Parszat Hazinu |
„Zapytaj ojca, by ci oznajmił, i twoich starców, niech ci powiedzą...” (Dwarim, 31:7) 24.09.09r.
Tak napisane jest w naszej Parszy. W zdaniu tym zawarty jest sekret żydowskiego istnienia – ciągłości, przekazywania Tory z pokolenia na pokolenie, z rodziców na dzieci lub dziadków na prawnuków, bez pokoleniowej przerwy. Rodzic udzielający pierwszej lekcji swemu dziecku realizuje nałożoną na niego ideę – przekazać Torę potomkowi, a przez niego jego własnym potomkom, i tak bez końca.
Rabin Natan Nata Spira, autor „Megale Amukot” tak wypowiada się w owym temacie, analizując słowa Chazal (naszych uczonych mędrców):R. Parnak powiedział w imieniu R. Johanana: Ten, który sam jest uczonym, jego dziecko także jest uczonym i dziecko dziecka również, Tora nigdy nie powstrzyma jego potomków, jak jest napisane: Duch mój, który jest nad tobą, i słowa moje, które włożyłem ci w usta, nie zejdą z twych własnych ust ani z ust twoich dzieci, ani z ust potomków twoich synów, odtąd i na zawsze - powiedział Pan.” (Księga Izajasza 59:21) – Co znaczy: „powiedział Pan? Święty, niech będzie błogosławiony, powiedział: Gwarantuję ci to. Jakie jest znaczenie: „odtąd i na zawsze”? – R. Jeremia powiedział: Odtąd [ tj. po trzech pokoleniach] Tora powraca do swego domu. (Baba Mecija 85) Innymi słowy: Jeżeli trzy pokolenia – rodzic, dzieci i wnuki zostaną uczonymi w Torze (talmidei chachamim) , Tora nigdy nie zatrzyma rozwoju tej rodziny. Tak Megale Amukot wyjaśnia pasuk z Tory: „Zapytaj ojca, by ci oznajmił, i twoich starców, niech ci powiedzą...” Tak jak Mosze Rabejnu powiedział do dzieci Izraela: Jeżeli możesz zapytać swego ojca, ponieważ jest on talmid chachamem, a także „starca”, tj. swego dziadka, ponieważ dziadek również jest uczonym w Torze, kontynuujesz w ten sposób tradycję jako trzecie pokolenie, tym samym Tora zawsze pozostanie w twej rodzinie. Tym razem Rabin Natan Nata Spira odwoła się do słów Gemary z Masechet Kiduszin (30): R. Joszua ben Lewi powiedział: Ten, który uczy swego prawnuka Tory, traktowany jest jakby otrzymał Ją bezpośrednio z Góry Synaj, jak jest powiedziane: „i oznajmisz Ją swoim dzieciom i dzieciom twoich dzieci”, po czym dodane jest: „dzień, w którym stanąłeś przed Haszem, twoim Bogiem, w Horeb.” Co możemy rozumieć przez: „jakby otrzymał Ją bezpośrednio na Górze Synaj”? Rabin Natan Spira wyjaśnia na podstawie midrasza (Szir Haszirim Raba), słowa mówiące o tym, że gdyby dzieci Izraela wysłuchały całej Tory z „ust” Szechiny, nie zapomniałyby ani jednego z niej słowa. Gdyby lud Izraela wysłuchał całej Tory, lub przynajmniej wszystkich Dziesięciu Przykazań, od samej Szechiny, dzieci Izraela jednak pod koniec odwróciły się od B-ga i zapytały Mojżesza: „Oto Pan, Bóg nasz, okazał nam swoją chwałę i wielkość. Głos Jego słyszeliśmy spośród ognia. Dziś widzieliśmy, że Bóg może przemówić do człowieka, a on pozostanie żywy.” (Dwarim 5: 24). W ten sposób, nie usłyszały one ostatnich słów Tory i zostały skazane na zapominanie. Człowiek uczy się więc i zapomina, czego się nauczył. Midrasz odwołuje się do dwóch pierwszych przykazań: „Ja jestem Haszem twoim Bogiem” i „„Nie wolno ci mieć innych bogów oprócz Mnie", przekazane dzieciom Izraela przez samego Stwórcę – jak wspomina werset z Pieśni nad Pieśniami (1:2): „Niech mnie ucałuje pocałunkami swych ust!”. Te dwa przykazania były jak „pocałunki”, z ust do ust, bezpośrednio od Haszem do ludu Izraela, i tego „pocałunku” nie da się zapomnieć. Teraz możemy zrozumieć słowa Rabina Joszui ben Lewi, że osoba, która uczy swe prawnuki Tory, tak jakby otrzymuje Torę z samej Góry Synaj, bezpośrednio od Haszem, a postanowienie o zapominaniu jej nie obowiązuje, i w ten sposób, Tora została zachowana na w obrębie rodzin od Mojżesza aż do dziś. To właśnie jest sekret ciągłości Tory. Tajemnica „powrotu Tory do swego domu”. Rabin „Megale Amukot” proponuje nowe chalachiczne rozwiązanie (hidusz chalacha): Gemara Masechet Brachot (11): Jaką brachę mówimy [przed studiowaniem Tory]? – Raw Jehuda w imieniu Szmuela: [Błogosławiony Jesteś...] który uświęcił nas Swymi przykazaniami i przykazał nam studiować Torę. Rabin Johanan zwykł był dodawać zakończenie: „Prosimy, Haszem, nasz Boże, wsadź słowa Twej Tory w usta nasze i w usta Twego narodu Izraela, tak byśmy mogli wraz z naszym potomstwem i potomstwem Twego ludu Izraela, wszyscy znali Twe imię i studiowali Twą Torę. Błogosławiony Jesteś, nasz Panie, który uczy lud Izraela Swej Tory”. Innymi słowy, poza „brachą micwa” Szmuela, R. Johanan dodaje prośbę. Między innymi znajdują się tam słowa: „byśmy mogli wraz z naszym potomstwem...”. Rabin Natan Nata Spira dodaje do tego jeszcze, by prośbę rozszerzyć także o potomstwo naszego potomstwa, by także nasi wnukowie znali Torę. Powód jest prosty – jeżeli „my, nasze potomstwo i potomstwo naszych dzieci” będą uczyć się Tory, jak mówi nam werset: „Duch mój, który jest nad tobą, i słowa moje, które włożyłem ci w usta, nie zejdą z twych własnych ust ani z ust twoich dzieci, ani z ust potomków twoich synów, odtąd i na zawsze- powiedział Pan”, Tora nigdy nie opuści naszej rodziny. Tak więc w naszych sidurach, w nusach sfarad, opracowanym głównie na podstawie kabały, znajdują się owe słowa: „tak byśmy mogli wraz z naszym potomstwem i potomstwem Twego ludu Izraela...” Miłego Szabatu! Rabin Boaz Pash - Tłumaczyła Daniela Malec Dziękujemy organizacji Shavei Israel za udostępnienie tekstu |
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl