"Ruda, córka Cwiego. Historia Żydów na Warszawskiej Pradze".Autor: Adam Dylewski.

Przez kilka wieków mieszkali tu Żydzi. Ruda, córka Cwiego, spoczęła na praskim cmentarzu, Szmul Zbytkower dał nazwę Szmulowiznie, Gabriel Bergson ufundował Wielką Synagogę, Manas Ryba rozwijał Bazar Różyckiego, a Dawid Rosenblum i Stanisław Najman stworzyli zręby potęgi fabryk Labor i Wulkan. Swój ślad odcisnęli też fanatyczny Bal-Czuwe, mistrz bokserski Samuel Kenigswein i Miss Judea Zofia Ołdak.

Prascy Żydzi, podobnie jak cała prawobrzeżna dzielnica, jednocześnie byli częścią Warszawy i czuli swoją odrębność. Nierzadko były to związki bardzo silne, czego dowodzi wydanie praskiej księgi pamięci w Tel Awiwie i utworzenie praskiego ziomkostwa w Paryżu. W relacji z archiwum Ringelbluma opisującej wysiedlenie praskich Żydów do getta czytamy: „Na dzień przed zamknięciem dzielnicy jeden z praskich Żydów, były pracownik mykwy, popełnił w niej samobójstwo – zgodnie ze swoją zapowiedzią, że on Pragi nie opuści”.

Kto był „praskim gaonem”, a kto „genialnym dzieckiem z Pragi”? Gdzie się podziały istniejące jeszcze po wojnie praskie synagogi i domy modlitwy? Adam Dylewski odkrywa te i inne tajemnice żydowskiej Pragi.

Praga była małą ojczyzną dla wielu Żydów, którzy podobnie jak cała prawobrzeżna dzielnica jednocześnie byli częścią Warszawy i czuli swoją odrębność. Mieszkali tu przez kilka wieków i mieli istotny wpływ na rozwój i kształt Pragi.

O Rudzie, która spoczęła na praskim cmentarzu, Szmulu Zbytkowerze, od którego wzięła swoją nazwę Szmulowizna, o Gabrielu Bergsonie, który ufundował Wielką Synagogę, Manasie Rybie, który rozwijał Bazar Różyckiego, Dawidzie Rosenblumie i Stanisławie Najmanie, którzy stworzyli zręby potęgi fabryk Labor i Wulkan, fanatycznym Bal-czuwie, mistrzu bokserskim Samuelu Kenigsweinie, o Miss Judea Zofii Ołdak oraz o wielu innych mieszkańcach tej części Warszawy, o miejscach z nimi związanych i śladach, które pozostały, z okazji premiery książki „Ruda, córka Cwiego. Historia Żydów na warszawskiej Pradze" opowie Adam Dylewski. Rozmowę poprowadzi Adam Lisiecki.

Zapraszamy do Muzeum Warszawskiej Pragi.

"W 1934 roku bracia: Izrael, Jehuda, Jehoszua, Józef i Zew Grynsztejnowie ufundowali zachowane do dziś malowidła w domu modlitwy ulokowanym w oficynie. Pierwsze wzmianki o istnieniu miejsca kultu przy Targowej 50/52 pochodzą z 1869 roku. Utrzymującym dom modlitwy był wówczas Szmul Eckstein. W 1926 roku zarejestrowano aż trzy modlitewnie; nie wiadomo jednak, czy wszystkie mieściły się w oficynie. Po usunięciu Żydów w październiku 1940 roku pomieszczenia oddano na warsztat ślusarsko­ mechaniczny Władysława Himkowskiego. Po 1945 roku w pomieszczeniu zachodnim mieścił się garaż samochodo­wy, a we wschodnim – warsztat krawiecki".

Warszawska Praga, chociaż jest częścią miasta stołecznego, do dziś zachowała swój indywidualny, odrębny charakter, a stare kamienice kryją niejedną tajemnicę.
Książka Adama Dylewskiego, której premiera już w środę, to fascynująca wyprawa ulicami Pragi.
Zapraszamy również na spotkanie z autorem do Muzeum Warszawskiej Pragi, czyli miejsca, które jest bezpośrednio związane z treścią książki. Będzie można nie tylko posłuchać, ale i zobaczyć.
https://www.facebook.com/events/163836574571590/

---
Książkę można zamawiać na stronie:
https://czarne.com.pl/katalog/ksiazki/ruda-corka-cwiego