"Sztuka zakazana" w Auschwitz |
Email
|
„Sztuka zakazana” — taki tytuł nosi nowa wystawa Miejsca Pamięci
Auschwitz. Zobaczyć można na niej dwadzieścia dzieł sztuki ze zbiorów
Muzeum wykonanych nielegalnie i z narażeniem życia przez więźniów w
niemieckich nazistowskich obozach koncentracyjnych. Każdej z
prezentowanych fotografii towarzyszy komentarz historyczny oraz
fragmenty archiwalnych relacji. Ekspozycję w Muzeum oglądać można tylko
przez dwa tygodnie. Później zobaczy ją publiczność m.in. w Stanach
Zjednoczonych
„Jak uchwycić i wyrazić to co niewyobrażalne? Jak przedstawić całe piekło Auschwitz za pomocą minimalnych środków wyrazu i w atmosferze wiecznego strachu? Jak pokazać strach, bezradność i rozpacz, ale tez tęsknotę za wolnością? Jak w nieludzkim świecie Auschwitz nie zatracić człowieczeństwa i resztek godności? Prezentowane na wystawie prace, próba zmierzenia się artystów z obozowym doświadczeniem, w jakimś stopniu pozwalają odpowiedzieć na te pytania” — czytamy w folderze towarzyszącym ekspozycji.
Na wystawie można zobaczyć m.in. rysunek ze szkicownika znalezionego w 1947 r. na terenie KL Auschwitz II- Birkenau (odcinek BIIf). Zeszyt znajdował się w butelce ukrytej w fundamentach baraku położonego w bliskim sąsiedztwie Krematoriów IV i V. Szkicownik nieznanego autora, o inicjałach MM, jest jednym z najcenniejszych dzieł sztuki obozowej. To jedyny zespół rysunków w zbiorach Muzeum, w którym została przedstawiona masowa zagłada w obozie Auschwitz. — Prace, których fotografie pokazujemy na wystawie, są bardzo różnorodne, zarówno jeżeli chodzi o tematykę, jak i wykorzystane materiały, czy technikę. Najważniejsze jest jednak to, że za każdą z nich stoi poruszająca opowieść. Dlatego nasza wystawa jest nie tylko spotkaniem ze sztuką, ale także ważną lekcją historii — powiedziała kurator ekspozycji Agnieszka Sieradzka, historyk sztuki z Działu Zbiorów Muzeum.
Bransoletka ze scenami z getta łódzkiego została odnaleziona w pobliżu krematorium III na terenie obozu Auschwitz II-Birkenau. W menażce, w której została ukryta, znajdowały się również zapiski nieznanego autora dotyczące Litzmannstadt Ghetto. Przedmioty te zabezpieczył i ukrył jeden z członków Sonderkommando, Załmen Lewental. Ich właściciel najprawdopodobniej zginął w komorze gazowej krótko po przekazaniu tych dokumentów.Wystawa podzielona została na dwie części. W pierwszej ukazane są obozowe realia — różne sceny z funkcjonowania obozu, a także portrety więźniów. W drugiej natomiast zobaczyć można różne formy ucieczki od obozowej rzeczywistości: karykatury, album z życzeniami, czy też bajki pisane przez więźniów dla swoich dzieci.
Halina Ołomucka rysowała wszędzie tam, gdzie tylko mogła zdobyć kawałek papieru. To sztuka uratowała jej życie. Więźniarka leżała chora i wycieńczona na podłodze baraku w obozie Auschwitz II-Birkenau. Kiedy blokowa spytała, kto potrafi rysować, gestem dała znać o sobie. Artystka wykonywała m.in. prace dekoracyjne dla funkcyjnych i SS, a po kryjomu rysowała również sceny z życia w obozie. Na większości prezentowanych na wystawie fotografii zobaczyć można prace graficzne, ale są tam także m.in. bransoletka ze scenami z getta łódzkiego odnaleziona w pobliżu komory gazowej na terenie obozu Auschwitz II-Birkenau, czy figurka diabła wykonana w Auschwitz z tasiemki i kawałka drutu, która służyła do przenoszenia nielegalnej korespondencji więźniów.
Wystawę „Sztuka zakazana” można oglądać na terenie byłego obozu Auschwitz I, w budynku pralni obozowej, do końca października. Autorem fotografii jest Michał Dziewulski. Towarzyszyć jej będzie dwudniowa konferencja naukowa, na której specjaliści z muzeów i miejsc pamięci z Izraela, Niemiec, Polski i Stanów Zjednoczonych rozmawiać będą na temat sztuki tworzonej w gettach i obozach koncentracyjnych.
Artyści, których prace można zobaczyć na wystawie:
Peter Edel
Maria Hiszpańska
Franciszek Jaźwiecki
Mieczysław Kościelniak
Halina Ołomucka
Stanisława Panasowa-Stelmaszewska
Marian Ruzamski
Josef Sapcaru
Włodzimierz Siwierski
Zofia Stępień
Józef Szajna
Stanisław Trałka
Anonimowy artysta o inicjałach MM
Anonimowi artyści
Źródło: auschwitz.org.pl
|