Swięto żniw czyli Szawuot "22 |
![]()
Jest to jedno z trzech świąt pielgrzymich (szalosz regalim), wymienionych w Biblii obok Pesach
i Sukot. W Pięcioksięgu powtórzono kilkakrotnie wskazówki dotyczące
obchodów tego święta. Księga Powtórzonego Prawa ujmuje to tak: Odliczysz
sobie siedem tygodni – zaczniesz liczyć siedem tygodni od początku
zapuszczenia sierpa w zboże; I będziesz obchodził Święto Tygodni
na cześć Pana, Boga twego, z dobrowolnymi szczodrymi darami, jakie dawać
będziesz odpowiednio do tego, jak pobłogosławił ci Pan, Bóg twój
(Księga Powtórzonego Prawa 16:9-10).
W czasach biblijnych na Szawuot rolnicy
pielgrzymowali do Jerozolimy, aby w Świątyni złożyć ofiary z pierwszych
danego roku żniw. W Biblii dzień ten nosi nazwę Święta Plonów i Święta
Żniw, ale w nowożytnej interpretacji bardziej podkreśla się związek tego
święta z przekazaniem Mojżeszowi na Synaju tablic z Dziesięciorgiem
Przykazań, a w myśl tradycji − właściwie całej Tory, oraz z zawarciem
przymierza między Bogiem a Żydami.
Do tradycji tego święta należy całonocne
nabożeństwo połączone ze studiowaniem Tory i dyskusjami teologicznymi.
Wierni mają obowiązek wysłuchać na stojąco głośnego odczytania
Dziesięciu Przykazań. Zwyczaj ten wywodzi się ze starej legendy, wedle
której po zejściu z Synaju Mojżesz zastał Izraelitów pogrążonych
w głębokim śnie i musiał ich budzić, aby wysłuchali Prawa danego
im przez Boga. Dlatego też walka z sennością, całonocne modlitwy
i gorące dyskusje są znakiem niezmiennej gotowości wiernych do przyjęcia
Tory.
Według ludowych wierzeń ludzie
sprawiedliwi, głęboko wierzący i żyjący bez grzechu mogą w tę noc przez
otwierające się na mgnienie oka niebiosa dojrzeć Raj i Boski Majestat.
Jeżeli na widok tego cudu ktoś będzie jeszcze w stanie w tej krótkiej
chwili wypowiedzieć na głos swoje najskrytsze życzenie, to może na pewno
liczyć na jego spełnienie. Podczas nocnego nabożeństwa w synagodze
odczytywana jest Księga Rut. Opowiada ona historię Noemi, która razem
z mężem i dwoma synami osiadła w Moabie, dokąd jej rodzina uciekła przed
głodem, jaki w tym czasie panował w Betlejem. Po kilku latach zmarł
zarówno mąż Noemi, jak i jej synowie.
Noemi pozostała sama z dwiema synowymi,
Orpą i Rut. Postanowiła wówczas wrócić do rodzinnego Betlejem. Wbrew
radom Noemi Rut zdecydowała się towarzyszyć teściowej w jej powrocie
do ojczyzny. Powiedziała jej: Nie nalegaj na mnie, abym cię opuściła
i odeszła od ciebie; albowiem dokąd ty pójdziesz i ja pójdę; gdzie
ty zamieszkasz i ja zamieszkam; lud twój – lud mój, a Bóg twój – Bóg
mój. Gdzie ty umrzesz, tam i ja umrę i tam pochowana będę. Niech
mi uczyni Pan cokolwiek zechce, a jednak tylko śmierć odłączy mnie
od ciebie (Księga Rut 1:16-17). Po powrocie do Betlejem obie cierpiały
biedę, żywiły się tylko ziarnem z kłosów pozostawionym przez żeńców
na polu, które Rut skrzętnie zbierała z rżyska. Jej pracowitość
i nieszczęście zwróciły uwagę właściciela majątku, zamożnego Boaza,
który zakochał się w niej i pojął za żonę. Obed, syn Rut i Boaza,
to dziadek przyszłego króla Dawida. Według tradycji, Dawid urodził się i
umarł w święto Szawuot.
Na ziemiach Polski i Rosji istniał
zwyczaj nalepiania na szyby okienne kunsztownych wycinanek z papieru,
zwanych szewuosim lub szewuosł. Ich wycinaniem zajmowali się głównie
mężczyźni, także sojferzy, czyli pisarze przepisujący zwoje Tory.
Wycinanki te, o delikatnych, koronkowych wzorach, często zdobione były
motywami świeczników, kwiatów, ptaków, gwiazd i postaciami symbolicznych
zwierząt, szczególnie tych, które w tradycji żydowskiej są atrybutami
Boga: lwami, gryfami i jeleniami. Warto dodać, że również polska ludowa
wycinanka korzystała z wzorów szewuosim.
Szawuot ma również swoje tradycyjne
potrawy. Tego dnia je się posiłki przygotowane wyłącznie z nabiału, mąki
i owoców, wszelkiego rodzaju zupy mleczne i owocowe, pierogi lub kluski
z serem, knedle z owocami, zapiekanki z masłem i serami, naleśniki,
omlety, a na deser podaje się sernik i napoje mleczne z owocami.
Tradycja tłumaczy wstrzymywanie się
od jedzenia mięsa w Szawuot tym, że z chwilą przyjęcia Tory i praw
judaizmu Żydów zaczęły obowiązywać surowe przepisy dotyczące koszerności
potraw. W związku z tym trzeba było najpierw przygotować mięso zdatne
do spożycia zgodnie z religijnymi zasadami uboju i oczyszczania go,
a do tego czasu żywiono się wyłącznie mlekiem i nabiałem.
Tekst jest fragmentem publikacji Cykl życia. Święta i obrzędy Żydów polskich pod red. Pawła Fijałkowskiego wydanej przez Żydowski Instytut Historyczny. |
About the visits
to the grave
of Akiva Eger
please get in touch with Mrs.Estera +48 726 100 199 Or gekafka@jewish.org.pl
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl