Cmentarz w Trzemesznie potrzebuje pomocy |
Ruszyła zbiórka na potrzeby działań związanych z uporządkowaniem cmentarza żydowskiego w Trzemesznie i utworzeniem lapidarium, które powstanie z macew wiele lat temu wydobytych na ulicach naszego miasta.
Zrzutkę założyła Fundacja Kierunek Kultura w Trzemesznie wspierająca działanie powołanego przez Burmistrza Trzemeszna Zespołu ds. uporządkowania i upamiętnienia Cmentarza Żydowskiego w Trzemesznie
https://zrzutka.pl/w84nrx /english & hebrew/
W Trzemesznie, małym wielkopolskim
miasteczku – jak w większości polskich miast – żyła przed laty
społeczność żydowska. Pierwsi Żydzi przybyli tu w I poł. XIX w. Tutaj
pracowali, uczyli się, bawili. Wybudowali synagogę, mieli swój cmentarz,
który był czynny do jesieni 1939 r. Po wybuchu II wojny światowej
trzemeszeńscy Żydzi stali się ofiarami ludobójczej polityki
hitlerowskich
Niemiec. Nie ma informacji, czy ktokolwiek z mieszkańców
Trzemeszna wyznania mojżeszowego ocalał z Holokaustu. Poszukujemy
miejsca spoczynku zamordowanych w okolicy dwóch bohaterów Obrony
Narodowej Trzemeszna. Niemiecki okupant w okrutny sposób obszedł się nie
tylko z żyjącymi. Doszczętnie rozebrał nieczynną synagogę oraz
zniszczył miejsce wiecznego spoczynku zmarłych, trzemeszeńskich Żydów.
Upamiętniające ich macewy posłużyły między innymi jako uliczne
krawężniki.
Po
wojnie, przez długie lata cmentarz był zaniedbany, pozostawiony samemu
sobie. Obecnie jest całkowicie zarośnięty drzewami i roślinnością. Nie
widać naziemnych śladów. Być może paradoksalnie – jak stwierdził jeden
przedstawiciel organizacji żydowskiej w Polsce – miał swoiste szczęście.
Pochówki zostały bowiem nienaruszone. Tymczasem znane są przypadki z
innych miast, gdzie na miejscach pochówku wybudowano osiedla
mieszkaniowe i inne obiekty.
Pod koniec lat 90-tych XX w. część macew
została wykopana w trakcie prac związanych z budową nowych chodników.
Początkowo złożono je na terenie miejskiego przedsiębiorstwa, gdzie
czekały swojego losu. Do dziś nie wróciły na teren cmentarza.
Pamięć
o trzemeszeńskich Żydach nie jest obojętna mieszkańcom Trzemeszna i
okolic. Temat był wielokrotnie poruszany w mediach. Wiele osób
deklarowało chęć pomocy w przywróceniu pamięci żydowskim mieszkańcom
naszego miasta. Zawiązała się grupa osób reprezentująca wiele środowisk –
obecnych i byłych mieszkańców Trzemeszna, lokalnych mediów i
organizacji pozarządowych, którym ten temat szczególnie leży na sercu.
Swój wkład zamierza wnieść także Fundacja „Kierunek Kultura”, która
zobowiązała się m.in. do organizacji zbiórki pieniędzy. W projekt ten
włączyły się władze samorządowe Trzemeszna, które przejęły na siebie
rolę koordynatora.
Pierwsze
działania zostały już podjęte. Potrzeby są jednak znaczne. Dlatego
prosimy o Waszą pomoc. Potrzebujemy kwoty 100 000 zł. Zebrane środki
zostaną przeznaczone na oznakowanie żydowskiego cmentarza, umieszczenie
tam wyczyszczonych macew w formie lapidarium i ich przypisanie do
konkretnych osób w celu wykonania tablic pogłębiających wiedzę na temat
społeczności żydowskiej Gminy Trzemeszno. W miarę posiadanych środków
planuje się poszukiwanie i wydobycie z chodników miejskich kolejnych
macew, działania edukacyjne i upamiętniające, w tym wydanie publikacji o
historii trzemeszeńskich Żydów.
Wszelkie
czynności podejmowane są w uzgodnieniu z Wojewódzkim Konserwatorem
Zabytków w Poznaniu, Komisją Rabiniczną ds. Cmentarzy w Warszawie i
Gminą Trzemeszno.
|
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl