Na podstawie ich relacji oraz dokumentów i zdjęć spróbujemy także w formie przedstawienia/dramy odtworzyć najważniejsze fakty z życia tej żydowskiej rodziny. Z potomkami rodziny będziemy się kontaktować poprzez skype’a - zorganizujemy wideokonferencję, w czasie której Yair z Haify opowie nam historię swojego pradziadka, który zajmował się handlem w Murowanej Goślinie.

Tuż obok Gimnazjum nr 1 im. Hipolita Cegielskiego w Murowanej Goślinie znajdował się cmentarz żydowski. Dostrzegamy potrzebę uczenia tolerancji wobec Innego poprzez bezpośredni kontakt z osobami innych narodowości i religii. Realizując zadania z izraelskim partnerem chcielibyśmy ukształtować w sobie oraz w innych pośrednich odbiorcach projektu postawę tolerancji i akceptacji każdego człowieka niezależnie od jego pochodzenia, narodowości, wyznania, sprawności fizycznej i intelektualnej. Poznanie przez doświadczenie, kontakt face to face, współpracę i wspólne działanie jest do tego dobrą metodą.

Wartości, które są fundamentem ładu moralnego i prawnego w Europie ukształtowały także państwo Izrael. W trakcie projektu będziemy debatować więc o europejskości w Europie oraz europejskości w Izraelu, przeprowadzimy także dyskusję na temat tego, co z żydowskiej kultury i mentalności pozostało w Europie po Holokauście, a co w samym Izraelu po roku 1948.

Młodzi ludzie z Izraela oraz z Polski poprzez uczestnictwo w różnych warsztatch poznają

charaktertyczne elementy życia żeligijnego i kulturowego związanego z inną religią (judazim oraz chrześcijaństwo). Wierzymy, że nasze działania przyczynią się do budowania postawy toleracji i szukania w różnorodności tego, co piękne i dobre, tego, co łączy a nie dzieli[..]”. - Tak częściowo formulują swój projekt zatytułowany Kamienie Pamięci Agnieszka Drabczyk oraz Jakub Niewiński.

A wszystko zaczęło się od osobistego niedawnego spotkania w trakcie międzynarodowego zgrupowania w Krakowie i Oświęcimiu  pedagogów z Murowanej Gośliny oraz edukatorki   z Makifchet Holocaust Pedagogical  w Rishon le Zion w Izraelu – Sigal Greenfeld Mittelau. Dzieląc się swoimi wizjami spotkań młodzieży Izraela i Polski szybko zorientowali się, że myślą podobnie, że chcą, zachowując edukację historyczną, zbliżyć ze sobą młodych ludzi i na płaszczyźnie współczesności. Nie odłożyli tego pomysłu na nie wiadomą jaką przyszłość, ale od razu po powrocie do swoich domów opracowali plan takiego spotkania. Kwestią wydawać by się mogło najtrudniejszą miało być pozyskanie środków finansowych. Niczym nie zrażeni, pełni ufności i entuzjazmu skierowali  petycje do Komisji Europejskiej wskazując na program „Młodzież w Działaniu (Akcja 3.1 - Młodzież w  Świecie)”, do kancelarii Prezesa Rady Ministrów RP  - tu ubiegając się o środki  w ramach „Organizacji spotkań edukacyjnych  edukatorów i młodzieży polskiej i izraelskiej w Polsce”, wreszcie i do Fundacji  Wspomagania Wsi w ramach programu „Kultura bliska”. Udało się !!! Ich zamysł  wszędzie zyskał poklask, a co za tym idzie wymierne dotacje. To uskrzydliło koordynatorów projektu „Kamienie Pamięci”. Już na przełomie września i października młodzi ludzie z obu krajów spotkają się w Murowanej Goślinie (to spotkanie bez precedensu - młodzież izraelska będzie podejmowana nie w hotelu lecz w prywatnych domach swoich rówieśników, z wzajemnością przy listopadowym spotkaniu młodych ludzi w Izraelu), w Poznaniu, Dobrzycy, we Wrocławiu,  w Oświęcimiu, Krakowie i w  Warszawie.

O przebiegu projektu „Kamienie Pamięci” napiszemy w trakcie jego realizacji. Dzisiaj krótka relacja ze spotkania przygotowawczego  w dniach 16-17 sierpnia br., na które, na zaproszenie Komitetu Partnerskiego Ziemi Goślińskiej, Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP Filia w Poznaniu wraz z Kołem Wielokulturowości działającym przy Gimnazjum nr 1 im. H. Cegielskiego w Murowanej Goślinie,  przybyła Sigal z, pierwszy raz poza Izrael podróżującą, 16-letnią Lahav or Yam.

Wszystko, mówiła rozentuzjazmowana Sigal, po wylądowaniu w Poznaniu, przebiegało perfekcyjnie. Lot z Tel Avivu do Warszawy, skąd dalej do Poznania. Pogoda, jak w Izraelu, upalna. Nie skłaniająca jednak do ani chwili wytracania uwagi na nowe otoczenie. Przejmująca dla Sigal i Lahav była wizyta na cmentarzu żydowskim, złożenie kamieni pamięci na macewie Akiwy Egera. Z zaciekawieniem rozglądały się po placu Kolegiackim, jego zabudowie z siedzibą władz miasta. Z karty dań w „Republice Róż” wybrały pierogi ze śliwkami , o które trudno w Izraelu. Sigal wzruszyła się bukietem nagietek w wazoniku na stole. Jakub od razu zapewnił ją, że ma ich sporo w swoim w Murowanej Goślinie przydomowym ogródku... Sigal podarowała mu breloczek z mottem wpisanym weń po angielsku i w hebraw: Wszystko to, co cenne jest blisko nas. Pani Alicji Kobus Sigal przekazała piękny, srebrny Kielich kiduszowy. Jest na nim wytłoczony wizerunek Starej Jerozolimy. Piszącej te słowa Sigal zapięła na przegubie ręki cienką, czerwoną bransoletkę z wisiorkiem -  Gwiazdą Dawidową, to – żeby spełniło się moje oczekiwanie...

Wizyta w budynku Gminy przy ul. Stawnej 10, to kolejne momenty wzruszeń. Przede wszystkim opowieścią przewodniczącej Gminy Alicji Kobus o dziesięciu latach budowania tej Gminy. Sigal cały czas robiła zdjęcia. Z wykształcenia jest historykiem, nic więc dziwnego, że interesowały ją dzieje cmentarza, dzieje Synagogi w Poznaniu, historia życia Ireny Sendlerowej, której poświęcony był uroczysty koncert w Auli UAM w styczniu tego roku, ze specjalnie przez popularnego w Izraelu kompozytora Kobi Oshrata skomponowanymi utworami, wykonywanymi przez Orkiestrę Symfoniczną z Raanana, orkiestrę dzięki której Gmina na swoją Bożnicę, ma Torę. Ze wzruszeniem dotykała drewnianej starej żydowskiej ławy z jednej z wielkopolskich przedwojennych bożnic. Będzie ona cennym eksponatem w mającym powstać przy Gminie Muzeum Żydów Wielkopolskich.

Z Gminy mały spacer do dawnej Synagogi przy skwerze Akiwy Egera. I jak u każdego tu docierającego - zdumienie, że nadal funkcjonuje w niej powehmachtowska, obskurna dzisiaj pływalnia! Chwilę później zachwyt malowniczością i nastrojowością Starego Rynku, „z fasonem” przejażdżka  dorożką do Centrum Handlowego „Stary Browar”.

W Murowanej Goślinie dzień bardziej jeszcze intensywny, bo już stricte roboczy.

Odbyło się spotkanie z  zastępcą Burmistrza Miasta i Gminy Murowana Goślina Marcinem Bulińskim, który wraz z, tym razem w roli Wiceprzewodniczącej Rady Miejskiej - Alicją Kobus oraz dyrektorem Gimnazjum nr 1 im. Hipolita Cegielskiego - Justyną Furman serdecznie powitali Izraelki w szkole, zwracając uwagę na wyjątkowość  projektu „Kamienie Pamięci”.

Młodzi mieszkańcy Murowanej Gośliny (w większości członkowie Koła Wielokulturowości) oprowadzili swoją izraelską rówieśniczkę śladami goślińskich Żydów, odwiedzili kościół farny, spotkali się z Dariuszem Paprockim - historykiem z Izby Regionalnej Ziemi Goślińskiej. Ważna była także wizyta przy kamieniach pamięci na cmentarzu ewangelickim oraz żydowskim.

Agnieszka Drabczyk i Jakub Niewiński oraz młodzież z Koła Wielokulturowości pokazali gościom z Izraela miejsca, w których we wrześniu odbędą  się zajęcia warsztatowe z frotażu, z tworzenia mozaiki oraz happening na podstawie wybranego wiersza naszej Noblistki Wisławy Szymborskiej. Ważnym punktem wizyty Sigal i Lehaim była wspólna dyskusja z młodzieżą na temat programu wrześniowych działań, ustalenie szczegółów wreszcie, za pomocą skype’a wideokonferencja z grupą młodzieży z Izraela - pierwsze, na razie wirtualene poznanie się uczestników projektu. Za miesiąc wszyscy uścisną sobie dłonie realnie i realnie przystąpią do realizacji programu "Stones of memory roots" - "Kamienie pamięci".

Grażyna Banaszkiewicz

Zdjęcia: Grażyna Banaszkiewicz i Jakub Niewiński , wspolinicjator projektu Kamienie Pamieci.