Parszat Bereszit/ 5.10.18 |
Parszat ha Szawua | |
Pierwszy wers Tory –
Bereszit bara Elohim et haszamaim we’et haarec- wydaje się niemożliwy
do całkowitego objęcia rozumem. Wielu komentatorów zmagało się ze
zrozumieniem tego zdania, jednak żaden z nich nie był w stanie
zdystansować pozostałych. Jedną z podstawowych zasad naszej religii jest
wiara, że B-g utworzył świat ex nihilo
– coś z
niczego. Znaczenie pierwszych biblijnych wersów kepszutan ( zgodnie z
ich prostym rozumieniem) wydaje się jednak być sprzeczne z tą
fundamentalną wiarą. Drugi werset opowiada nam o tym, jak „ziemia była
pusta i bez formy” a „ duch B-ży przeniósł się nad powierzchnię wody”
(na podstawie tłumaczenia „The Living Torah” Rabina Arjego Kaplana).
Gdyby nie to, że posiadamy Ustną Tradycję, werset ten zakładałby, uchroń
nas Panie! Że ziemia i wody istniały wiecznie przed stworzeniem świata!
Stałoby to oczywiście w sprzeczności ze stworzeniem ex nihilo. Dlaczego
więc Tora otwiera się słowami niejasnymi, zagadkowymi i sprzecznymi ze
sobą?
Rabeinu Bachja – słynny, średniowieczny komentator Tory z Hiszpanii – rozpoczyna swój komentarz do Tory grupując przykazania Tory w dwa zespoły: micwot muskalot – logiczne micwy; i micwot mekubalot – otrzymane micwy. Przykładem na micwę logiczną jest micwa „nie kradnij” lub „ nie cudzołóż” – przykazania, które zaakceptować powinna każda racjonalnie myśląca jednostka bez potrzeby obowiązku tradycji. Micwot mekubalot – stanowią natomiast wszystkie micwy , które nie wydadzą się człowiekowi oczywiste same z siebie – np. kaszrut, Szabat, święta itp. Micwy te poznać możemy jedynie dzięki tradycji, przekazanej nam przez naszych przodków, którą ci otrzymali od B-ga. Sądzę, że Rabeinu Bachja nieświadomie odpowiedział na postawione przez nas wyżej pytanie, dlaczego Tora rozpoczyna się takim brakiem jasności. Micwot mekubalot są naturalnie ważniejsze i bardziej fundamentalne od micwot muskalot, jako że w celu poznania micwot muskalot potrzebny jest nam jedynie sprawny mózg; podczas gdy w celu poznania micwot mekubalot potrzebujemy również mesora, tradycji. Być może właśnie dlatego Tora rozpoczyna się wieloznacznymi i sprzecznymi ze sobą słowami. Tora chce nam w ten sposób przypomnieć, że przymierze z B-giem zawiera w sobie zarówno Torę Pisaną jak i Torę Ustną. Aby zrozumieć tekst pisany, musimy również zrozumieć ustną tradycję – jedno jest bez drugiego niekompletne. Nawet lingwistyka samego słowa Tora podkreśla owe przesłanie. Tora pochodzi od czasownika leharot, które znaczy uczyć. Korzeniem czasownika leharot jest hora. Te same litery, które tworzą hora składają się na słowo hore, oznaczające „rodzica”. Pierwszym przesłaniem Tory wydaje się więc być przypomnienie jej wszystkim uczniom, że w celu odpowiedniego zrozumienia Pisma, muszą je oni otrzymać poprzez odpowiednią hora’a (naukę / wskazówki) od odpowiednich horim (rodzice, czytaj: nauczyciele). Podczas Simchat Tora śpiewaliśmy: Mosze emet weTorato emet – Mosze jest prawdą i jego Tora jest prawdą. Teraz naszym wyzwaniem jest by zadbać o to, by śpiewy te nie poszły na daremno a słowa te nie okazały się puste.
Szabat Szalom i behaclacha (powodzenia)! |
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl