Szofar |
R O S Z__H A S Z A N A | |
Podstawową micwą na Rosz HaSzana (żydowskiego Nowego Roku) jest słuchanie dźwięku szofaru, lepiej w synagodze, idealnie - jako część służby modlitewnej, ale miejsce nie jest sprawą zasadniczą - ważne jest, by słuchać.
Szofar to róg koszernego zwierzęcia (z usuniętym szpikiem kostnym).
* Kiedy się dmie Szofar:
Tora traktuje Rosz HaSzana jako "dni dęcia w szofar”, ponieważ według Tory Rosz HaSzana jest też dniem „koronacji Króla”.
Rosz
HaSzana świętujemy przez dwa dni, tak więc należy usłyszeć szofar za
dnia w ciągu tych dwóch dni - chyba że pierwszego dnia wypada Szabat, w
takim przypadku dmie się w szofar dopiero drugiego dnia.
Chociaż
dęcie w szofar może być na przestrzeni całego dnia, aż do zachodu
słońca, tradycyjny czas dla słuchania szofaru to poranne godziny, po
przeczytaniu wersetów Tory, przed modlitwą Musaf (dodatkowa modlitwa
recytowana w Szabat i święta).
Zgodnie z tradycją dmie się w szofar kilkakrotnie w czasie trwania Musaf (dodatkowa, odmawiana m.in. w Rosz HaSzana modlitwa.)
* Co to znaczy dla nas „Dęcie w Szofar”?
Tora
nie wyjaśnia precyzyjnie, dlaczego powinniśmy słuchać dźwięków szofaru
na Rosz HaSzana. Jednakże Rabin Saadia Gaon wyklarował listę 10 powodów
tej jakże wyjątkowej micwy:
1. Na Rosz HaSzana ‚koronujemy' Haszem jako Króla Świata. Gromkie trąbienie wzywa do przeżycia tego ekscytującego wydarzenia.
2.
Ten donośny i przenikliwy dźwięk sprawia, że obudzą się dusze ospałe,
zagubione we własnych problemach bądź tonące w samozadowoleniu.
3. Przywołuje wspomnienia eksplozji fanfar, słyszanych, gdy B-g zstąpił na górę Synaj by darować nam Torę.
4. Powtarza wołania proroków, którzy wzywali Izrael do sprostowania swoich błędów i powrotu do B-ga i Jego przykazań.
5. Przypomina nam o okrzykach wojennych naszych wrogów, którzy weszli do Świątyni w Jerozolimie i ją zniszczyli.
6.
Wykonany z baraniego rogu, szofar przypomina ofiarę Izaaka , który
został zbawiony, gdy B-g wskazał Abrahamowi baranka, przeznaczonego na
ofiarę (zamiast Izaaka).
7. Donośny i przenikliwy dźwięk ‚budzi’ nas i napełnia nas bojaźnią przed B-giem.
8.
Zapowiada dzień sądu po upływie dni, które prorok opisuje jako "dzień
szofaru i alarmu przeciwko miastom obronnym i wysokim basztom" (Zefania
1:16)
9. Daje nam
nadzieję, odzwierciedlając dźwięk "wielkiego szofara", który wezwie
naród żydowski, rozproszony po całej Ziemi, gdy przyjdzie Mesiasz.
10. Przypomina nam o zmartwychwstaniu, o którym czytamy "mieszkańcy ziemi ... słychać szofar "
* Dęcie w Szofar - jak się odbywa.
Człowiek,
który dmie w szofar stoi na bimie („trybuna” w przedniej części
synagogi). Rytuał zaczyna się od recytowania zbioru wierszy z Techilim
(Księgi Psalmów), a następnie dwóch błogosławieństw: pierwszym jest
błogosławieństwo Szehechejanu, dziękując B-gu za przyznanie nam jeszcze
jednego roku życia, pozwalając nam raz jeszcze usłyszeć dźwięk szofaru;
drugie błogosławieństwo do B-ga "kto uświęcił nas swoimi przykazami i
rozkazał usłyszeć dźwięk szofaru".
Melodia
dęcia w szofar zawiera trzy rodzaje dźwięków: tekiah , długi - podobny
do szelestu - szewarim , seria trzech krótkich „jęków”; i teruah , co
najmniej dziewięć „ogłuszających” staccato.
Pierwsze dęcia w szofar składają się z następujących 30 „fanfar”:
Tekiah-shevarim-teruah-tekiah
Tekiah-shevarim-teruah-tekiah
Tekiah-shevarim-teruah-tekiah
Tekiah-shevarim-tekiah
Tekiah-shevarim-tekiah
Tekiah-shevarimtekiah
Tekiah-teruah-tekiah
Tekiah-teruah-tekiah
Tekiah-teruah-tekiah gedolah (wyjątkowo długi dźwięk)
* Kto powinien słuchać Szofaru?
Teoretycznie
rzecz biorąc, tylko dorośli mężczyźni (po bar micwie, czyli po
ukończeniu 13 lat życia) są zobowiązani do słuchania szofaru. Jednak
również kobiety zdecydowanie powinny starać się wypełnić tę micwę (w
praktyce, jest opinią, że odkąd kobiety przyjęły tę micwę, stało się dla
nich również obowiązkowe), a nawet małe dzieci powinny być zabierane do
synagogi, aby usłyszeć dźwięk szofaru. W końcu szofar przemawia do
duszy każdego Żyda.
* Techniki i przepisy
dotyczące
dęcia w szofar są dość skomplikowane, tak więc tylko ten, który dobrze
ich poznał, powinien dąć w szofar . (Istnieje możliwość z nimi się
zapoznać, ponieważ zostały skodyfikowane przez pierwszego Rebbego
Chabadu w Szulchan Aruch).
* Jak wygląda koszerny szofar?
Talmud
mówi, że rogi wszystkich koszernych zwierząt są koszerne dla wykonania
szofarów , z wyjątkiem rogu wołu, który nie jest nazywany "szofarem",
ale "kerenem" i porożami, które nie są uważane za szofary "puste" i
poroża są stałe (wypełnione).
Jednak
ze wszystkich możliwości, preferowanym źródłem do wykonania szofarów
jest baranek, z dwóch następujących powodów: 1. Przywołuje baranka,
który został ofiarowany przy „słynnej” biblijnej „próbie Abrahama”,
który był gotowy poświęcić jedynego ukochanego syna swojego dla B-ga. 2.
Jego zakrzywiony kształt symbolizuje pokorę, którą czujemy, gdy stoimy
przed B-giem.
W czasach starożytnych dźwięki szofaru stanowiły część służby w Świątyni oraz wezwania do walki w czasach wojennych.
Dzisiaj, oprócz Rosz HaSzana, szofar zazwyczaj brzmi jeszcze:
1. W miesiącu Elul, każdego ranka - wołanie do B-ga, przygotowanie się do Rosz HaSzana.
2. Na koniec Jom Kippur .
Na zakończenie
Mistrzowie
chasydzcy uczą nas, że brzmienie szofara jest podobne do płaczu
dziecka, pragnącego zjednoczyć się z ukochanym rodzicem.
Brak
słów, aby wyrazić tę tęsknotę, która jest tak głęboka, tak pierwotna i
tak prawdziwa. Więc weź udział w słuchaniu brzmienia szofaru,
przygotowując siebie - swoją duszę do nadejścia Rosz Haszana.
|
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl