Zadania, które uczniowie sobie wyznaczyli wcale nie były łatwe, ponieważ temat dotyczył historii Żydów wrzesińskich z okresu międzywojennego, których we Wrześni już nie ma

Podobnie z zabytkami związanymi z religią judaistyczną i przedwojenną zabudową należącą do mieszkańców pochodzenia żydowskiego Uczniowie przeprowadzili wywiady z regionalnymi historykami, odwiedzili Muzeum Regionalne, przestudiowali stare fotografie i mapy. Ważnym punktem ich wędrówki śladami historii była rozmowa z panem Czesławem Pardelą, który wprawdzie nie jest rodowitym Wrześnianinem, ale jako mieszkaniec naszego miasta aktywnie działa na rzecz utrzymania pamięci po synagodze i miejscach związanych z historią swojego narodu. Elementem działań klasy Ib było odrestaurowanie pomnika jeńców wojennych: Polaków i Żydów, którzy pracowali przy budowie torów kolejowych, a w 1943 r. zostali zamordowani przez Niemców. W listopadzie grupa uczniów opracowała album, dokumentujący całość przedsięwzięcia, który został wysłany do Warszawy na konkurs zamykający projekt. Recenzenci z Żydowskiego Instytutu Historii wysoko ocenili wkład pracy naszych uczniów, którzy znaleźli się w gronie wyróżnionych czterech zespołów szkolnych z całej Polski. Oprócz nagród i dyplomu nasi uczniowie zdobyli dla liceum tytuł Szkoły Dialogu.

Teresa Jabłońska

The School of Dialogue From September to October 2009, class Ib students attending the High School in Września were realizing a project initiated by the Forum of the Dialogue between Nations in Warsaw. The effect of the two-month work of a few student teams was a multimedia presentation entitled ‘A walk around Września following the traces of history’. The tasks determined by the students were not easy to complete as they concerned the history of the Jews of Września between 1918 and 1939, who do not live in the town any more. A similar story relates to the monuments connected with the religion of Judaism as well as the pre-war buildings belonging to the inhabitants of Jewish origin. Our students interviewed regional historians, visited the Regional Museum and carefully studied old photographs and maps. One of the most important elements of ‘the walk’ was a talk to Czesław Pardela, who did not live in Września originally but is still actively involved in sustaining the memory of the synagogue and other places connected with the history of his nation. A part of the project covered renovating the monument of the war prisoners, both Polish and Jewish who worked on railroad construction. They were all killed in 1943 by German soldiers. In November, the students made an album documenting the whole venture. It was sent to Warsaw to take part in the contest finishing the whole venture. Reviewers from the Jewish Institute of History highly commended our students’ contribution honouring them as one of four teams in Poland. Apart from the prices and the diploma, our school was also confered the title of the School of Dialogue.

Adam Egiert