76 Rocznica Wybuchu II WŚ |
IIwojna światowa – największy konflikt
zbrojny w historii świata, trwający od 1 września
1939 roku do 2 września
1945 roku (w
Europie do 8 maja
1945),
obejmujący zasięgiem działań wojennych prawie całą Europę,
wschodnią
i południowo-wschodnią Azję, północną Afrykę,
część Bliskiego Wschodu i wszystkie oceany. Niektóre epizody
wojny
rozgrywały się nawet w Arktyce i Ameryce Północnej. Poza większością państw europejskich i ich koloniami, brały w niej udział państwa Ameryki Północnej i Ameryki Południowej oraz Azji. Głównymi stronami konfliktu były państwa Osi i państwa koalicji antyhitlerowskiej (alianci). W wojnie uczestniczyło 1,7 mld ludzi, w tym 110 mln z bronią. Według różnych szacunków zginęło w niej od 50 do 78 milionów ludzi. Za datę rozpoczęcia wojny przyjmuje się 1 września 1939 roku – atak Niemiec na Polskę. 3 września przystąpiły do wojny Wielka Brytania i Francja (w piśmiennictwie zachodnim podaje się czasami tę drugą datę jako początek wojny światowej). Niektórzy historycy za początek wojny światowej uznają wojnę chińsko-japońską, rozpoczętą 7 lipca 1937 roku najazdem wojsk japońskich, jednakże aż do 1941 roku konflikt ten pozostawał lokalny. W historiografii radzieckiej i aktualnie rosyjskiej używane jest pojęcie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, rozpoczęła się ona 22 czerwca 1941 roku atakiem niemieckim a zakończyła w dniu 9 maja 1945 roku. Formalnie USA wojnę rozpoczęły 7 grudnia 1941 roku w wyniku japońskiego ataku na Hawaje – na bazę amerykańskiej marynarki wojennej Pearl Harbor wyspie Oʻahu. Zapowiedzią nadchodzącego konfliktu był wzrost nastrojów nacjonalistycznych i dążeń ekspansywnych ze strony państw Osi, wyrażający się w aneksji Mandżurii przez Japonię we wrześniu 1931, ataku rządzonych przez Benito Mussoliniego Włoch na Abisynię (wojna włosko-abisyńska 1935-1936), trwającej od 1937 roku wojnie chińsko-japońskiej oraz godzącym w niepodległość i integralność Czechosłowacji układzie monachijskim (październik 1938). W Hiszpanii od 1936 roku trwała krwawa wojna domowa, w której starły się interweniujące państwa faszystowskie i Francja, Meksyk, Brazylia oraz ZSRR Józefa Stalina. II wojnę światową poprzedziły też agresywne zachowania ze strony rządzonej przez Adolfa Hitlera III Rzeszy, jak: remilitaryzacja Nadrenii w 1936 roku, Anschluss w marcu 1938, przyłączenie tzw. Sudetów w październiku 1938 oraz aneksja Kłajpedy i Czech w marcu 1939. Ze strony Włoch kolejnym przykładem złamania prawa międzynarodowego i ekspansjonizmu było zajęcie Albanii wiosną 1939 roku. opę, wschodnią i południowo-wschodnią Azję, północną Afrykę, część Bliskiego Wschodu i wszystkie oceany. Niektóre epizody wojny rozgrywały się nawet w Arktyce i Ameryce Północnej. Poza większością państw europejskich i ich koloniami, brały w niej udział państwa Ameryki Północnej i Ameryki Południowej oraz Azji. Głównymi stronami konfliktu były państwa Osi i państwa koalicji antyhitlerowskiej (alianci). W wojnie uczestniczyło 1,7 mld ludzi, w tym 110 mln z bronią. Według różnych szacunków zginęło w niej od 50 do 78 milionów ludzi. Za datę rozpoczęcia wojny przyjmuje się 1 września 1939 roku – atak Niemiec na Polskę. 3 września przystąpiły do wojny Wielka Brytania i Francja (w piśmiennictwie zachodnim podaje się czasami tę drugą datę jako początek wojny światowej). Niektórzy historycy za początek wojny światowej uznają wojnę chińsko-japońską, rozpoczętą 7 lipca 1937 roku najazdem wojsk japońskich, jednakże aż do 1941 roku konflikt ten pozostawał lokalny. W historiografii radzieckiej i aktualnie rosyjskiej używane jest pojęcie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, rozpoczęła się ona 22 czerwca 1941 roku atakiem niemieckim a zakończyła w dniu 9 maja 1945 roku. Formalnie USA wojnę rozpoczęły 7 grudnia 1941 roku w wyniku japońskiego ataku na Hawaje – na bazę amerykańskiej marynarki wojennej Pearl Harbor wyspie Oʻahu. Zapowiedzią nadchodzącego konfliktu był wzrost nastrojów nacjonalistycznych i dążeń ekspansywnych ze strony państw Osi, wyrażający się w aneksji Mandżurii przez Japonię we wrześniu 1931, ataku rządzonych przez Benito Mussoliniego Włoch na Abisynię (wojna włosko-abisyńska 1935-1936), trwającej od 1937 roku wojnie chińsko-japońskiej oraz godzącym w niepodległość i integralność Czechosłowacji układzie monachijskim (październik 1938). W Hiszpanii od 1936 roku trwała krwawa wojna domowa, w której starły się interweniujące państwa faszystowskie i Francja, Meksyk, Brazylia oraz ZSRR Józefa Stalina. II wojnę światową poprzedziły też agresywne zachowania ze strony rządzonej przez Adolfa Hitlera III Rzeszy, jak: remilitaryzacja Nadrenii w 1936 roku, Anschluss w marcu 1938, przyłączenie tzw. Sudetów w październiku 1938 oraz aneksja Kłajpedy i Czech w marcu 1939. Ze strony Włoch kolejnym przykładem złamania prawa międzynarodowego i ekspansjonizmu było zajęcie Albanii wiosną 1939 roku. |
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl