Szacunek |
Szacunek dla Rabina, dla starca, dla talmid-chacham i dla kohena
Punkt 1 Powinno się szanować swojego rabina i bać się go bardziej niż ojca, bo ojciec wprowadził do życia w tym świecie, a rabin wprowadza do życia w Przyszłym Świecie. Punkt 2 Jest napisane: (Ex. 34:7) "Przed siwizną powstań i szanuj oblicze starca." 'Starzec' to talmid-chacham [mędrzec Tory], jak jest napisane: (Num. 11:6) "Zbierz mi siedemdziesięciu ludzi ze starców Izraela"; (słowa te z pewnością odnoszą się do mądrości, bo jest napisane [dalej] "o których wiesz, że są starszymi ludu - ich dowódcami.") Dlatego jest micwą pozytywną (micwat ase) powstać przed talmid-chacham, który jest biegły w Torze, nawet jeśli nie jest on stary wiekiem, czy nie jest rabinem. I podobnie jest micwą powstać przed starcem, to jest przed kimś kto ma 70 lat, nawet jeśli jest on nieuczony, pod warunkiem, że nie jest to człowiek zły. Nawet jeśli starcem jest nie-Żyd - szanuje się go w słowach i ofiarowuje się mu pomocną dłoń. Punkt 3 Jeśli trzech ludzi idzie drogą [i jednym z nich jest Raw] - Raw [idzie] w środku, a dwaj pozostali [nieco] z tyłu za nim. I idą oni z obu jego stron - starszy po prawej stronie, młodszy po lewej. Punkt 4 Jest wielkim grzechem upokarzać talmide-chachamim lub ich nienawidzić. Jerozolima została zburzona właśnie dlatego, że lekceważono tam talmide-chachamim, jak jest napisane: (II Kron. 36:16) "Wykpiwano posłańców Boga i lekceważono Jego słowa i szydzono z Jego proroków" - tzn. upokarzano tych, którzy uczyli Jego słów. I to mówi Tora: (Lev. 26:15) "Jeśli odrzucicie moje prawa" - tzn. jeśli odrzucicie tych, którzy uczą moich praw. Każdy kto lekceważy mędrców - nie ma udziału w Przyszłym Świecie i jest jak ci, którzy lekceważą słowo HASZEM. I nie wolno wysługiwać się tym, kto studiuje prawa Tory. Punkt 5 Jeśli talmid-chacham ma towar do sprzedania - to nie pozwala się żadnemu innemu Żydowi sprzedawać takiego towaru, aż [talmid-chacham] sprzeda swój najpierw. Ale jeśli są nie-Żydzi sprzedający taki towar - to nie robi się tak, bo nie ma on wtedy korzyści, gdyż spowodowałby stratę dla innych [Żydów]. Punkt 6 Ten, kto jest znany w swoim pokoleniu jako talmid-chacham, to [człowiek], który umie dyskutować na tematy zawarte w Torze i właściwie pojmuje większość miejsc w Talmudzie i w [kwestiach] halachicznych, a studiowanie Tory jest jego [głównym] zajęciem. Nawet jeśli ma on jakiś zawód, lub jakiś interes, by się utrzymywać - dla potrzeb swojej rodziny, a nie po to by się wzbogacać - ale w każdej godzinie, gdy jest wolny od swoich zajęć studiuje Torę - to według prawa [taki człowiek] jest zwolniony z wszelkich podatków i opłat - nawet jeśli jest bogaty. I nawet osobisty podatek nakładany na wszystkich - mieszkańcy miasta powinni zapłacić za niego. Punkt 7 Talmid-chahcam, który lekceważy micwy i nie ma bojaźni przed Bogiem - jest najmniej wartym członkiem społeczności. Punkt 8 Jeśli kohen (kapłan) i Israel (zwykły Żyd) są jednakowo biegli w Torze - to jest micwą z Tory dać pierwszeństwo kohenowi, jak jest napisane: (Lev. 21:8) " Uświęcisz Go"; nasi rabini błogosławionej pamięci wyjaśniają, że odnosi się to do każdej świętej rzeczy; tak w każdej ważnej rzeczy [kohen] powinien być uświęcony. Jest on [wzywany] jako pierwszy do czytania Tory i jest pierwszym przemawiającym na publicznych zebraniach, mówi i wyjaśnia Torę jako pierwszy. Mówi też jako pierwszy w jesziwie. Podobnie przy stole on pierwszy odmawia błogosławieństwo nad chlebem i Birkat hamazon; dostaje też [przy stole] najładniejszą porcję przed wszystkimi innymi jedzącymi - chyba, że jest tam też Israel, który jest większy od niego w znajomości Tory - wtedy to mędrcowi daje się najpierw najładniejszą porcję [jedzenia]. Ale jeśli kohen współpracuje [w czymś] z Israelem (zwykłym Żydem) - to ten nie musi dawać [kohenowi] najładniejszej porcji - bo nie byłoby to uhonorowaniem dla kohena brać [taką] porcję, gdyż ten, kto kładzie oczy na najładniejszej porcji - nie widzi nigdy znaku błogosławieństwa. W miejscu gdzie nie ma kohena, dobrze jest we wszystkich tych [wymienionych sytuacjach] dać pierwszeństwo lewicie przed Israelem - jeśli są oni równi w mądrości Tory. Punkt 9 Nie wolno nawet w dzisiejszych czasach wysługiwać się kohenem, bo jest to jak powszednie korzystanie ze świętego obiektu, jak jest napisane: (Lev. 21:8) "Uświęcisz go, bo składa on w ofierze chleb Twojego Boga." I nawet teraz, gdy nie mamy ofiar - [kohen] pozostaje święty. Jeśli kohen chce poniechać swoich zaszczytów, to wolno mu to zrobić, bo kapłaństwo jest jego i może on zrezygnować z szacunku dla kapłaństwa i dać pozwolenie Israelowi (zwykłemu Żydowi) - by ten się nim posłużył. I zawsze gdy może oddać Israelowi zaszczyt pierwszeństwa w wymienionych wyżej sprawach. |
Copyright © 2008 by www.poznan.jewish.org.pl