Zapraszać czy nie zapraszać ?/dylematy etyczne/ |
Czy
można zaprosić kogoś na np. jakąś rodzinną uroczystość, gdy wiemy z
góry, że na pewno nie będzie mógł skorzystać z naszego zaproszenia?
Prawo żydowskie (kategoria : ginejwas da'as)
zabrania zaproszenia kogoś na jakąkolwiek uroczystość (rocznica, jakaś
okazja rodzinna, święto, czy nawet po prostu wspólny obiad), jeżeli wie się,
że osoba zapraszana nie będzie mogła przyjąć zaproszenia, bo albo ma
jakieś inne zajęcia w tym czasie, których nie może odwołać, albo nie
będzie po prostu obecna w tym terminie, bo wyjeżdża.
Uzasadnienie:
ten zapraszany uważałby nasze postępowanie za szczere i cenił naszą
życzliwość wobec niego. Może nawet chciałby za jakiś czas odwdzięczyć
się nam tym samym. A przecież byłby w ten sposób wprowadzany
przez nas w błąd, bo skoro wiemy, że i tak nie skorzysta z zaproszenia -
zaproszenie jest z gruntu fałszywe.
Ale czy od tej reguły nie ma wyjątków?
Są.
Bowiem to samo prawo zastanawia się nad sytuacją, w której
niezaproszenie znajomego wyrządziłoby mu przykrość, a sformułowanie:
"bym cię zaprosił, ale wiem, że i tak nie będziesz mógł przyjść" -
byłoby przyjęte przez niego jako wyraz naszej niechęci do jego obecności
na imprezie. Wtedy - stwierdza prawo - dozwolone jest zaproszenie go, mimo iż wie się, że nie przyjdzie.
Uzasadnienie:
znajomy poczułby się dotknięty tym, że podejmujemy za niego decyzję.
"Rzeczywiście - miałem wyjechać tego dnia, ale przesunąłbym wyjazd,
jeżeli mnie zapraszasz. Jednak ty najwyraźniej nie chcesz mnie widzieć
na swojej uroczystości" - pomyślałby znajomy.
Od czego zależy więc to, czy mamy zapraszać, czy nie zapraszać?
To,
jak postąpimy, zależy od wielu czynników (przede wszystkim od wiedzy na
temat charakteru naszego znajomego), które musimy ocenić jak się da
najlepiej przed podjęciem decyzji o zaproszeniu. Powinniśmy zrobić to,
co uważamy za słuszne i zastanowić się nad konsekwencjami decyzji. Czy
możemy popełnić tą decyzją pomyłkę? Oczywiście. Tu nie ma żadnych
gwarancji, jednak istnieją duże szanse, że nasza decyzja będzie
właściwa.
Trzeba próbować. Mądrze i z wyczuciem. Nie działać bez
zastanowienia.
(na podstawie. Szulchan Aruch, Choszen Miszpat, 228:6)
żródło: Paweł Jędrzejewski
The 614 commandment Society
|
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl