Gmina żydowska - Stosunek Judaizmu do ateizmu

KONTAKT

BIURO

Kliknij TUTAJ

Wsparcie finansowe Gminy

Numery kont info

POLUB NAS :)

Nasz You Tube

NOWE

POPULARNE

The National Library of Israel

Posen Library

KLIK

Kalendarz

TSKZ

Portal Chaim

Portal o Żydach, artystach i kulturze

Bar Micwa Ryana

Kliknij TUTAJ

Blog Leona Jedwabia z Australii

Moja podróz przez Holokaust

Koszerne produkty

Chabad

Szalom TV

KOL POLIN

Archiwum

Stosunek Judaizmu do ateizmu

komentarze, opinie...

Ciekawe, że w poglądzie judaizmu na ateizm dominuje zdziwienie, jak można być tak irracjonalnym jak ateista.

Ateista wierzy bowiem w absurd: że skomplikowany, potężny, inteligentnie stworzony świat jest efektem powstania... czegoś z niczego - w efekcie... przypadku.

Stosunek judaizmu do ateizmu scharakteryzować mogą pewnie najlepiej takie określenia jak zdziwienie, zaskoczenie, niedowierzanie wobec manifestowanej przez ateizm irracjonalności. Judaizm uznaje bowiem istnienie Boga za centralny element swojego systemu filozoficznego i etycznego. Religijnych Żydów o istnieniu Boga przekonują od tysięcy lat zarówno Tora, historia narodu żydowskiego jak i – przede wszystkim – fakt, że człowieka otacza precyzyjnie skonstruowany i funkcjonujący świat, więc wiara w nieistnienie Boga, którą reprezentuje ateizm (najczęściej jest on nie tyle ateizmem, co antyteizmem), jest czymś kompletnie judaizmowi obcym i dla niego nielogicznym.

Paradoksalnie, w okresie trudnej koegzystencji kultury greckiej z kulturą Żydów (ostatnie stulecia p.n.e.), o ateizm oskarżani byli Żydzi. Podstawą tych zarzutów był fakt, że wyłącznie oni czcili Boga niewidzialnego, bo – zgodnie z prawem Tory – nigdy i nigdzie nie pojawiał się Jego wizerunek. Politeiści greccy, przyzwyczajeni do czczenia posągów bóstw, twierdzili, że Żydzi nie wierzą w żadnego Boga, skoro ich Boga nie można zobaczyć.

Stanowisko to przywołuje Psalm 115: „Czemu mają mówić poganie: »A gdzie jest ich Bóg?«; Nasz Bóg jest w niebie; czyni to wszystko, co zechce. Ich bożki to srebro i złoto, wytwór rąk ludzkich”.

Niewidzialny Bóg Jisraela przekraczał najwyraźniej intelektualne ramy ówczesnych kultur.

Zagadnienie ateizmu nie zajmuje wiele miejsca w religijnych tekstach żydowskich, ponieważ zjawisko to jest – historycznie rzecz biorąc – stosunkowo nowe. O ludziach, którzy nie wierzą w Boga, wspominają Psalm 53: „Mówi głupiec w swoim sercu »Nie ma Boga«, oni stali się popsuci, popełniają ohydną niesprawiedliwość, nie ma takiego, który dobrze czyni” i Psalm 14: „Bóg patrzy z wysoka na synów ludzkich, sprawdzając, czy jest wśród nich rozumny, który by szukał Boga”. Już w tym stwierdzeniu zawiera się pogląd judaizmu na ateizm: utożsamianie wiary w nieistnienie Boga z brakiem rozsądku, ze stanowiskiem irracjonalnym (na określenie głupca użyte jest tu słowo nawal, które jest jednocześnie imieniem ukaranego przez Boga męża Abigail – symbolu człowieka pozbawionego rozumu i elementarnej logiki).

Gdy człowiek utożsamia nierozsądnie wiedzę lub inteligencję z mądrością, popełnia błąd prowadzący do ateizmu: ponieważ istnienia Boga nie da się udowodnić przy pomocy metod, które umożliwia zawsze przecież ograniczona ludzka wiedza, człowiek wybiera wiarę w nieistnienie Boga, które to nieistnienie przecież również nie da się udowodnić. W ten sposób ateista wykazuje, że obca jest mu mądrość – czyli głębsze rozumienie rzeczywistości, bowiem z dwóch niedających się udowodnić możliwości wybiera tę, która w efekcie trwale pozbawia ludzkość jedynego transcendentnego autorytetu w sprawach etyki (jak napisał Dostojewski w Braciach Karamazow: „gdzie nie ma Boga, tam wszystko jest dozwolone”). Konsekwencje takiego wyboru muszą być złe, bo człowiek bez tego autorytetu z zasady skłania się nie ku temu, co dobre, ale ku temu, co dobre dla niego. Judaizm postrzega wiec ateizm jako opowiedzenie się po stronie braku mądrości, w głębszym, życiowym rozumieniu tego słowa.

Ateizm nie istniał w starożytnym Jisraelu i pierwsze Oświadczenie (Przykazanie) Dekalogu (Istnienie Boga: „Ja będę ci Adonaj, twoim Bogiem (...). Nie wolno ci mieć innych bogów oprócz Mnie”) jest interpretowane nie jako zakaz niewiary w Boga, ale jako zakaz czczenia innych bogów, oprócz Jednego i Jedynego Boga Jisraela. Religijność była tak silnie wpisana w każdy aspekt żydowskiego życia, że ateizm był zupełnie niewyobrażalny, a zagrożenie widziano wyłącznie ze strony obcych religii (politeistycznych), w ich oddziaływaniu na wiarę Żydów.

W Talmudzie określeniem najbliższym sensowi słowa „ateista” jest kofer beikar, czyli ktoś, kto odrzuca uznanie istnienia Boga i twierdzi (nierozumnie!), że rzeczywistość jest dziełem ślepego trafu, a nie precyzyjnego projektu.