Odsłonięcie pomnika upamiętniającego XVII-wieczny cmentarz żydowski w Pile

Ponad dwa lata temu przystąpiono do planowania jednej z najnowszych inwestycji Szkoły

Policji w Pile, jaką była rozbudowa bazy dydaktycznej (hali sportowej) i budowa nowych

obiektów sportowych na terenie Szkoły. Przygotowując się do rozpoczęcia prac, uzyskano

odpowiednie zgody Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu. Jednakże wkrótce okazało się, że

część planowanych inwestycji umiejscowiona będzie w pobliżu byłego (zlikwidowanego w

jednakże nie było tam żadnych widocznych śladów mogących świadczyć o tym, że był tam

kiedykolwiek cmentarz żydowski.

Przed przystąpieniem do budowy przeprowadzono rozmowy z Michaelem Schudrichem –

Naczelnym Rabinem Polski, który razem z Alicją Kobus - Wiceprzewodniczącą Rady

Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP oraz Przewodniczącą Związku Gmin

Wyznaniowych Żydowskich Oddział w Poznaniu, gościł w Szkole. Po wnikliwych analizach,

udokumentowaniu i konsultacji z Komitetem Ochrony Cmentarzy Żydowskich w Europie

oraz porozumieniu się z Komisją Rabiniczną ds. Cmentarzy w Warszawie, pilska Szkoła

Policji otrzymała zgodę na przeprowadzenie prac. Dzięki temu przy pomocy środków

pozyskanych z Komendy Głównej Policji i przy zaangażowaniu Urzędu Miasta w Pile, w

maju ubiegłego roku dokonano otwarcia obiektów sportowych pilskiej Szkoły Policji, którego

dokonał ówczesny Komendant Główny Policji gen. insp. dr Marek Działoszyński.

Efektem nawiązanej współpracy była także idea powstania pomnika upamiętniającego XVII-

wieczny cmentarz żydowski. Dzięki podjętym działaniom została ocalona pamięć o dawnych

żydowskich mieszkańcach Piły, którzy stanowili o wielokulturowości i tożsamości miasta. W

prace upamiętnienia kirkutu (cmentarza żydowskiego) włączyła się także Gmina Piła.

Na terenie Szkoły (od strony ulicy Konopnickiej) stanął pomnik, który zaprojektował prof.

nadzw. Janusz Marciniak z Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, pracujący z dr. inż.

arch. Eugeniuszem Skrzypczakiem z tej samej uczelni. Granitowy pomnik ma kształt gwiazdy

Dawida. Jak mówi jego projektant prof. Marciniak: „Starałem się, aby pomnik był oszczędny

i minimalistyczny w formie, a jednocześnie pełen treści. Kolor granitu przywodzi na myśl

ludzkie prochy. Płyta została umocowana na stalowej konstrukcji, aby stworzyć wrażenie, że

gwiazda unosi się nad ziemią. Pomnik jest jak otwarta księga, która zaprasza do czytania.

Lekko podniesiony wierzchołek gwiazdy został – zgodnie z tradycją – skierowany na wschód

(w stronę Jerozolimy). Na jego gładkiej powierzchni, jak w lustrze, odbija się niebo i drzewa.

Pod gwiazdą znajduje się betonowa replika jej cienia. To podstawa pomnika i jednocześnie

symboliczna pieczęć pamięci o ludziach pochowanych w tym miejscu oraz podkreślenie

trwałości tej pamięci”. Na monumencie znajduje się m.in. napis eksponujący religijny i

historyczny charakter pomnika oraz przesłanie etyczne o znaczeniu pamięci – „Jak

pamiętamy, tak będziemy pamiętani”. Jego fundatorami są Szkoła Policji w Pile oraz Urząd

Miasta Piły.

Uroczyste odsłonięcie pomnika planowane jest w dniu 2 czerwca (wtorek) o godz. 10.00.

Przedsięwzięcie zostanie zorganizowane we współpracy z Urzędem Miasta Piły i Związkiem

Gmin Wyznaniowych Żydowskich Oddział w Poznaniu. Uroczystość rozpocznie się w auli

Szkoły Policji wykładem okolicznościowym „Wyspa pamięci” wygłoszonym przez prof.

Marysię Galbraith z Uniwersytetu w Alabamie. Następnie, ok. godz. 10.30 uczestnicy

uroczystości przejdą pod pomnik, gdzie odbędzie się uroczysta zbiórka połączona z

przemówieniami gości, odsłonięciem monumentu, a także odmówieniem Kadiszu. W

uroczystości uczestniczyć będą przedstawiciele różnych wyznań i religii, instytucji,

organizacji, służb mundurowych oraz władze powiatu i gminy, media oraz mieszkańcy Piły.

Szczegółowych informacji udziela kierownik Sekcji Prezydialnej Szkoły Policji w Pile

podinsp. Dorota Witkowska, Tel. 67 352 21 60, tel. kom. 695 820 161, e-mail:

Ten adres email jest ukrywany przed spamerami, włącz obsługę JavaScript w przeglądarce, by go zobaczyć

Anna Fons