Kilka słów o chałkach |
Piecząc chałkę, powinniśmy uwzględnić - jakie potrawy znajdą się na stole:
jeśli mięsne - oczywiście nie dodajemy mleka !
Do wypieku chałek używa się drobno zmielonej mąki pszennej.To wyszukany,
lekko słodki tradycyjny żydowski chlebek. Aby była smaczna ,przed pieczeniem
wyrasta trzykrotnie w niskiej temperaturze.
Chałkę można wzbogacić garścią rodzynek, miodem/nie używamy miodu spadziowego/, czy też szafranem.
Świeżą chałkę można przetrzymywać do 7 dni, zamrożoną do miesiąca.
Szabatowe chałki tradycyjnie wykonuje się z trzech splotów, a sposób formowania i sploty różne są w zależności od obchodzonych świąt.
•chałka okrągła - pieczona jest na Rosz ha - Szana, jej kształt przypominający głowę symbolizować ma pełnię błogosławieństw na okrągły rok, oraz dostatek. •chałka przyozdobiona dłonią spożywana jest w siódmym dniu święta Sukot (Hoszana Raba), oznacza sięganie po błogosławieństwa - zamiast dłoni może być klucz symbolizujący klucz modlitwy, którym każdy wierzący Żyd otwiera wrota niebios. •chałka przyozdobiona wykonaną z ciasta drabiną lub ptakiem spożywana jest na zakończenie postu w Jom Kipur; symbolizuje modlitwy jakie w tym szczególnym dla społeczności żydowskiej dniu zanoszone są przed Boże oblicze. •chałka spleciona z długich kawałków ciasta - symbolizuje sznury na których król Ahaszweros powiesił nikczemnego Hamana i jego synów; spożywana jest w Purim •chałka w kształcie stożka wypiekana jest na święto Szewout (sporządza się ja z siedmiu coraz mniejszych warstw ułożonych jedna na drugiej). Na określenie tej chałki istnieje nazwa "Siedem Niebios" - co obrazuje siedem sfer niebieskich jakie przebył Bóg, by nadać Mojżeszowi Torę.
Z wypiekiem chały związana jest micwa (przykazanie) hafraszat challah- oddzielenia ciasta.
Jeśli do wypieku chały używa się mąki w ilości przekraczającej 1230 gram- wówczas po wyrobieniu ciasta i przykryciu ściereczką, dokonuje się tzw. hafraszat challah- oddzielenia ciasta. Odrywa się niewielki kawałek ciasta, kształtuje placek i piecze oddzielnie. Zwyczaj ten oparty jest na przykazaniu (micwa) 4 Mojż. 15:18-21: Gdy przyjdziecie do kraju, do którego was prowadzę, zanim zaczniecie jeść chleb kraju, przyniesiecie wpierw dar szczególny dla Pana. Przyniesiecie w darze pierwociny ciasta (challah), okrągły placek przyniesiecie jako szczególny dar klepiska. Będziecie składać pierwociny ciasta jako szczególny dar dla Pana przez wszystkie wasze pokolenia. Nazwa chałki bierze się właśnie od tego ciasta (challah), z któego czyni się oddzielenie (hafraszat). Oddzielenia dokonuje się jeśli ciasto zostało zrobione z ziarna pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa, orkiszu lub ich kombinacji. Jeśli zaś jest robione z innej mąki np sojowej lub ryżowej nie wymaga oddzielenia. Jeśli wśród składników ciekłych ciasta przeważa woda nad resztą, wtedy przed oddzieleniem odmawia się błogosławieństwo: Błogosławiony bądź Panie, Boże nasz, Królu wszechświata, który uświęciłeś nas przykazaniami i przykazałeś nam oddzielać chałkę (l'hafrisz challah). Nie odmawia się błogosławieństwa, jeśli inne składniki ciekłe razem wzięte (jajka, miód, olej, mleko itp) przeważają ilościowo nad wodą. Woda jednak musi być składnikiem challah aby w ogóle móc dokonać oddzielenia. Jeśli przepis kulinarny nie wymaga wody jako składnika (np challah jest robiona na mleku) wtedy przed oddzieleniem zaleca się dodać odrobinę wody do ciasta i wyrobić. Wtedy dopiero można dokonać hafraszat challah. Błogosławieństwa l'hafrisz challah nie odmawia się także jeżeli ilość użytej mąki nie przekracza 1666,6 gram, wówczas oddzielenia dokonuje się bez błogosławieństwa.
|
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl