Tablice pamiątkowe w Gorzowie |
W Gorzowie odsłonięto tablicę upamiętniającą społeczność żydowską i istnienie w mieście synagogi. To efekt ugody z miastem. W zamian za ufundowanie tablicy Żydzi zrezygnowali z żądań zwrotu nieruchomości - czyli terenu gdzie kiedyś stała synagoga. W środę 29 sierpnia w samo południe u zbiegu ulic Spichrzowej i Zaułek została odsłonięta tablica, która ma upamiętnić społeczność żydowską i istnienie w mieście synagogi.
W uroczystości wzięli udział prezydent miasta Gorzowa Wlkp. Jacek Wójciki, Monika Krawczyk – dyrektor Fundacji Dziedzictwa Żydowskiego w Warszawie i Alicja Kobus – przewodnicząca Gminy Żydowskiej w Poznaniu.
Tablica to efekt ugody, zgodnie z którą Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP zrzeka się w niej roszczeń wobec nieruchomości, na których przed II wojną światową znajdowały się synagoga oraz budynek domu gminnego (Zarządu Gminy Synagogalnej) w zamian za właśnie takie upamiętnienie żydowskich mieszkańców Landsberga.
Synagoga została wybudowana w 1854 roku, zniszczona została Nocy Kryształowej w 1938 roku, po wojnie mury świątyni zostały rozebrane, a obecnie stoi tam blok mieszkalny. Treść tablicy została uzgodniona przez Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP i władze miasta. Brzmi ona tak:
Pamięci żydowskich mieszkańców Landsberga. Żydzi mieszkali w Landsbergu od XIV w. przyczyniając się do rozwoju miasta. W Landsbergu znajdowała się synagoga oraz dom gminny tzw. kahał. Synagoga wybudowana w 1854 r. została spalona podczas nocy kryształowej z 9 na 10 listopada 1938 r. przez niemieckie nazistowskie bojówki. Po 1942 r. ostatni landsberscy Żydzi zostali deportowani przez Niemców do gett i obozów zagłady. Przeżyli tylko nieliczni. Pamięć o nich jest błogosławieństwem.
Znalazła się tam też inskrypcja w języku hebrajskim – w formie inicjałów – która w pełnej wersji oznacza „Niech ich dusze będą związane w węzeł życia” To tradycyjna inskrypcja nagrobna spotykana na cmentarzach żydowskich. Jesienią 2014 r. Towarzystwo Miłośników Gorzowa upamiętniło już miejsce po synagodze kamieniem z inskrypcją.
Cały art : Gazeta Wyborcza
|
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl