17.07.2009

Rzekł Najwyższy do Mojżesza: „ Pomścij Izraelitów na Midianitach. Potem zostaniesz przyłączony do twoich przodków”. Rzekł więc Mojżesz do ludu: „Przygotujcie spośród siebie mężów na wyprawę wojenną przeciw Midianitom; mają im wymierzyć pomstę Pana. Poślijcie na wyprawę wojenną po tysiącu ludzi z każdego pokolenia izraelskiego”. (Bamidbar 31: 1-4). Raszi komentuje: Mojżesz powiedział, etc. – Pomimo, że usłyszał on, że jego śmierć związana jest z ową wyprawą, z radością wykonał on to zadanie, bez zwłoki. (Raszi, Bamidbar 31:3).

  Midrasz podkreśla ową ideę: „Rabin Jehuda zauważył: Gdyby Mojżesz chciał żyć jeszcze kilka lat dłużej, mógłby, jako, że Najwyższy powiedział mu: „pomścij”, a potem będziesz „przyłączony”. Jego śmierć połączona została z ukaraniem Midjanitów. Mogłaby zostać opuźniona. Jednak tekst informuje cię o wspaniałości Mojżesza, który pomyślał: Miałaby zemsta Izraelitów być opuźniona ze względu na moje dłuższe życie? Natychmiast przemówił do ludu: uzbrójcie ludzi z pośród siebie, na potrzeby wojny.

    Kiedy rabin Krakowa, Joel Sirkisz (Bach), ukończył pisanie swego wielkiego dzieła, o tytule: „Nowy Dom” (hebr: „Beit Hadasz”), będącego komentarzem do dzieła „Tur” autorstwa rabina Jakowa ben Aszera, oddał swój manuskrypt rabinowi Natanowi Nata Szapira (autora Megale Amukot), by ten przeczytał tekst po raz pierwszy i wypowiedział swoje uwagi, równocześnie szukając wydawcy dla „Nowego Domu”. „Megale Amukot” zwlekał ze swą odpowiedzią i kiedy Bach stracił cierpliwość bezpośrednio zapytał Megale Amukot o jego zdanie. Dla Natan Szapira nie było wygodne opublikować książkę Bacha, jednak zdecydował się on to zrobić, ponieważ doceniał on ważność studiowania praktycznej chalachy, jaką był z pewnością komentarz do najważniejszego dzieła owych czasów w tym zakresie– dzieła Tura..

    Kiedy druk kolejnych tomów dzieła Bacha opuźniał się, podejrzenie padly na wydawcę. Jednak małe dochodzenie dowiodło szokującej prawdy-to sam Natan Szapira opóźniał wydanie Bacha.

    Rozgniewany Bach spotkał Natana Szapira i  poskarżył się na jego dziwne zachowanie. Twarz „Megale Amukot” zasmuciła się lekko, kiedy musiał wytłumaczyć, dlaczego zachował się w ten sposób.  “Twoje dzieło jest wspaniałe i oczywiste jest, że zasługuje na wydanie – wyjaśniał – jednak problem polega na tym, że twa książka jest naprawą (tikun), jakie musisz przynieść temu światu i wraz z zakończeniem owego tikunu, nie będziesz miał już nic więcej tu do zrobienia i będziesz wtedy musiał udać się do Jesziwy Mala ( tj: umrzeć)

    Pomimo ostrzeżenia, znając cenę, jaką będzie musiał zapłacić, Bach pośpieszył się do wydawcy książki.

    Bach rzeczywiście nie doczekał tego, by ujrzeć wydanie całego swego dzieła. Przed ukazaniem się ostatniego tomu „Beit Hadasz” zachorował na ciężką chorobę i odszedł z tego świata dokładnie w czasie wykonywania poprawek edycyjnych do druku ostatniego tomu, będącego komentarzem do Ewen Ha-Zahar Tura. Słowa Natan Szpira stały się rzeczywistością, kończąc druk swego dzieła, Bach ukończył swój tikun i mógł opuścić ten świat, jak zapowiadał kabalista „Megale Amukot”.

    Jedna uwaga na ten temat:

    Bach nie byłby w stanie przedłużyć swego życia, gdyby nawet chciał i gdyby zastosował się do przestrogi Megale Amukot, zapłaciłby bowiem wtedy za wszystkie lata swego życia w jakiś inny sposób. Przykładem na to jest np. Jehoszua Ben Nun, opisany przez naszych rabinów z tamtych lat: „...I powiedziano w midraszu, że Jehoszua zrobił tak, że kiedy przybył, by walczyć z 31 królami powiedział:, Jeśli zabiję ich wszystkich natychmiastowo, umrę, jak stało się z Mojżeszem po walce z królami Midjanickimi. I cóż on począł? Rozpoczął wojnę, ale opóźniał swą walkę, jak jest powiedziane: „Wiele dni wojował Jehoszua z królami” . Przemówił do niego Najwyższy: Tak było? Skracam twe dni o dziesięć lat. I tak Mojżesz żył 120 lat a Jehoszua tylko 110, jak napisane jest: „Wiele zamierzeń jest w sercu człowieka, lecz wola Pana się ziści.” (Księga Przysłów 19:21). Na podstawie tego midrasza zastanowić możemy się, czy może również Mojżesz nie był w stanie przedłużyć dni swego życia, nawet gdyby odroczył walkę z Midjanitami, co jest przeciwne do słów Midrasza, który komentuje Raszi.

    Szabatu pełnego radości

Rabin Boaz Pash - Tłumaczyła Daniela Malec
Dziękujemy organizacji Shavei Israel za udostępnienie tekstu