Sfira Gwura – Izaak, Gawriel, wół. Strona lewa.

Sfira Tiferet – Jakób, Uriel, orzeł. Pozycja: centrum.

Sfira Malchut – Dawid, Rafael, człowiek.  Pozycja z tyłu lub od spodu (zależy od sytuacji).

Nie podejmiemy się teraz wyjaśnienia charakterystyki sfirot, w mniejszym lub większym stopniu wygląda ona tak: Chesed – oddziaływuje na miłosierdzie. Gwura – na bohaterstwo.  Tiferet- łączy miłosierdzie i bohaterstwo. Malchut – objawia kombinację różnych oddziaływań w naszym świecie.

Co dla nas ważniejsze w tym momencie to ich sposób ustawienia, ich wzajemne relacje i oddziaływanie na siebie.

Sposób ich ustawienia zapewnia równowagę pomiędzy wszystkimi elementami, tworzący pożądaną mieszankę różnych składników, mowa tu, w szczególności, o kombinacji Chesed z Gwura, tj. „miłosierdzia” z „sądem”. Zasadniczo opis wygląda tak: Chesed z prawej strony, Gwura z lewej, co oznacza że Chesed jest troszkę silniejsza niż Gwura (jako, że prawa ręka jest silniejsza niż lewa), a razem sfiry te dwie wspierają sfirę środkową, tj. Tiferet, łączącą Chesed i Gwurę. Tiferet, ze swej strony, w związku ze swą centralną pozycją, stanowiącą fizyczną konstrukcję całości, zapewnia oddziaływanie na dwie sfiry po swych bokach – Chesed i Gwura, w równym stopniu na każdą z nich. Kombinacja tych trzech elementów kreuje sfirę Malchut, otrzymującą oddziaływanie od całej wymienionej wyżej trójki, i przekazującą zrównoważone oddziaływanie na ten świat. Malchut jest niebiańskim organizatorem tego świata, w związku z czym wymagana jest od niej delikatność w kombinacji oddziaływań.

W pewnych określonych sytuacjach występuje potrzeba, by zmienić miary składające się na kombinację, ponieważ czasem zewnętrzne oddziaływania mogłyby zniszczyć wewnętrzną równowagę pomiędzy sfirot, w wyniku czego wymagana jest „naprawa” w konstrukcji, tak by zachować równowagę pomiędzy sfirot, pomimo wpływu zewnętrznych sił.

Tak na przykład, kiedy ludzie na świecie zachowują się niewłaściwe, wzmacniają się właściwości sądu i męstwa, czyli sfiry gwura (jak pamiętamy, są to właściwości Izaaka, Gawriela i wołu), będące w stanie wzbudzić gniew Stwórcy, przynoszący, w takich sytuacjach,  na świat ostre kary, co spotkało ziemię w czasach powodzi, czy w innych momentach historii.

W sytuacjach kiedy potrzebna jest tego typu „naprawa”, następuje zmiana ustawienia sfiry Gwura, która przechodzi z lewej strony (gdzie zazwyczaj się znajduje) do centrum, dzięki czemu uzyskuje ona większe oddziaływanie na siebie sfiry Chesed, i tak: sfira Chesed będzie usytuowana na prawo od sfiry Gwura, dzięki czemu będą one ze sobą w bliskim kontakcie i Chesed „osłodzi” surowość sądu. Podobnie również Tiferet (będąca kombinacją Chesed i Gwura) przesunie się na lewo od Gwura, i także trochę „osłodzi” siły Gwura (sąd, męstwo). W ten sposób otrzymamy sfirę gwura w postaci „osłabionej” i „wyciszonej”, a cała konstrukcja będzie się kierować w kierunku miłosierdzia, równoważąc w ten sposób siły sądu, zrodzone w konsekwencji złych czynów popełnionych przez ludzi. Sytuacja taka ma miejsce, na przykład, w czasie dęcia w róg szofaru podczas Rosz Haszana, kiedy budzą się sądy nad złymi uczynkami popełnionymi przez ludzi w trakcie całego roku. Sfirot przechodzą wtedy opisaną powyżej zmianę w ustawieniu, zwaną w języku kabalistów pod nazwą „ naprawa sił męstwa u swych źródeł”.

Istnieją specyficzne sytuacje wymagające jeszcze bardziej radykalnej zmiany, wtedy kiedy siły sądu i męstwa mają tak silne wpływy na świecie, że nie możliwe jest utrzymanie równowagi w inny sposób jak poprzez dramatyczną zmianę w ustawieniu sfirot. Tak też sfira Tiferet przechodzi wtedy na stronę prawą, Gwura sytuuje się w centrum a Chesed przechodzi na lewo.

Rabin Klonimus Kalman nie wyjaśnia jak się to dokładnie odbywa, my też się tym nie będziemy zajmować, odnotujmy jedynie, że charakter tej „naprawy” zasadniczo różni się od innych „tikunów” (napraw). Podczas gdy większość „tikunów” redukuje wpływ męstwa, kreując równowagę przeciwko niej, tak w przypadku omawianego przez nas tikunu, podejmowana jest próba zmiany charakteru samej sfiry Gwura, poprzez usytuowanie sfiry Chesed po lewej stronie Gwury. Taka sytuacja będzie miała miejsce kiedy przyjdzie Mesjasz; w czasie poprzedzającym jego przyjście nastąpi wzmocnienie sił ciemności i zła. Ciemność panuje z rana, przed nastaniem świtu i nadejściem światła dnia – do jej zwalczenia potrzebne będzie podjęcie nadzwyczajnych środków, takich jak zmiana ustawienia. I tak podobnie porządek w wersecie z Księgi Wajikra (26:42): „Wspomnę wtedy na przymierze Moje z Jakóbem, i na przymierze moje z Izaakiem, i na przymierze moje z Abrahamem…”, nie jest porządkiem chronologicznym, ale porządkiem ustawienia właściwości – Jakób z prawej strony, Izaak po środku a Abraham z lewej – w czasie kiedy wymagane będzie więcej niż przymierze z narodem, tj. – kiedy zakończy się wygnanie (galut).

Opisywany przez nas „tikun” wpłynie również na zmianę ustawienia innych elementów, i tak, jeśli chodzi o zwierzęta to: orzeł (tiferet) – przejdzie na prawo, wół (gwura) – do centrum, lew (chesed) – na lewo.

„I oto jest osłodzenie męstwa, kiedy siły męstwa przechodzą pod chesed i miłosierdzie wielkie przezwycięży, i znów nie będzie szatana ani demona…” – Rabin Klonimus Kalman opisuje ową sytuację.

Rabin Klonimus Kalman powraca dalej do wyjaśnienia pierwszego wersetu naszej parszy:

„Zebrać poczet synów Kehatha z pomiędzy synów Lewiego, według rodzin ich, według domów ich rodowych.” (Bamidbar 4:2)

Miszkan był miejscem rezydowania Boskiej inspiracji (inspiracji Szechiny) na tym świecie.  Synowie Kehatha stanowili główny akcent tej inspiracji, jako, że ich zadaniem było noszenie Arki Przymierza, najświętszego elementu Tablic Przymierza. Dlatego też „anioły na wysokościach wysunęły przeciw Izraelowi mocne oskarżenie”; „oskarżenie” to dotyczyło także Kehathów i ich zadania związanego z transportowaniem Arki. Konsekwencją każdego małego nawet wyrazu braku szacunku była poważna natychmiastowa kara, tak jak np. w tym przykładzie: „Gdy przybyli na klepisko Nakona, Uzza wyciągnął rękę w stronę Arki Bożej i podtrzymał ją, gdyż woły szarpnęły. I zapłonął gniew Haszem przeciwko Uzzie i poraził go tam Bóg za ten postępek, tak że umarł przy Arce Bożej. A Dawid strapił się, dlatego że Wiekuisty dotknął takim ciosem Uzzę, i nazwał to miejsce Peres-Uzza” (Księga Samuela II, 6: 6-9). Podobnie stało się w Bet –Szemesz: „I poraził mieszkańców Bet Szemesz, gdyż zobaczyli oni Arkę Bożą…Siedemdziesięciu ludzi…opłakiwał lud, ponieważ Haszem wymierzył im wielki cios.” Również relatywnie niską liczebność Kehathów, w porównaniu do innych Lewitów, tłumaczono tym, że „Arka zabijała synów Kehatha” (Midrasz Raba Bamidbar 6, 7).

Potrzebna więc była wszystkim Lewitom, a synom Kehatha w szczególności, specjalna ochrona, która broniła by ich przed „oskarżeniami”. Ochrona ta miała miejsce dzięki wzmocnieniu właściwości miłosierdzia, jakie następowało w konsekwencji zmiany miejsca ustawienia, opisanego przez nas powyżej.

Słowo „naso” , w oryginale hebrajskim składa się z trzech liter: „nun”, „samech” i „alef”, które wskazują na trzy zwierzęta boskiego rydwanu -  zaczynający się od „nun” – „neszer” (orzeł), „szor” (byk) , którego pierwszą literą jest „samech” i  „aria” (lew), którego pierwszą literą jest „alef”. Ustawienie zwierząt ma na celu zwiększenie wpływu miłosierdzia na sądy: „neszer” (orzeł, będący tematem sfiry Tiferet) – ustawiony jest po prawej; „szor” (byk, będący tematem sfiry Gwura) – w centrum, „aria” (lew, sfira Chesed) – po lewo, to znaczy ustawione są one w najlepszy sposób na wzmocnienie wpływu Chesed na Gwura. Słowa naszego wersetu sugerują też: „Zebrać (hebr: „naso”)  poczet synów Kehatha”, że to właśnie oni potrzebowali miłosierdzia bardziej niż inni.

Kilka wersetów dalej to samo powiedziane jest odnośnie synów Gerszona:

„Zebrać (hebr: „naso”) też i poczet synów Gerszona według domów ich rodowych” (Bamidbar 4:22)

Praca, za jaką odpowiedzialni byli synowie Gerszona była nieco mniej ważna i mniej obciążona niebezpieczeństwem, ponieważ synowie Gerszona mieli za zadanie transportowanie mniej świętych elementów Miszkanu, nie składających się na Arkę. Jednak i im potrzebna była ochrona, i dlatego też także im zapewniono ustawienie wzmacniające wpływ miłosierdzia nad sądy, Gwura-Tiferet- Chesed, wyrażone w słowie „naso” (neszer, szur, aria), i stąd: „„Zebrać (hebr: „naso”) też i poczet synów Gerszona..”


Rabin Boaz Pash - Tłumaczyła Daniela Malec
Dziękujemy organizacji Shavei Israel za udostępnienie tekstu