Gmina żydowska

KONTAKT

BIURO

Kliknij TUTAJ

Wsparcie finansowe Gminy

Numery kont info

POLUB NAS :)

Nasz You Tube

NOWE

POPULARNE

The National Library of Israel

Posen Library

KLIK

Kalendarz

TSKZ

Portal Chaim

Portal o Żydach, artystach i kulturze

Bar Micwa Ryana

Kliknij TUTAJ

Blog Leona Jedwabia z Australii

Moja podróz przez Holokaust

Koszerne produkty

Chabad

Szalom TV

KOL POLIN

Archiwum

Superman z Łódzkiego

Syn żydowskiego kowala na zawsze zmienił popkulturę. W Polsce jednak mało kto o nim pamięta, choć wszyscy znają jego sceniczny pseudonim. Był chłopcem z małego miasteczka, ale jego ród pochodził skądinąd, z bardzo daleka. Jego prawdziwe imię było trudne do wymówienia i zapamiętania przez sąsiadów. Lecz znali go – bo nie miał problemów z podnoszeniem największych nawet ciężarów. O kim mowa?

Zaraz na myśl przychodzi Superman, czyli przybysz z kosmosu imieniem Kal-El, przedstawiający się jako Clark Kent. Mający nadnaturalne moce i znany jako „człowiek ze stali”. A jednak... to nie o nim mowa. Chodzi bowiem o Zishe Breitbarta, który urodził się w 1893 r. w rodzinie żydowskiego kowala w Strykowie pod Łodzią.

Cyrk nie z tej ziem

Był nieprawdopodobnie silny i wytrzymały, wyróżniał się nawet spośród swoich wysportowanych braci. Spróbował więc szczęścia jako atleta cyrkowy. Zamiast nieco egzotycznego imienia Zishe zaczął przedstawiać się jako Zygmunt. Reklamował się jako „król żelaza” i „najsilniejszy człowiek świata”. Pokazy siły Breitbarta przyciągały tłumy zafascynowanych tym „nowym Samsonem”.

W swoim żelaznym repertuarze miał wyginanie sztab, łamanie podków, przerywanie łańcuchów, przegryzanie monet. Ale to dopiero początek show. W latach 20. łódzki Odeon reklamował jego „sensacyjny” występ, tak zapowiadając, co ujrzą widzowie: „Dźwiganie 60 ludzi, obciążenie przez 2500 kg, karuzela na piersiach mocarza. Breitbart leżąc na gwoździach, unosi jezdnię z końmi, ludźmi, pojazdami”. Na zachowanych zdjęciach widać, jak Zishe (Zygmunt) spoczywa na podłodze, podczas gdy na jego klatce piersiowej oparta jest ni to karuzela, ni to minitor wyścigowy, po którym pędzi w koło dwóch motocyklistów.

Trafił do filmu i napisał książkę. Znała go Polska, znała Europa (występował m.in. w Wiedniu i Berlinie), a w 1923 r. ze swoimi występami Breitbart dotarł za Atlantyk, do Stanów Zjednoczonych. W Nowym Jorku jego show, w którym występował jako „Superman of the Ages” (nadczłowiek stuleci), obejrzało w tydzień aż 85 tys. widzów. Najważniejsze wydarzenie nastąpiło jednak w znacznie mniejszym, wręcz prowincjonalnym Cleveland.

Ulubieniec chłopców

W mieście tym Breitbart szalał w przebraniu Tarzana, dokonując cudów zręczności na deskach miejscowego teatru i na ulicach. Mieszkańcy Cleveland obserwowali go podczas publicznych pokazów odbywających się na jednej z głównych alei, między ratuszem a sądem. Widzieli go tam w akcji (albo przynajmniej o nim słyszeli) dwaj żydowscy chłopcy, których rodziny także pochodziły z Europy Środkowo-Wschodniej.

Nazywali się Jerry Siegel i Joe Shuster. Dla chłopców ten dumny ze swoich korzeni siłacz – opowiadający się za budową żydowskiego państwa w Palestynie oraz przedstawiający się jako kolejny Samson czy nowożytny Szymon Bar Kochba, który przewodził powstaniu przeciw Rzymianom – musiał być fascynującą postacią. Po występie miejscowa prasa nazwała nadludzko silnego Breitbarta „Superman of Strength”. Kilkanaście lat później Siegel i Shuster stworzą oraz wypromują komiksowego bohatera o przydomku Superman. Sprawiedliwego przybysza z dalekich krain, obrońcę uciśnionych nazywanego również „człowiekiem ze stali”.

Szkoda tylko, że Breitbart tego nie dożył. Zmarł w 1925 r. wskutek wypadku – tak pechowego, że aż trudno w niego uwierzyć.

żródło: "Przekrój"

Wstecz