Rabin Pash. Paraszat Bo 2 |
Każda Parsza ma swojego własnego „Rasziego”, znanego jej, ponieważ napisał on coś wspaniałego, niesamowitego, lub po prostu niezrozumiałego. Również nasz Parsza ma takiego „Rasziego”. Bóg nakazał Izraelitom, przed wyjściem z Egiptu, następująco: Pan rzekł do Mojżesza:… Oznajmij to ludowi, ażeby każdy mężczyzna u sąsiada swego i każda kobieta u sąsiadki swej wypożyczyli przedmioty srebrne i złote...(Szemot 11, 1-2)
Następnie było tak: Synowie Izraela uczynili według
tego, jak im nakazał Mojżesz, i wypożyczali od Egipcjan przedmioty srebrne i
złote oraz szaty. Pan wzbudził życzliwość Egipcjan dla Izraelitów, i pożyczyli
im. I w ten sposób Izraelici złupili Egipcjan. (Szemot- 12, 35).
Na temat tego pasuku Raszi pisze: „Oznajmij to ludowi – możemy jedynie to rozumieć jako błaganie. (dla przykładu,) „Błagam cię, porozmawiaj z nimi o tym” [tj. żeby wypożyczyli oni cenne rzeczy], tak żeby Awraham- człowiek sprawiedliwy- nie mógł powiedzieć, [Obietnica] „Oni zniewolą ich i będą gnębić ich”, On ją spełnił w nich, [ale obietnicę:] „A potem oni uciekną z wielkim bogactwem”, On jej nie spełnił.” Oczywiste pytanie, jakie się tutaj nasuwa brzmi:, co to za dziwne wyjaśnienie „człowiek sprawiedliwy nie będzie mógł powiedzieć”, („człowiek sprawiedliwy” odnosi się do Awrahama Awinu) i czy to nie tego samego cadyka chodziło odnośnie wypełnienia obietnicy? Przecież Haszem obiecał, że oni uciekną z wielkim bogactwem, musi, więc ją spełnić! Raszi, Talmud - Brachot 9b "Oznajmij teraz ("na"-proszę) w uszy ludu” itp. W szkole R. Jannaia powiedzieli: Słowo “na” znaczy: Proszę cię, błagam cię. Najwyższy, niech będzie błogosławiony, powiedział do Mojżesza: Błagam cię, idź i powiedz Izraelowi, proszę was pożyczcie od Egipcjan naczynia ze srebra i pojemniki ze złota, tak by sprawiedliwy człowiek [Awraham] nie będzie mógł powiedzieć: Oni będą im służyć, będą dla nich utrapieniem. On spełnił tę obietnicę. Ale później oni uciekną z wielkim bogactwem, tej obietnicy on nie spełnił Oni mu odpowiedzieli:, Jeśli tylko uda nam się uciec z własnym życiem! Parabola: [Oni byli] jak człowiek, który siedział długo w więzieniu I któremu powiedziano: Jutro zostaniesz wypuszczony z więzienia I dostaniesz dużo pieniędzy. A on im odpowiedział: Błagam was, wypuście mnie dzisiaj i o nic więcej nie proszę! W Krakowie żył jeden wielki rabin, Berach Berachja Szapira, komentator Tory i dajan (sędzia rabiniczny), uczeń rabina „Megale Amukot”. Był on bardzo przeciwny metodzie hahiluk (podziału) i hapilpul (dogłębne dociekanie), która była najpopularniejszą metodą studiowania Talmudu w Polsce w owym czasie (metoda ustanowiona przez innego słynnego krakowianina- rabina Jakuba Falka). W swojej książce „Zara Baruch” rabin Szapira napisał, że może lepiej by było gdyby Haszem wysłał nas z Egiptu bez tych kosztowności, ponieważ pieniądze w rękach ludu Izraela prowadzą do złego i nie prowadzą do niczego dobrego a później doprowadziły do Złotego Cielca i gdyby nie złoto w rękach Izraelitów nie umieliby oni później wykonać Złotego Cielca. Podobnie twierdzi Talmud, Brachot 32a R. Eliezer powiedział: Mosze rozmawiał bezczelnie z niebiosami...Szkoła R. Jannai wnioskuje to z tych słów: „I Di-Zahav”. Co znaczy „I Di-Zahav”? Powiedziano w szkole R. Jannai: Tak mówił Mosze do Najwyższego, niech będzie On błogosławiony: Władco wszechświata, srebro i złoto [zahaw], które Ty zesłałeś na Izrael, dopóki powiedzieli oni. Dość [dai], przywiedzie ich do zrobienia Złotego Cielca. Powiedziano w szkole R. Jannaia: Lew nie ryczy na widok koszyka trawy, ale na widok kosza mięsa. R. Oszaia powiedział: To jest jak przypadek człowieka, który posiadał bardzo chudą krowę o grubych kościach. Człowiek ten dał krowie do jedzenia łubin, co popchnęło ją do kopnięcia go. Zapytał on krowę: Co sprawiło, że mnie kopnęłaś, poza tym, że dałem ci do jedzenia łupinę? R. Hijja b. Abba powiedział: To jest jak przypadek człowieka, który miał syna; wykąpał go i namaścił, dał mu mnóstwo jedzenia i picia, powiesił saszetkę pełną pieniędzy i posadził go u wejścia domu publicznego. Czy ten chłopak mógł oprzeć się grzechowi? R. Aha, syn R. Huna powiedział w imieniu R. Szeszeta: To potwierdza popularne powiedzenie: „Pełen żołądek jest złym stylem, jak jest napisane: „Kiedy ich pasłem, byli nasyceni, lecz w tej sytości unieśli się pychą i o Mnie zapomnieli" (Ks. Ozeasza 13:6). R. Nahman wnioskuje z tego: “niech się twe serce nie unosi pychą, nie zapominaj o Panu, Bogu twoim" (Dwarim 8:14).
Mogę powiedzieć w tym miejscu: "Utył Jeszurun i wierzga" (Dwarim
32:15). |
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl