Fabuła nareszcie dochodzi do szczęśliwego zakończenia. Widzimy braci ponownie połączonych z Josefem. Wreszcie zapanowała harmonia w plemieniu Izraelitów. Osiedlili się w Egipcie, jako rodzina, ciesząc się szczęściem, jednością i pokojem. Mam tylko jedno pytanie – czy rzeczywiście byli zadowoleni? Czy ten nowy stan rzeczy faktycznie cieszył braci? Josef jako wielki premier Egiptu, wraz z jego rodziną, którzy również mają być dobrze traktowani, bo przecież są oni pod opieką Josefa. Przychodzą do Josefa po żywność, schronienie; de facto to on jest ich liderem. Czy żyli w pokoju?

Jakub był niewątpliwie dumny z Josefa, ale może z perspektywy braci nieco zbyt dumny. Gdy Juda przybywa z niesamowitą wiadomością że Josef żyje, oraz o tym jak dzięki temu bracia wrócili bez szwanku, Juda spełnia swoją obietnicę. I co dalej? Bracia powracają szczęśliwi, przynoszą ojcu wspaniałą nowinę, a on im nie wierzy, ponieważ pozwolono mu przez te wszystkie lata wierzyć, że Josef zmarł. Jakub mówi, że jeśli to tylko prawda, “pozwól mi go zobaczyć, zanim umrę”. Zanim umrę? Nieco to melodramatyczne. Jakub żył jeszcze potem przez siedemnaście lat. Jednakże w obecności swoich synów mówi, że jego jedynym celem jest zobaczenie syna. Zobaczenie tego jedynego syna, jeszcze jeden raz.

Gdy już uważamy, że faworyzowanie zakończy się prezentami dla Benjamina, ustanowieniem Jakuba jako patriarcha, przywódczą rolą Josefa, wtedy to właśnie w następnej parszy dowiadujemy się o specjalnym błogosławieństwie, którym Jakub obdarza jedynie synów Josefa. zastanawiając się, czy Josef nie będzie szukać odwetu za krzywdę, którą bracia mu wyrządzili. “Co, jeśli on nas nienawidzi i wyżyje się teraz na nas?” – pytają. Czy to jest życie w pokoju i harmonii? Kiedy Jakub umiera zdaje się, że wszyscy pod słońcem przygotowują się do pogrzebu. Siedmiodniowa żałoba zapanowała na Ziemi. Kiedy umarł Josef jego ciało zostaje zabalsamowane i umieszczone w trumnie.

No i gdzie ta rodzinna harmonia? Jak definiujemy pokój “Szalom”, w tym zakresie?

To ciekawe, jeśli pamiętamy, kiedy w tym kontekście po raz pierwszy pojawia się pojecie pokoju. Jest to pierwszy wyraz konsternacji braci: “Welo jachlu dabro leSZALOM”, czyli że “nie byli w stanie rozmawiać w POKOJU z nim”. Bracia widząc, że Josef jest uprzywilejowany, bardziej ukochany, wybrany, jest przywódcą obdarzonym snami nie mogli żywić do niego harmonijnych uczuć? Może by docenić słowa Tory powinniśmy przedefiniować pojęcie pokoju – szalom. Co to jest pokój? Może powinniśmy w tym celu najpierw rozróżnić między spokojem człowieka a pokojem Bożym.

Boży pokój to prawdziwa harmonia. Ten niebiański pokój jest utopią. Dowiadujemy się o tym pokoju, gdy Izajasz opowiada o mesjańskiej erze, w której “wilk zamieszka wraz z barankiem. (…) Zła czynić nie będą ani zgubnie działać po całej świętej mej górze, bo kraj się napełni znajomością Pana, na kształt wód, które przepełniają morze. (…) Wówczas ustąpi zazdrość Efraima i przeciwnicy Judy będą wytraceni. Efraim nie będzie więcej zazdrościł Judzie, a Juda nie będzie więcej trapił Efraima.” (Izajasz 11:6 oraz 11:9 a także 11:13)

Pokój człowieka, z drugiej strony, nie jest oparty na miłości, harmonii, lubieniu, ale jest to raczej dojrzałość i zrozumienie, że mimo naszych różnic, żyjemy razem, akceptujemy i tolerujemy siebie nawzajem. Możemy być zmuszeniu do utrzymywania pokoju i wcale nie musi on być idealny. Obecnie wiele państw jest w stanie pokoju, ale czy to ze względu na ich miłość, czy też ich akceptację i zrozumienie.

My w Izraelu przechodzimy teraz przez bardzo trudny czas. Procesy pokojowe, na przestrzeni lat za każdym razem upadały, głównie z tego powodu, że Arafat i jego następca Abu Mazen a już z całą pewnością Hamas nie umieją zaakceptować idei współistnienia z Izraelem. Wierzyli oni, że dopóki nie będą zwycięzcami, nie będzie pokoju. Pytanie, które teraz pojawia się w Izraelu w tej ostatniej rundzie rozmów to, czy będą w Izraelu Arabowie, którzy zrozumieją, że czasami pokój musi być zdefiniowany jako przyzwolenie? Czy zdadzą sobie w końcu sprawę , z tego, że ci “Żydzi” nie opuszczą Izraela i że

jesteśmy mocni duchowo, jak i militarnie. Na dzisiaj odpowiedź brzmi: nie. Wie to większość Żydów w Izraelu i wie to też prawdopodobnie większość z Ameryki Północnej. Miejmy nadzieję, że zanim dojdzie do kolejnego rozlewu krwi Palestyńczycy zrozumieją ten przekaz.

Podczas pierwszego podboju ziemi Izraela, Izraelici mieli nakazane zniszczenie siedmiu narodów Ziemii Knan, ale nie przed zaoferowaniem pokoju. “Chayavin lehaSHLIM”. Więc albo akceptują miłość, pokoju i harmonię, a jeśli nie to zostaną zabici? Oczywiście że nie. Bóg ustanowił, że narody mogą żyć obok siebie z nowymi przywódcami tej Ziemi, zgadzając się na nadrzędność wybranego narodu i władców ziemi.

To, czym jest pokój ludzkości? To jest ten pokój, ten szalom, którego bracia nie zrozumieli i nie umieli tolerować i przyjąć na samym początku. To doprowadziło ich do upiornego czynu zabójstwa czy też sprzedaży, lub jakkolwiek by tego nie ująć. To nie to, że nie lubili swojego brata Josefa wybrańca. Oni nie mogli znieść jego wybraństwa (jego snów od Boga). W związku z tym zaplanowali przeciwieństwo pokojowego rozwiązania – morderstwo.

Brak ludzkiego pokoju, owocuje wojną. Kiedy nie udaje się utrzymać pokoju w rodzinie, każdy członek rodziny sam ściera się z własnymi problemami, ale jednocześnie akceptując status drugiej strony; nienawiść i podziały zawsze kończą się katastrofą.

My, dzieci z plemion Izraela, musimy nauczyć się tej lekcji i żyć zgodnie z jej ideą. Musimy spojrzeć na każdego w nas, i przyjąć go jako część naszej żydowskiej rodziny. Każdy z jego lub jej meshugasin – wariactwami, są jednak oni naszą rodziną. Pokój w naszej rodzinie może ostatecznie doprowadzić nas do dużo większego przekazu – pokoju dla całego naszego narodu. Muszę zaakceptować reformowanych Żydów i niezrzeszonych Żydów, tak samo jaka akceptuję ultra-ortodoksyjnych Żydów. Muszę nauczyć się uznania tych, którzy są bardziej pobożni ode mnie, tych, którzy są bardziej wpływowi ode mnie, ale w jednocześnie zrealizować moje znaczenie w kraju, w tej religii.

Ostatecznie akceptacja każdego Żyda, jako części narodu Bożego i uszanowanie ich takimi jakimi są, doprowadzi nas do innego poziomu pokoju, prawdziwego pokoju, w którym możemy mówić o harmonii i przyjaźni. To jest pokój Boży. Ten, który sprawia, że jest pokój w niebie, sprawi, że będzie i na ziemi i w całym narodzie Izraela – AMEN. Oseh SHALOM bimromav , hu ya’ase SHALOM aleynu ve’al kol Izrael veimru AMEN.

Rabi Avi Baumol

11.12.13