Przez tysiąc lat naród żydowski żył na Syjonie, lecz przez kolejne dwa tysiące lat Syjon żył w swoim narodzie.
Przez lata diaspory i tułaczki, Syjon stanowił centrum naszego życia. Podczas modlitwy zwracamy się twarzą do Jerozolimy. Podczas uczty sederowej wypowiadamy następujące słowa: "W przyszłym roku w Jerozolimie". Modlimy się o deszcz na Syjonie, obchodzimy święto zbiorów. Okrywamy się żałobą na myśl o Jego zniszczeniu i płaczemy nad zburzeniem Świątyni. Spełnienie obietnicy danej w Torze było zawsze nadzieją:

I odmienię los mojego ludu izraelskiego,
tak, że odbudują spustoszone miasta
i osiedlą się w nich.
Nasadzą winnice i będą pić ich wino,
założą ogrody i będą jeść ich owoce.

(Amos 9:14)

Uczta

Dzisiaj zebraliśmy się tu, by ponownie potwierdzić naszą więź z Izraelem i wspólnie cieszyć się z jego odrodzenia. TuBi Szwat - Rosz Ha-Szana lailanot (Nowy Rok Drzew) - jest dniem, w którym natura zaczyna budzić się ze snu zimowego. Obchodząc to święto, podczas kolacji sederowej ponownie wyrażamy chęć uczestniczenia w odbudowie Medinat Israel i zamiany pustyni w kwitnące łąki.

Pierwszy kielich

W pierwszym kielichu wino jest białe i jest symbolem zimy. Pijąc, wspominamy ten czas, kiedy natura była pogrążona we śnie przez wiele miesięcy w oczekiwaniu na ciepło wiosny i początek corocznego cyklu odradzania się.

Sprawiasz, że rośnie trawa dla bydła
I rośliny na użytek człowieka,
By dobywał chleb z ziemi
I wino, które rozwesela serce człowieka,

Psalm (92:14-15)

Wypowiedzmy razem błogosławieństwo:

Baruch ata Haszem elokejnu melech haolam
borej pri hagafen

(Błogosławiony bądź Panie, Boże nasz, Królu Świata,
który stworzyłeś owoc winorośli.)

Pierwszy rodzaj owocu jaki spożywamy, by uczcić Tu BiSzwat, w całości nadaje się do jedzenia. Ma on nam przypomnieć o takich cechach wieku dziecięcego jak niewinność, wrażliwość, podatność na zranienie i miękkość.

Wypowiedzmy razem błogosławieństwo:

Baruch ata Haszem elokejnu melech haolam
borej pri haec

(Błogosławiony bądź Panie, Boże nasz, Królu Świata,
który stworzyłeś owoc drzewa.)

Wypiliśmy wino z owocu winorośli i zjedliśmy owoc drzewa figowego. Drzewa żywią nas. Korzystamy też z owoców drzew zasadzonych dla nas przez innych. Tak jak inni troszczą się o nasze dobro, my także mamy obowiązek troszczyć się o innych.

Gdy wspominamy nasze dzieciństwo, przywołujemy do pamięci wspomnienie pięknego, a jednocześnie praktycznego zwyczaju związanego z Hamisza Asar (15 Szwat) z czasów starożytnych w Palestynie. Gdy rodziło się dziecko - sadzono drzewo; cedr przy urodzeniu chłopca, a cyprys dla dziewczynki. Gdy dzieci dorastały i wkraczały w wiek odpowiedni do zawarcia małżeństwa, gałęzie tych drzew służyły do podtrzymania chupy czyli baldachimu ślubnego. W ten oto sposób łączono życie drzew z dwoma najważniejszymi wydarzeniami w życiu człowieka - narodzinami i małżeństwem. Wychowywano dzieci w miłości do drzew. Co więcej, dzięki temu zwyczajowi, z pokolenia na pokolenie stan zalesienia kraju był utrzymany.

Drugi kielich

W drugim kielichu, który wypijamy, znajduje się białe wino, lecz lekko zabarwione winem czerwonym. Symbolizuje to początek wiosny i ponowne przebudzenie się ziemi. O tej porze roku w Izraelu, różowe i białe kwiaty rozkwitają na zboczach gór i pagórków.

Wypowiedzmy razem błogosławieństwo:

Baruch ata Haszem elokejnu melech haolam
borej pri hagafen

(Błogosławiony bądź Panie, Boże nasz, Królu Świata,
który stworzyłeś owoc winorośli)

Drugi rodzaj owocu jaki spożywamy by uczcić Tu BiSzwat jest owocem o miękkiej skórce okrywającej jadalne wnętrze, co ma nam przypomnieć o tym okresie dzieciństwa, kiedy to już zaczęliśmy nabierać odporności na działanie świata zewnętrznego, lecz ciągle jeszcze dana nam była otwartość i podatność na zranienie tak charakterystyczne dla wieku młodego.

Izrael podobny jest do palmy daktylowej,
z której żadna część nie jest zmarnowana:
jej daktyle żywią,
jej lulawim używane są do błogosławieństw,
jej liście do krycia dachu domu, z jej włókien
splata się sznury, a plecionka z nich służy jako sito;
z jej grubego pnia buduje się domy.
Tak też jest z Izraelem, w którym nie ma marnotrawstwa.

(Bereszit Raba 41)

Wypowiedzmy razem błogosławieństwo:

Baruch ata Haszem elokejnu melech haolam
borej pri haec

(Błogosławiony bądĽ Panie, Boże nasz, Królu Świata,
który stworzyłeś owoc drzewa.)

Erec zawat chalaw udwasz
Zawat chalaw udwasz
Erec zawat chalaw
Zawat chalasz udwasz

(Kraj płynący mlekiem
Płynący mlekiem i miodem
Kraj płynący mlekiem
Płynący mlekiem i miodem)

Ze wszystkich roślin świata, drzewa pod wieloma względami, są najwspanialsze. Nie tylko dlatego, że człowiek korzysta z nich na wiele różnych sposobów: je owoce, ścina je, by wykorzystać wszystkie jego inne właściwości, ale również dlatego, że drzewa oddziaływają na nasze zmysły. Człowieka wypełnia uczucie zachwytu, podziwu i radości gdy dostrzega ponowne budzenie się natury do życia; gdy obserwuje jak z roku na rok drzewo rośnie, gdy dostrzega pierwsze soki, które zaczynają żywiej w nim płynąć wraz z odchodzeniem zimy; zachwyca się pięknem pierwszych jego pąków, a potem pełnią jego rozkwitu. Ci z nas, którzy w pędzie życia codziennego nie dostrzegają jego piękna, wiosną docenią przecież cień, którym ono nas obdarza podczas odpoczynku w gorący letnie dzień. A ponadto, któż oprze się widokowi wspaniałych kolorów liści drzew jesienią, ich barwnych kompozycji począwszy od jasnych żółci do brązów, od jaskrawych czerwieni do głębokiej purpury; kolorów, którymi tak hojnie ubarwia natura liście drzew każdej jesieni. Niebywałe to piękno poprzedza zimę, kiedy to mamy wrażenie, że wszystko uległo przemianie, wszystko zamarło. Człowieka jednak pociesza wtedy świadomość wieczności trwania natury, jego wiara, z którą spokojnie oczekuje ponownego odrodzenia się świata.

Trzeci kielich

Wino w trzecim kielichu jest czerwone z niewielką domieszką wina białego, co ma symbolizować pełne nadejście wiosny. Czerwone tulipany rozkwitają w Izraelu, upiększając swą barwą cały kraj. Wraz z nadejściem wiosny, ziemia ogrzewa się i mięknie.

Wypowiedzmy razem błogosławieństwo:

Baruch ata Haszem elokejnu melech haolam
borej pri hagafen

(Błogosławiony bądź Panie, Boże nasz, Królu Świata,
który stworzyłeś owoc winorośli)

Trzeci rodzaj owocu jaki spożywamy, by uczcić Tu Biszwat ma twardą skórkę i wypełniony jest wieloma pestkami, co ma symbolizować trzeci okres życia człowieka - wiek dojrzały. Człowiek nauczył się już bronić przed światem otaczającym go, stąd też twarda skórka owocu. Jako dorośli osiągnęliśmy również pełnię sił życiowych, pełnię energii - stąd też wiele pestek jakimi wypełnione jest wnętrze owocu.

Wypowiedzmy razem błogosławieństwo:

Baruch ata Haszem elokejnu melech haolam
borej pri haec

(Błogosławiony bądź Panie, Boże nasz, Królu Świata,
który stworzyłeś owoc drzewa)

Jak dobre są twe namioty - Pieśń podziwu dla Dzieci Izraela, w której mowa jest o wyjątkowości tych, którzy żyją razem w harmonii.

Hine ma tow umanaim
Szewet achim gam jachad

(Jak dobrze i przyjemnie
Gdy bracia też siedzą razem)

Podobnie jak natura, która przechodzi przez wiele cykli, my również możemy stać się niewrażliwi na naturę, która nas otacza. Przeczytajmy ten fragment z "Grzechu Ziemiobójstwa", by uświadomić sobie raz jeszcze, że delikatna równowaga świata musi być zachowana.

"Grzech Ziemiobójstwa"

Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię.
A ziemia była pustkowiem i chaosem;
ciemność była nad otchłanią,
a Duch Boży unosił się nad powierzchnią wód.

Na początku wieku postępu technicznego, człowiek
przeformował oblicze nieba i ziemi. Ziemi nadał
nowy kształt dynamitem i buldożerami, a pustkę
niebios wypełnił spalinami i dymem z fabryk.

Potem rzekł Bóg: Niech powstanie sklepienie pośród wód
(...) Niech się zbiorą wody spod nieba na jedno miejsce
i niech się ukaże suchy ląd.

Potem człowiek wydobył z wnętrza ziemi ropę
i rozlał ją na powierzchni wód aż pokryła
plażę grubym płaszczem szlamu. Spłukał żyzną
glebę z urodzajnych równin i zatopił ją
w głębinach oceanu. Odpadami z kopalni napełnił
doliny, a handlarze ziemi równali pagórki i wzgórza.
Człowiek powiedział: "No cóż, jak interes, to interes".

Potem rzekł Bóg: Niech się zazieleni ziemia zieloną trawą

wydającą nasienie i drzewem owocowym,

rodzącym według rodzaju swego owoc,

w którym jest jego nasienie na ziemi! (...)

Niech wyda ziemia istotę żywą według rodzaju jej (...)

I tak się stało. (...) I widział Bóg, że to było dobre.

Ale człowiek jeszcze nie czuł się pewnie.
Doszedł do wniosku, że komary są bardzo irytujące,
więc zabijał je za pomocą DDT. I tak umarły ptaki.
A człowiek powiedział: "Jaka szkoda."
W imię tworzenia nowych rodzajów broni,
człowiek pozbawił drzewa w lasach liści.
Napełnił rzeki i strumienie
ściekami z fabryk - a jego dzieci tylko z książek
historycznych wiedziały, że można było w nich kiedyś łowić ryby.

I stworzył Bóg człowieka na obraz swój.
Na obraz Boga stworzył go (...)
I błogosławił im Bóg, i rzekł do nich Bóg:
Rozradzajcie się i rozmnażajcie się,
i napełniajcie ziemię, i uczyńcie ją sobie
poddaną; panujcie nad rybami morskimi
i nad ptactwem niebios, i nad wszelkimi
zwierzętami, które się poruszają po ziemi.

Tak więc człowiek przetwarzał i przetwarzał
naturę i coraz bardziej pokrywał ziemię
odpadami swej działalności, aż ostatnie
ŹdĽbło trawy stało się czarne od smoły asfaltu,
a niebo spopielało od dymu.
A wody rzek cuchnęły, aż ucichł śpiew ptaków,
a dzieci nie mogły już biegać po chłodnej od rosy
trawie. W ten oto sposób uczynił człowiek ziemię sobie
poddaną i uczynił ją na swe podobieństwo,
a w imię postępu technicznego odebrał jej życie...

... Aż ziemia nie miała już kształtu i opustoszała,
a ciemność znów była nad otchłanią,
a człowiek był tylko bolesnym wspomnieniem w pamięci Boga.

Czwarty kielich

Czwarty kielich wypełniony jest już tylko winem czerwonym, co symbolizuje pełnię rozkwitu lata. Dojrzewa zboże, a kwiaty pokrywają łąki. W ciągu najbliższych miesięcy natura obdarzy nas mnogością gatunków swych owoców byśmy mogli się nimi cieszyć i aby je spożywać.

Wypowiedzmy razem błogosławieństwo

Baruch ata Haszem elokejnu melech haolam
borej pri hagafen

(Błogosławiony bądź Panie, Boże nasz, Królu Świata,
który stworzyłeś owoc winorośli)

Czwarty rodzaj owocu jaki spożywamy, by uczcić Tu BiSzwat, ma bardzo twardą skórkę i trudno dostać się do jego wnętrza. Ma to nam przypomnieć o możliwych pułapkach wieku średniego; pułapkach stania się twardym i zamkniętym. Musimy zawsze pozostawać otwarci na przyjęcie nowych idei i koncepcji.

Haszkedija porachat
Weszemesz paz zorachat
Ciporim merosz kol gag
Mewasrot et bo hechag
Tu biszwat higija
Chag hailanot

(Mały orzeszek migdałowy kwitnie
I słońce lśni czystym złotem
Ptaki ze szczytu każdego dachu
Obwieszczają nadejście święta:
Tu Biszwat nadeszło
Święto Drzew.)

W Święto Tu BiSzwat pamiętamy również o tym, że Tora opisuje Izrael jako kraj obdarzony błogosławieństwem siedmiu rodzajów płodów rolnych:

Gdyż Pan, Bóg Twój, wprowadza cię do ziemi pięknej
do ziemi gdzie bystre rzeki i Źródła tryskają
w dolinie i na górze;
Do ziemi pszenicy, jęczmienia, winnej latorośli,
drzewa figowego i drzewa granatu, do ziemi
drzewa oliwnego, oliwy i miodu.

(Deut. 8:7-8)

Na cześć tych właśnie siedmiu rodzajów płodów rolnych Izraela odczytajmy teraz siedem fragmentów dotyczących natury, jej piękna i ważności.

Jeśli będziesz oblegał jakieś miasto (...) nie niszcz jego drzew podnosząc na nie siekierę, bo z nich możesz się żywić; nie wycinaj ich więc (...).

(Deut. 20;19)

Sprawiedliwy wyrośnie jak palma,
Rozrośnie jak cedr Libanu.

(Psalm 92:13)

Nie wolno mieszkać w mieście, w którym nie ma ogrodów.

(Jeruszalmi 114)

Kiedy wejdziesz do tej ziemi, będziesz ją uprawiał - rzekł Wszechmocny - niech będzie błogosławione Imię Jego - do Dzieci Izraela: Mimo, iż znajdziesz kraj pełen dóbr nie powiesz - Nie zrobię nic i nic nie zasadzę - lecz będziesz pragnął uprawiać ziemię.

(Midrasz Tanhuma)

Wszystkie drzewa zostały stworzone ku radości stworzeń Bożych.

(Bereszit Raba13)

Niech się rozweseli pustynia
i spieczona ziemia;
niech się rozraduje i zakwitnie step!

(Izajasz 35:1)

A spustoszony kraj będzie uprawiany zamiast być pustkowiem na oczach wszystkich przechodniów,
I będą mówić: Ten kraj niegdyś spustoszony, stał się podobny do ogrodu Eden.

(Ezechiel 36:34-35)

Ostatni, czwarty rodzaj owocu jaki spożywamy, ma bardzo twardą skórę, ale znany jest również w miękkiej postaci. Twardość wieku podeszłego można przetworzyć na miękkie pożywienie, co jest symbolem ciągle powtarzającego się cyklu życia: gdy jeden człowiek umiera, życie innego dopiero się zaczyna. Tak trwa świat.

Wypowiedzmy razem błogosławieństwo:

Baruch ata Haszem elokejnu melech haolam,
bore minej mzonot.

(Błogosławiony bądź Panie, Boże nasz, Królu Świata, który stworzyłeś różne rodzaje pożywienia.)

Modlitwa na zakończenie

Niech będzie Twoją wolą,
o Boże naszych przodków,
aby poprzez spożycie tych owoców,
które pobłogosławiliśmy, drzewa w Izraelu
ponownie odrodziły się, okryły się kwiatem i rozrosły.

Niech drzewa, które zasadziliśmy w Izraelu
uczynią Go jeszcze piękniejszym
i niech pomnożą błogosławieństwo Syjonu.

Tak więc dzięki Ci składamy Boże,
Borej haec uworej pri haec
- któryś stworzył drzewo
i któryś stworzył owoc drzewa.

Modlimy się, aby ten uroczysty seder ku czci Tu BiSzwat był dla nas inspiracją i by uczynił nas wrażliwszymi na dary natury. Oby wkrótce nadszedł ten dzień, w którym sami zasadzimy drzewo w Izraelu wypełniając przykazanie.

/zrodlo: jewish.org.pl/