Gmina żydowska - Rabin Rapoport o parszy Jitro

KONTAKT

BIURO

Kliknij TUTAJ

Wsparcie finansowe Gminy

Numery kont info

POLUB NAS :)

Nasz You Tube

NOWE

POPULARNE

The National Library of Israel

Posen Library

KLIK

Kalendarz

TSKZ

Portal Chaim

Portal o Żydach, artystach i kulturze

Bar Micwa Ryana

Kliknij TUTAJ

Blog Leona Jedwabia z Australii

Moja podróz przez Holokaust

Koszerne produkty

Chabad

Szalom TV

KOL POLIN

Archiwum

Rabin Rapoport o parszy Jitro

Dlaczego parsza przyjęła tytuł od imienia kapłana bałwochwalców?Paraszat Jitro (Księga Wyjścia / Sefer Szemot 18:1-20:23)
Paraszat Jitro jest najkrótszą paraszą w Sefer Szemot, a jednak jest ona – być może – najważniejszą parasza całej Tory, skoro zawiera w sobie opis, jak Haszem daje Torę narodowi wybranemu. Paraszę, którą komentuję nazwałbym raczej ‚Paraszat Mosze’, ale jednak to nie jest jej nazwa – nosi ona tytuł ‚Parszat Jitro’. A kto to był Jitro? Jitro był teściem Mojżesza i naczelnym kapłanem Midianitów. A jak mógł kapłan bałwochwalstwa zasłużyć na to, że parasza, która opisuje dawanie Tory przy Górze Synaj oraz 10 Przykazań nosi jego imię?? Kim jest ten Jitro i kim są ci Midianici? Midian był jednym z synów Abrahama zrodzonym z jego żony Ketury [Bereszit 25:1-2], którą część komentatorów identyfikuje jako Hagar, matkę Iszmaela (zobacz Raszi itd.), zaś część komentatorów identyfikuje ją, jako zupełnie inną kobietę (Ibn Ezra, Ramban, itd.). Midianici pokazują się w historii żydowskiej kilkakrotnie, może najbardziej znanym wydarzeniem jest, kiedy Midianici sprzedają Józefa do Iszmaelitów [Bereszit 37:28]. Co to za ludzie, co sprzedają własnego kuzyna – przecież i Józef, i Midianici są kuzynami po wspólnym pradziadku Abrahamie!? Część z komentatorów owszem twierdzi, że Midianici działali na rozkaz braci Józefa, co jednak nie zrzuca z nich winy. Jest nawet stanowisko wśród komentatorów (Raszbam, wnuk Rasziego), że Midianici działali z własnej inicjatywy! Ale czy tak, czy inaczej, nic dobrego o Midianitach to nie mówi. Patrząc później w Torze, w Księdze Liczb [Bamidbar 25:6], widzimy kolejne złe czyny Midianitów, kiedy ich księżniczka, razem z innymi Midianiczkami próbują namówić synów Izraela do bałwochwalstwa. A Jitro to ich naczelny kapłan! Nie tylko, że był teściem Mojżesza ale nawet zasłużył na to, że najbardziej centralna parasza całej Tory nosi jego imię! Jakie jest w tym dla nas przesłanie?
W Talmudzie toczy się dyskusja, czy Jitro przeszedł na judaizm, czy nie. Z jednej strony Jitro twierdzi, że on teraz wie, iż Haszem jest większy, niż wszystkie inne siły [Szemot 18:11], ale z drugiej strony czytamy później w tym samym rozdziale, że Jitro wraca do Midianu. A więc Talmud nie daje nam żadnej jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie.
Alternatywnym rozumieniem zasługi Jitro jest uznanie dla porady, którą daje on Mojżeszowi. Jitro widzi, jak wszyscy Izraelici przychodzą do Mojżesza z każdym pytaniem i jak Mojżesz traci siły. Jitro radzi swojemu zięciowi, aby wyznaczył sędziów pod sobą, aby decydowali o wszystkich prostych sprawach, i żeby tylko ciężkie kwestie dochodziły aż do Mojżesza, który mógł zapytać Haszem bezpośrednio. Takim sposobem, można by faktycznie uzasadnić, dlaczego Jitro zasłużył na to, że parsza, która ma w sobie dawanie Tory na górze Synaj nosi jego imię. Jeśliby naród przez 40 lat na pustyni przyzwyczaił by się, że zawsze dostaje odpowiedzi od Haszem, nawet na każde drobne pytanie, pytając Mojżesza, a ten zapyta Haszem i przekaże Jego odpowiedź – to wtedy brak takiej możliwości po odejściu Mojżesza powodowałby, że wielu odeszłoby od judaizmu i zasymilowało się z innymi narodami. Widzieliśmy podobną tendencję w 19-ym wieku, kiedy Żydzi zaczęli się wyprowadzać z europejskich gett. Wielu z nich się zasymilowało z innymi narodami, ze względu na brak umiejętności, jak sobie radzić, jako Żyd, żyjąc wśród ludzi z innymi przekonaniami i wiarami. A dlaczego nie posiadali tych umiejętności? Bo wielu rabinów tamtej generacji ich do tego nie przygotowało. Jest oczywiste, że to się nie stało ze złej woli, ale raczej po prostu wielu z rabinów tamtej generacji nie mogło sobie wyobrazić, jaka będzie przyszłość. A w naszej parszy Jitro właśnie to sobie wyobraził i dał Mojżeszowi tą poradę, która zapewniła że Judaizm przeżył śmierć Mojżesza. Wszyscy z generacji po Mojżeszu są zobowiązani do wdzięczności wobec Jitro i dlatego rozumiemy wszyscy z jakiej racji Jitro „zasłużył” na to, aby parasza, w której Tora jest dana na Górze Synaj nosi jego imię.
Chciałbym się na koniec podzielić jeszcze jedną interpretacją, która prowokuje do myślenia. Ona pochodzi z komentarza do Tory ‘Or HaChaim’ (Światło Życia), napisanego przez Rabina Chaim ben Mosze ibn Atar w 18-ym wieku w Maroku i w Izraelu. Rabin Chaim ibn Atar również zadaje pytanie, dlaczego parasza, w której Tora jest dana nosi imię Jitro, a jego odpowiedź jest zupełnie inna. Rabin Chaim (w swoim komentarzu do Szemot 18:21) pisze, że Żydzi tamtej generacji i na wieki wieków później musieli się nauczyć, iż naród żydowski został wybrany nie dlatego, że jest mądrzejszy od innych narodów. Naród żydowski został wybrany wyłącznie z powodu dobroci Haszem i Jego miłości do ich praojców. W Paraszat Jitro widać to na załączonym obrazku: taką prostą poradę, jaką Jitro dał Mojżeszowi, aby nie wszyscy przychodzili do Mojżesza z każdą zwykłą sprawą, ale żeby raczej byli inni sędziowie pod Mojżeszem i aby tylko najtrudniejsze sprawy dochodziły do samego Mojżesza – czy to nie wygląda jak rzecz wstydliwa, że ani jeden przedstawiciel narodu wybranego o tym sam nie pomyślał? I właśnie o to chodzi, pisze Rabin Chaim. Pomimo że naród żydowski jest narodem wybranym, nie wolno mu zapomnieć, że nie mniej mądrości znajduje się u innych narodów, i że z tej mądrości trzeba się uczyć. Maimonides, rabin i mędrzec z 12-ego wieku, napisał: „Akceptuj prawdę od tego, który ci ją mówi (w wprowadzeniu do ‘Osiem Rozdziałów’)”. O tym musimy wszyscy zawsze pamiętać.
Szabat Szalom!
Rabin Icchak Rapoport
Maale Adumim, Izrael

Wstecz