Zagubieni. W poszukiwaniu sześciorga spośród sześciu milionów

Daniel Mendelsohn

Przekład z angielskiego Piotr Szymor

W 2006 roku książka Daniela Mendelsohna została okrzyknięta jednym z najważniejszych wydarzeń literackich roku w Stanach Zjednoczonych. Doceniona przez krytyków, została uhonorowana wieloma nagrodami: m.in. National Jewish Book Award oraz 2006 National Book Critics Circle Award.

Zagubieni. W poszukiwaniu sześciorga spośród sześciu milionów opowiada historię niezwykłego śledztwa. Daniel Mendelsohn wcielił się w rolę detektywa, by odkryć, co tak naprawdę stało się z krewnymi, którzy zginęli w czasie II wojny światowej. Poszukiwania zaprowadziły go nie tylko do rodzinnej miejscowości Bolechów, obecnie leżącej na Ukrainie, ale przez cztery kontynenty, historię i pamięć ludzką. W ich rezultacie powstali „Zagubieni”, książka nie tylko przywracająca do istnienia sześcioro ludzi pochłoniętych przez Holokaust, ale także będąca rozprawą na temat braterstwa, trudnego sąsiedztwa oraz niezbadanych wyroków losu. Mendelsohn przywołuje całe swoje doświadczenie, jako filologa klasycznego, pilnego studenta Tory, wreszcie kronikarza rodzinnej historii, nie tylko by dotrzeć do prawdy o krewnych, ale także by choć trochę zbliżyć się do zrozumienia tej trudnej karty XX wieku.

„Daniel Mendelsohn, filolog klasyczny, autor cenionych książek, podejmuje misję niemal niemożliwą do zrealizowania: postanawia odkryć, co stało się z jego rodziną podczas drugiej wojny światowej, jaki był los Szmila, najstarszego brata dziadka, jego żony i czterech córek - sześciu Żydów z sześciu miliona zamordowanych podczas Zagłady. Sześć milionów - to tylko przerażająca liczba, która nie pozwala uzmysłowić sobie ogromu całej tragedii. Inaczej jest z sześcioma konkretnymi osobami, mają one imiona i nazwiska, można ujrzeć je na fotografii.”

Michał Sobelman

„Jest w tej pracy przekonanie, bardzo mi drogie i mam wrażenie, nader ważne: pamięć, żeby nie była tylko rytualnym, ba, nawet pięknym i szczerym gestem, musi uciec uogólnieniom, okolicznościowym formułom. Zagłada jest zbiorczym imieniem milionów pojedynczych cierpień i śmierci. Tylko wtedy, gdy zdołamy dotrzeć do pojedynczych losów i możemy zacząć rozumieć, co się stało i jakie wydarzenie ciąży na nas.”

Paweł Śpiewak

"Daniel Mendelsohn napisał niezwykle poruszającą opowieść o zagubionej rodzinnej przeszłości, opowieść przywodzącą na myśl przebogatą prozę Prousta i nieuchwytność pisarstwa W.G. Sebalda. Niebywałe osiągnięcie"

Joyce Carol Oates

"Wzruszająca, jedyna w swoim rodzaju powieść detektywistyczna, której akcja osadzona jest w kontekście historii o zagadkowych interwencjach Boga w ludzkie losy i pogłębiona refleksją o nieuniknionej i niepojętej roli przypadku."

J.M. Coetzee

"Mendelsohn, filolog klasyczny, tworzy w ‘Zagubionych’ swą ‘Odyseję’ - olśniewającą opowieść o wędrowaniu przez rozrzucone zgliszcza do domu, którego już nie ma, a który jednak cudem udaje mu się na nowo odtworzyć w pamięci"

Garry Willis

Daniel Mendelsohn (ur. 1960) jest krytykiem literackim, dziennikarzem i pisarzem. Ukończył studia humanistyczne na uniwersytecie Princeton i tam doktoryzował się na wydziale filologii klasycznej. Jego recenzje książek, filmów oraz przedstawień teatralnych ukazywały się w „The New York Review of Books”. Pomiędzy 2000 a 2002 rokiem pisał cotygodniowe recenzje książek dla „New York Magazine”, jego eseje ukazywały się również w „The New Yorker”, „The New York Times”, „Esquire”, „The Paris Review” i wielu innych. Jego pierwsza książka, „The Elusive Embrace. Desire and The Riddle of Identity” (1999), została okrzyknięta przez „New York Times” oraz przez „Los Angeles Times” najlepszą książką roku. Następną pozycją w jego dorobku była naukowa praca „Gender and The City in Euripides' Political Plays”, która została wydana w 2002 roku nakładem Oxford University Press.

We wrześniu 2006 ukazała się trzecia książka Mendelsohna „Zagubieni. W poszukiwaniu sześciorga spośród sześciu milionów”.

Od 1994 do 2002 roku Daniel Mendelsohn był wykładowcą na wydziale filologii klasycznej na Uniwersytecie Princeton. Obecnie jest profesorem nauk humanistycznych w Bard College.