Który z tych dwóch przewinień jest bardziej poważny? Wydaje się, że drugi znacznie bardziej. Wynajęcie proroka w celu przeklęcia Izraela to ciężki zarzut w porównaniu z niewystarczająco gościnnym przyjęciem przybyłych. Dlaczego więc Tora wymienia zarzut braku gościnności jako pierwszy? Logicznie wydaje się wymienienie przewinień w kolejności od bardziej ciężkiego do mniej, czy więc opłacanie Balaama nie powinno być wspomniane przez Torę jako pierwsze?

Autorem tego pytania jest rabin Mendel Awigdors z Krakowa, który porusza ów temat w swej książce „Beorim kawdu Haszem” (Uhonorujmy Haszem światłami).

Rabin Mendel odpowiada w ten sposób:

Pewien skąpy bogacz, nie dający w swym życiu na cedakę, zmarł któregoś dnia i przybył na spotkanie z niebiańskim Beit Dinem. Zapytano go: „Dlaczego nie wypełniałeś micwy dawania cedaki, dzielenia się wielkimi pieniędzmi, jakimi zostałeś obdarowany?”

Mężczyzna odpowiedział: „Ale cóż ja mogłem zrobić? Zostałem stworzony jako skąpiec, cechy skąpca są we mnie wdrukowane i nie mogłem ich przezwyciężyć. Nie jest to więc moją winą, taka jest bowiem moja natura – jestem skąpcem.”

Sędziowie posłali w następstwie jego słów po jego księgi rachunków. Zobaczyli tam podliczenia ogromu wszystkich pieniędzy wydanych przez mężczyznę na siebie samego i swą rodzinę. „Uważasz się za skąpca? A co z tą rozrzutnością by dogodzić samemu sobie? Gdybyś był skąpcem z charakteru, nie wydawałbyś także na siebie!” I posłali go natychmiastowo do gehenny.

Podobnie jest z Amonem i Moabem za to, że „nie wyszli oni ku wam na drogę z chlebem i wodą”. Mogli oni odpowiedzieć: „Przepraszamy, ale jesteśmy skąpcami i nie mamy pieniędzy na marnowanie ich na gości”. Taką argumentację łatwo by jednak zbić – „mieliście jednak pieniądze, by zatrudnić Balaama, by ten przeklął Izrael i w tej sprawie nie byliście skąpcami. Tylko w sprawach dotyczących pomocy drugiemu człowiekowi, wykazujecie się skąpstwem, nie żałujecie jednak środków na wyrządzenie komuś krzywdy. Nie jesteście godni wejść do rodziny Izraela.

Dlatego właśnie zabroniono im przyłączyć się do zgromadzenia Haszem, jako że: „Naród ten (Izrael) wyróżnia się trzema cechami: jest miłosierny, bojaźliwy i dobroczynny.” (Talmud Bawli, Masechet Jewamot, 79/a)

Człowiek, który nie posiada wyżej wymienionych cech, nie jest godny by przyłączyć się do zgromadzenia Haszem, jakim jest Izrael.

Szabatu pełnego dobra i miłosci!

Rabin Boaz Pash - Tłumaczyła Daniela Malec
Dziękujemy organizacji Shavei Israel za udostępnienie tekstu