Wbrew pozorom Niemcy wydawały się często znacznie bardziej bezpieczne niż rodzinne strony. Tutaj można było zostać w każdej chwili przez kogoś rozpoznanym, tam odgrywanie roli prostej dziewczyny ze wsi wydawało się łatwiejsze.

Tak właśnie zrobiła główna bohaterka "Podróży", biograficznej książki Idy Fink. Razem z siostrą uciekła do Niemiec. Autorka, która spisywała swoje wspomnienia już po wojnie, ani razu nie podaje w nich swojego prawdziwego imienia i nazwiska. Pomija też nazwy miejscowości. Ta dziewczyna, która żyła przed wojną normalnym życiem, która później zamieszkała w getcie, jest dla niej obcą osobą. Podczas pobytu w Niemczech kilka razy musiała zmieniać nazwisko i za każdym razem starała się uwierzyć, że rzeczywiście jest osobą, za którą się podaje. Swoją rolę odgrywała perfekcyjnie. Nie przyznawała się do swojego żydowskiego pochodzenia, kiedy ją o to podejrzewano. Wyśmiewała takie plotki, a nawet oburzała się na nie. Potrafiła kłócić się z urzędnikami. W momencie, gdy niebezpieczeństwo było zbyt wielkie miała odwagę podjąć decyzję o ucieczce. Odgrywając rolę niezbyt inteligentnej wiejskiej dziewczyny, musiała stale pozostać czujna. Chęć przetrwania w tych okrutnych czasach pozwoliła jej dokonać rzeczy niemal niemożliwej. Wraz z siostra odbyła długą i wyczerpującą podróż po kraju, w którym próżno by szukać sprzymierzeńców. A jednak im obu się udało.

Opowieść Idy Fink jest niezwykła. Nie ma nic wspólnego z historycznym odtworzeniem faktów. Autorka często przyznaje, że pewnych rzeczy nie pamięta, a inne zapamiętała zupełnie inaczej niż, jak się później okazało, wyglądały. Pisząc "Podróż" wraca do jednych z najtrudniejszych chwil w swoim życiu, kiedy sama musiała troszczyć się o siebie i młodszą siostrę. W jej wspomnieniach nie brakuje strachu i cierpienia, ale pojawia się też nadzieja i silna wola życia. Ida Fink się nie poddaje. Nawet wyczerpana kilkudniową głodówką zdąża do celu, którym jest upragniona wolność. Podczas swojej podróży wiele razy będzie musiała podjąć trudną decyzję, zdecydować o tym, komu może zaufać, a od kogo powinna trzymać się z daleka.

Taką podróż podejmowało w tamtym czasie wiele kobiet. Ucieczka w głąb Niemiec wydawała się pomysłem szalonym, ale często stanowiła jedyną możliwość. Praca w fabrykach lub na roli nie należała do lekkich, wyżywienie też nie było najlepsze, ale i tak życie tam było znacznie lepsze niż w getcie, gdzie ludzie umierali na ulicach. Wobec podejrzliwych towarzyszy trzeba było często zdawać egzamin ze swojej polskości - śpiewać kolędy lub odmawiać głośno chrześcijańskie modlitwy. Nie wszystkim z tych kobiet się udało. Nie wszystkie wróciły do swoich domów. Nie wszystkie miały w sobie tyle sił i determinacji, co Ida Fink. Ona wróciła, ale nie byłą już tą samą osobą. "Tylko bez symboli, bez sentymentów" - pomyśli po powrocie do Polski.

Katarzyna Markusz

zrodlo:jewish.org